Προσκεκλημένος, ως ομιλητής, από τον ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ το Σάββατο 15/11/25 στο κατάμεστο ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΤΙΚΙ, κόσμημα της περιοχής , ζήσαμε μια ξεχωριστή βραδιά φόρο τιμής για τα 52 χρόνια από την Εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μια βραδιά, που πλαισίωσαν μουσικά ο Θοδωρής Μπρουτζάκης στο πιάνο, ο Βαγγέλης Τζελέπης και Μέλη του Θ.Ο.Ε. στο τραγούδι!

(Παραθέτω την ομιλία μου)

ΟΤραμπ μπορεί να αλλάξει και πάλι στάση για την Ουκρανία. Δεν θα είναι η πρώτη φορά. Οι Ευρωπαίοι είναι έμπειροι στο να τον μεταπείθουν. και μαζί τους πιέζει και μεγάλο μέρος του αμερικανικού κατεστημένου που ενέπνευσε τη σύγκρουση με τη Ρωσία, μάλλον και μερικοί δικοί του άνθρωποι. Ας κρατάμε λοιπόν μικρό καλάθι όσον αφορά έναν προσεχή τερματισμό του πολέμου.

Παρά ταύτα, με βάση τα δεδομένα όπως φαίνονται σήμερα, επιβάλλονται μερικές παρατηρήσεις:

Ο ηγέτης της Δύσης (του «ελευθέρου κόσμου»!) έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός αδίστακτου γκάνγκστερ. Μόνες «αξίες» του είναι η ωμή βία, το χρήμα και ο ναρκισσισμός.

Το «θα» το έσπειραν αλλά δεν φύτρωσε. Ωστόσο, στο πρόσωπο της κυβέρνησης έχει βρει έναν φανατικό καλλιεργητή. Οι απαντήσεις σε προβλήματα που ταλανίζουν την καθημερινότητα των πολιτών αρχίζουν με ένα φιλοτεχνημένο «θα» κι έχουν σταθερά επαναλαμβανόμενο μοτίβο: Η επίλυση κάθε προβλήματος παραπέμπεται στο «άμεσο μέλλον», με «καινοτόμες πολιτικές» που «θα» αντιμετωπίσουν κι αυτήν τη «χρόνια παθογένεια» με τρόπο «μόνιμο κι αποτελεσματικό». Η κυβέρνηση υπόσχεται ότι «θα» κάνει κάτι σημαντικό αύριο, για να δικαιολογήσει το γεγονός ότι δεν κάνει αυτά που είναι ανάγκη να γίνουν σήμερα.

Με λίγα 24ωρα διαφορά από την υπερψήφιση στη Βουλή των φορολογικών μέτρων που είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στην 89η ΔΕΘ, σε μια ημερίδα που οργάνωναν το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, το ΙΟΒΕ και η «Ελληνική Παραγωγή», διατυπωνόταν μια πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση: Ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι καταπολέμησε τη φοροδιαφυγή. Αλλά, τα τελευταία χρόνια τα φορολογικά έσοδα γενικώς, και τα έσοδα από ΦΠΑ και φόρους κατανάλωσης ειδικότερα, ως ποσοστό του ΑΕΠ παραμένουν αμετάβλητα

Τόσο η πρόσφατη συνάντηση των προέδρων ΗΠΑ και Τουρκίας στον Λευκό Οίκο και οι σχετικές δηλώσεις, όσο και οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν κατά τις επισκέψεις του Βρετανού πρωθυπουργού και του Γερμανού καγκελαρίου στην Άγκυρα, προκάλεσαν ευρύτερες συζητήσεις.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία αποτελεί τμήμα της «Δύσης». Αν και έχει πολλές και μεγάλες «ιδιαιτερότητες», ανήκει σε όλους τους δυτικούς θεσμούς και οργανισμούς. Μέλος του ΝΑΤΟ, μέλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), συνδεδεμένη χώρα με την ΕΕ από την δεκαετία του ’60, και επισήμως υποψήφια προς ένταξη σε αυτήν. Συμμετέχει ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα, που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου Μακρόν.

