Επικριτικός για τους χειρισμούς της κυβέρνησης της Ν.Δ. εμφανίζεται ο καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και πρώην υπουργός Νίκος Χριστοδουλάκης μιλώντας στην "Α", καθότι θεωρεί ότι "άργησε να κατανοήσει το βάθος της ύφεσης" συμπληρώνοντας ότι θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη. Παράλληλα ο ίδιος εκτιμά ότι, αν εφαρμοστεί η έκθεση Πισσαρίδη, "πάλι θα χάσουμε το τρένο" αντιτείνοντας "ένα κύμα δημόσιων και παραγωγικών επενδύσεων".

Η ύφεση στην ευρωπαϊκή οικονομία ίσως είναι λίγο μικρότερη από την αναμενόμενη (8% αντί για 9%). Εντούτοις η ανάκαμψη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα πάρει δύο χρόνια (θα είναι 5,5% το ʼ21 και 3,2% το ʼ22), χωρίς να συνυπολογιστεί πιθανή κλιμάκωση της πανδημίας.

Η οικονομική κρίση του COVID-19 εδραιώνει μια μακρά περίοδο κατά την οποία οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονται στην ευρωζώνη, και πρόκειται να αυξηθούν περισσότερο.

Μολονότι δεν είναι ακόμα εφικτή η ακριβής εκτίμηση του βάθους και των συνεπειών της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία του COVID-19, η επιστημονική κοινότητα των οικονομολόγων συμφωνεί σε τουλάχιστον δύο σημεία.

Δεν ξάφνιασε η ανακοίνωση της ύφεσης το δεύτερο τρίμηνο συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό. Η ύφεση ήταν εντός πλαισίου προβλέψεων του υπουργείου Οικονομικών, μάλιστα ελαφρά μικρότερη από αυτές – αντί για 2,6% ήταν 0,5% το πρώτο τρίμηνο και αντί 15,7% ήταν 15,2% το δεύτερο.

Τα κεφάλαια που αναλογούν στην Ελλάδα από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, τα 32 δισ. ευρώ, μαζί με τα περίπου 20 δισ. που της αναλογούν μέσω ΕΣΠΑ, δίνουν στην πατρίδα μας μια μοναδική ιστορικά ευκαιρία, όχι απλώς να ανακάμψει οικονομικά αλλά κυριολεκτικά να αλλάξει τροχιά. Είμαι μεταξύ όσων το υποστήριξαν από την πρώτη στιγμή και επιμένουν να το υπογραμμίζουν. Πρόκειται για μια ευκαιρία που θα ήταν αδιανόητη πριν από λίγους, ελάχιστους μήνες.

Με βάση τις επικείμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον κοινοτικό προϋπολογισμό της περιόδου 2021-27, από το Σεπτέμβριο αναμένεται να αρχίσει η συζήτηση σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πάνω στα εθνικά αναπτυξιακά σχέδια των κυβερνήσεων, που θα αναμένεται να δρομολογήσουν, με κοινοτική χρηματοδότηση και εποπτεία, την ανασυγκρότηση των ευρωπαϊκών οικονομιών, σε απάντηση της τριπλής κρίσης που πυροδότησε η πανδημία του κορονοϊού (υγειονομική, οικολογική, οικονομική - κοινωνική).

Οι προβλέψεις κυμαίνονται -5% έως -18%, πιθανόν να κάτσει κάπου στο μέσον, δεν υπάρχει αμφιβολία πάντως ότι η ύφεση της ελληνικής οικονομίας θα είναι βαθιά, βαθύτατη. Η κρίση που ταλανίζει προνομιακές αγορές των εξαγωγών μας, η ισχυρή εξάρτηση της οικονομίας μας από τη μονοκαλλιέργεια που λέγεται τουρισμός κι η συντριπτική κυριαρχία ενός αρχιπελάγους από πολύ μικρές επιχειρήσεις, που έχουν εξαιρετικά ασθενικές αντοχές, επιδεινώνουν τις συνέπειες μιας κρίσης που, έτσι ή αλλιώς, είναι μοναδική στα παγκόσμια χρονικά. Μπροστά μας, κοντινή προοπτική, η ανεργία να υπερβεί το 20%, να μπει λουκέτο σε χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, ενώ άλλες, μεγάλες και βιώσιμες επιχειρήσεις, να απαξιωθούν και να εξαγοραστούν από ξένους.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρώτα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας ύψους 3,8 δισ. ευρώ και ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ότι το ύψος των μέτρων (προϋπολογισμός και κοινοτικά κονδύλια) θα κυμανθεί στα 10 δισ. (περίπου στο 6% του ΑΕΠ).

Ολοι στηρίζουν τις οικονομίες τους. Η Γερμανία με 600 δισ. ευρώ (18% ΑΕΠ), εκ των οποίων τα 550 μέσω της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας kfW, η Γαλλία με 345 δισ. ευρώ (15% ΑΕΠ), η Ιταλία άρχισε με 25 δισ. ευρώ και κρατικοποίηση της Alitalia, η Ισπανία με 200 δισ. (16% ΑΕΠ). Αλλά, βεβαίως, μιλάμε για χώρες με ισχυρότερη οικονομία και χωρίς τη δική μας υπερχρέωση – τόση δυστυχώς, ώστε ακόμη κι η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα (μετά την αρχική αφόρητη δειλία…) της ΕΚΤ, λίγο μόνο κατάφερε να ελαφρύνει την εξυπηρέτηση του χρέους μας, δυστυχώς. Το σημαντικότερο, ίσως, αυτήν την ώρα είναι πώς θα διαχειριστούμε το όποιο πακέτο στήριξης.