Με την μπόχα της διαφθοράς των «χρυσών διαβατηρίων» να κλυδωνίζει τη δημόσια ζωή, η Κύπρος ετοιμάζεται να μπει ξανά σε περίοδο κρίσης εξ αφορμής του Κυπριακού. Τέλη Φεβρουαρίου θα περάσει από νέο σημείο καμπής, την άτυπη διάσκεψη που συγκαλεί ο ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Τα δύο παράλληλα γεγονότα που απασχολούν την κοινή γνώμη -η διαφθορά και το Κυπριακό- αντανακλούν πάνω σε σωρευμένα προβλήματα που διασαλεύουν σοβαρά την κυπριακή κοινωνία και εντείνουν την ατμόσφαιρα ανησυχίας και αβεβαιότητας για το πού βαδίζει η Κύπρος σήμερα.

Παραμονές της ανανεωμένης πρωτοβουλίας του ΟΗΕ, η χαοτική κατάσταση για το Κυπριακό βγήκε ξανά στο φως με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο. Ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’ δηλώνει στην εφημερίδα «Πολίτης»: «Ο πρόεδρος σε συζητήσεις που είχαμε μου έλεγε πως έβλεπε τη λύση δύο κρατών και εγώ διαφώνησα έντονα μαζί του…».

Το 2020 κλείνει σε περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας για την Κύπρο. Ο ΟΗΕ προσανατολίζεται να συγκαλέσει άτυπη Διάσκεψη «5+1», τέλη Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου του νέου έτους. Θα το κάνει ακόμα και με ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, ίσως γιατί ελπίζει να συγκρατήσει τα μέρη σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Αλλά μετά τι;

Το Κυπριακό παραμένει μια ανοιχτή πληγή. Η επίλυσή του όχι μόνο θα ένωνε ένα διαιρεμένο κράτος αλλά είναι η αναγκαία προϋπόθεση για την υπέρβαση της έντασης σε βάθος χρόνου στην Ανατολική Μεσόγειο και την ειρήνη στην περιοχή. Το Κυπριακό είναι παράλληλα αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την Ελλάδα, ενώ Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοτροφοδοτούνται δεκαετίες τώρα.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά με τον νέο ηγέτη της Ερσίν Τατάρ τραβά επικίνδυνα το σκοινί, όμως και ο Νίκος Αναστασιάδης δεν κάνει καμία απολύτως κίνηση προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση, όντας πεπεισμένος ότι θα βρει στήριξη από την Ε.Ε. σε μια πολιτική κυρώσεων κατά της Τουρκίας («γραμμή» που συμμερίζεται και ο Νίκος Δένδιας).

Η εκλογή του Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας προβληματίζει έντονα –και δικαίως– τον γ.γ. του ΟΗΕ, καθώς ο εθνικιστής πολιτικός είναι πιστός στη σκληρή γραμμή της Αγκυρας, μακριά από τη σύγκλιση που χρειάζεται η Κύπρος.

H εκλογή του εθνικιστή Ερσίν Τατάρ το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου στην κατεχόμενη Κύπρο προκάλεσε βαθύ σκεπτικισμό στην έδρα του ΟΗΕ, σε σημείο που εξετάζει πλέον αναστολή κάθε πρωτοβουλίας για την επίλυση του Κυπριακού.

Φοβάμαι ότι χθες ζήσαμε την τελευταία πράξη της κυπριακής τραγωδίας. Οι Τουρκοκύπριοι, αφού τα τελευταία είκοσι χρόνια τέσσερις φορές κράτησαν όρθια την προοπτική δίκαιης και βιώσιμης λύσης στη βάση της διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας, χθες λύγισαν. Υπερψήφισαν το σχέδιο Ανάν, εξέλεξαν Πρόεδρο τον αριστερό Ταλάτ, το 2016 εκλέξανε τον Ακιντζί και το 2017, στο Κραν Μοντανά, συμφώνησαν σε λύση στο πλαίσιο που πρότεινε ο γ.γ. του ΟΗΕ.