Ο καθηγητής και πάλαι ποτέ σύντροφός μου στην Αριστερά Μάνος Ματσαγγάνης στιγματίζει από τις στήλες της Καθημερινής (26/10) όσους «επιχειρούν να δικαιολογηθεί» η επίθεση της Χαμάς της 7/10/2023, αλλά και την κοινή γνώμη που παραμένει, λέει, «απαθής» για τη σφαγή αμάχων από τους Ρώσους στην Ουκρανία. Αντιπαραθέτει δε τις στάσεις αυτές προς τις κινητοποιήσεις ενάντια στην ισραηλινή βαρβαρότητα στη Γάζα, υπό τον τίτλο «Δύο μέτρα και δύο σταθμά»*

Ας δούμε όμως από πιο κοντά το άρθρο, γιατί κατά τη γνώμη μου, δύο μέτρα και δύο σταθμά εφαρμόζει και ο Μ.Μ., αλλά ακριβώς αντίστροφα.

H σταθερότητα τείνει να εκλείψει όταν μια κυβέρνηση στερείται στρατηγικής για τη χώρα και κινείται με βάση εσωτερικές αγωνίες και δημοσκοπήσεις, που συχνά συνοδεύονται από μεγάλες διαχειριστικές αδυναμίες.

Στα καθ’ ημάς, ενίοτε υπάρχει άγνοια των στοιχειωδών. Παράδειγμα: Οι αγρότες εισπράττουν τις αποζημιώσεις στα τέλη Οκτωβρίου. Φέτος αυτό δεν συνέβη. Το αρμόδιο υπουργείο έλεγε ότι θα καταβληθούν μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου τα πρώτα 500-600 εκατ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εγκριθεί από την Κομισιόν το σχέδιο δράσης για την ανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αλλά την περασμένη Πέμπτη, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο αρμόδιος επίτροπος δήλωσε ορθά – κοφτά ότι η καταβολή των επιδοτήσεων είναι ευθύνη των κρατών, δεν εξαρτάται από την έγκριση του σχεδίου δράσης, άρα μπορούν να καταβληθούν από εθνικούς πόρους. Το υπουργείο φάνηκε ότι δεν το γνώριζε…

Ένας ιστορικός κύκλος που άνοιξε πριν από 50 χρόνια φαίνεται ότι οδεύει προς το τέλος του. Είχε ανοίξει στα τέλη της δεκαετίας του 1970, μετά τις δύο διαδοχικές πετρελαϊκές κρίσεις και την κρίση στασιμοπληθωρισμού, με τη βίαιη απόσυρση της κεϋνσιανής διαχείρισης και, κυρίως, με την απώλεια της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στους σύνθετους δημοκρατικούς θεσμούς που με αγώνες είχε δημιουργήσει. Σαν έτοιμος από καιρό, ο νεοφιλελευθερισμός εξόρμησε από το Μον Πελερέν στην οικουμενική αρένα, με κεντρικό σύνθημα μια εντελώς βλακώδη ιδέα: ότι η ανθρωπότητα πρέπει να εκχωρήσει στις αγορές την ευθύνη της ευημερίας της.

Τα λεφτά παράγουν ιδέες. Κι αυτή η ιδέα ήταν μια παραγωγή του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου που διεκδικούσε την πρωτοκαθεδρία. Οι αξίες του ουμανισμού, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης απωθήθηκαν από τη λογική του κέρδους, ο άνθρωπος υποβαθμίστηκε σε «οικονομικό ζώο», το συμφέρον του ορίστηκε σαράφικα (πόσα λεφτά μπορεί / πρέπει να βγάζει) και οι αγορές απορρυθμίστηκαν, ώστε ανεμπόδιστα να κάνουν το μόνο που ξέρουν και μπορούν: να αυξάνουν τον πλούτο και να τον κατανέμουν σε όσους είναι κάτοχοι ιδιοκτησίας. Η αγορά έπαψε να είναι ο (καλύτερος) υπηρέτης κι έγινε το (χειρότερο) αφεντικό.

Αν για κάτι μπορούμε να είμαστε βέβαιοι αυτό είναι η αβεβαιότητα, λένε όλοι οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί. Λογικό είναι κάθε χώρα να κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίζει τους βαθμούς ανασφάλειας, να προσπαθεί να βρει πολιτικές αντισταθμιστικού χαρακτήρα, να αξιοποιεί κάθε χαραμάδα για να επιταχύνει την έξοδό της από τη ζώνη της μεγάλης αβεβαιότητας. Είναι αυτά που καθ’ ημάς δεν γίνονται. Η κυβέρνηση δρα υπό το άγχος των δημοσκοπήσεων, με τον φόβο απώλειας της αυτοδυναμίας και η ίδια καθίσταται πηγή διευρυμένης αναπαραγωγής αβεβαιότητας. Τείνει να μη λειτουργεί ως κυβέρνηση όλης της χώρας, αλλά μάλλον ως ένας κομματικός ψηφοθηρικός μηχανισμός.

Ο νόμος αυτός θα καταργηθεί στην πράξη! Δεν θα είναι άλλωστε και πρωτόγνωρο! Ήδη η «τομή» στα πανεπιστημιακά πράγματα, η αλήστου μνήμης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ έχει τεθεί στα αζήτητα. Ο νόμος για τις απεργιακές συγκεντρώσεις και πορείας δεν εφαρμόζεται! Οι κοινωνικοί αγώνες δεν μπαίνουν σε καλούπια. Οι λαϊκές μάζες, εν κινήσει, αυτορυθμίζουν και αυτοπροστατεύονται, όταν διεκδικούν αυθεντικά τα αιτήματά τους. Έχετε δει την εικόνα από drone της Πλατείας Συντάγματος στη μεγαλύτερη συγκέντρωση που έχει γνωρίσει η μεταπολιτευτική Ελλάδα, τον περασμένο Φεβρουάριο για το έγκλημα των Τεμπών; Πόσο προστατεύεται και πόσο ανοικτός είναι ο χώρος περιφρούρησης του κενοταφίου και της φρουράς του;

Πολλοί εκτός των συνόρων παράγοντες των αγορών βλέπουν την Ελλάδα με αισιοδοξία, ενώ άλλοι, που ζουν εδώ, όχι και τόσο. Πολλοί εξ όσων βλέπουν τη χώρα από μακριά πιστεύουν ότι η κατάσταση και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι πολύ καλές. Αντιθέτως –μας έλεγε τραπεζικός παράγοντας εκ των κορυφαίων- Έλληνες επιχειρηματίες και αλλοδαποί που έχουν ήδη εγκατασταθεί εδώ μιλούν για τις προοπτικές με μεγάλη συγκράτηση και, ιδιαίτερα από τα τέλη 2026, με σχετική απαισιοδοξία. Υπάρχει, άραγε, κάτι που φαίνεται από κοντά και δεν πολυφαίνεται εκ του μακρόθεν; Ή, μήπως, οι «μακριά» βλέπουν τη μεγάλη εικόνα που είναι καλή ενώ οι «εδώ» μιζεριάζουν με μικροπράγματα;

Με τις πρώτες βροχές, οι πρώτες πλημμύρες. Πνίγηκε προχθές το Αιτωλικό, ανάλογα φαινόμενα σημειώνονται πρώιμα σε πολλές περιοχές, και στην ίδια την πρωτεύουσα – ακόμα κι αν έχουν καθαριστεί οι αγωγοί παροχέτευσης των νερών της βροχής. Γιατί όλοι αυτοί οι αγωγοί είχαν κατασκευαστεί με τα δεδομένα προηγούμενων εποχών, ήταν επαρκείς για τις τότε, μικρές, ποσότητες νερού, αλλά είναι τελείως ανεπαρκείς για τις πολύ έντονες βροχοπτώσεις στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής. Ακόμα και τα σχετικά νέα δίκτυα, δεν αντέχουν να προστατεύσουν τις πόλεις από πλημμύρες, χρειάζονται ενίσχυση και διεύρυνση. Κι αυτά απαιτούν λεφτά.