Το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε μια νέα φάση μετά την επικράτηση της ΝΔ στις εκλογές. Με πλειοψηφία της Δεξιάς αλλά και άνοδο της Ακροδεξιάς, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα κοινωνικά δικαιώματα και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση της ΝΔ ήδη δείχνει τα πρώτα σημάδια, κινείται ανεξέλεγκτη με αλαζονεία και αντιμετωπίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών ως “λευκή επιταγή”.

Ταυτόχρονα μόλις πριν δέκα μέρες είχαμε την εκλογή του νέου προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Στέφανου Κασσελάκη, ενώ το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα ακολουθήσει Συνέδριο όπου θα αναλυθούν τα αίτια της εκλογικής ήττας, θα καθορισθεί το πολιτικό σχέδιο και οι προγραμματικές θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Νομίζω ότι το κυριότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ο Στέφανος Κασσελάκης είναι η επιφυλακτικότητα και η δυσπιστία. Η δημοφιλία του είναι μεγάλη, μπορεί όμως να χαθεί ταχύτατα ή και να γίνει αρνητική, αν δεν κερδίσει, σε εύλογο χρόνο, την εμπιστοσύνη στο πολιτικό του σχέδιο και στην ικανότητα να χειριστεί την ύλη της πολιτικής και τη συγκυρία. Πέραν των όσων έχουν λεχθεί για την επικοινωνιακή του δεινότητα, έχει ένα σκεπτικό το οποίο το ξεδίπλωσε σε δύο ευκαιρίες, άγνωστες στο ευρύτερο κοινό.

Υπάρχουν αναίμακτες μάχες στα κόμματα όταν το επίμαχο ζήτημα είναι η αρχηγία; Σπανίως. Ρίξτε μια ματιά στην πρόσφατη ιστορία και θα το διαπιστώσετε. Και στη Νέα Δημοκρατία και στο ΠΑΣΟΚ και στην Αριστερά σ’ όλες τις εκδοχές της, η επόμενη μέρα δεν ήταν ειρηνική.

Συνήθως μεσολαβεί ένα διάστημα ανακωχής, με τα αντιμαχόμενα μέρη να υπόσχονται ότι θα πορευτούν μαζί και αγαπημένα, ενωμένα σαν μια γροθιά εναντίον του κοινού εχθρού που καραδοκεί, αλλά σύντομα η εκεχειρία παραβιάζεται. Αναίμακτη δεν ήταν ούτε η σύρραξη στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα μπορούσε να είναι. Η ατμόσφαιρα ήταν βαριά. Συντροφικά μαχαιρώματα, δίκες προθέσεων και απειλές για ξεκαθάρισμα λογαριασμών ήταν στην ημερήσια διάταξη.

Απρόσμενα ή όχι, στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις που συνόδευαν το πολιτικό σκηνικό, η κυβερνητική παράταξη της Ν.Δ. επούλωσε τα τραύματά της και κυριαρχεί. Δεν αρκέστηκε στο να υπερβεί το τραύμα των Τεμπών. Το έχει αφήσει πίσω της. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επικράτησε κατά κράτος, τόσο με απλή αναλογική όσο και με μια μορφή πλειοψηφικού συστήματος. Κι αν η νίκη αυτή δεν προκάλεσε μεγάλη έκπληξη, η τελευταία αποτέλεσε κάτι, ταυτόχρονα, απρόσμενο και συντριπτικό.

Αν μπείτε στον κόπο να διαβάσετε την ιστορία των Ρώσων σοσιαλιστών από τον θάνατο του Μαρξ μέχρι την επανάσταση του ’17 θα αντικρίσετε ένα θέαμα παράξενο. Φανταστείτε δυο-τρεις χιλιάδες αστούς και διανοουμένους κατά κανόνα, που θεωρούσαν εαυτούς «επαγγελματίες επαναστάτες» και οι οποίοι φυλακίζονταν, περνούσαν μερικά χρόνια στη Σιβηρία, δραπέτευαν και ξανά τα ίδια.

Η εκλογική διαδικασία της περασμένης Κυριακής ανέδειξε έναν μεγάλο πρωταγωνιστή και ένα μεγάλο ερωτηματικό. Πρωταγωνιστής για μία ακόμη φορά ο Λαός του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ. Που συμμετέχοντας μαζικά έδωσε στο κόμμα του μια δεύτερη ευκαιρία. Σε ένα κόμμα που βρισκόταν έπειτα από μια διπλή εμφατική ήττα και την αποχώρηση του χαρισματικού του ηγέτη σ. Α. Τσίπρα σε κατάσταση σοκ, προσπαθώντας να ανιχνεύσει τις εξελίξεις και ταυτόχρονα να προετοιμασθεί για κάτι που δεν είχε ζήσει μέχρι τώρα σε τέτοια ένταση.

Η υποψηφιότητα Κασσελάκη όντως τάραξε τα νερά στον ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό είναι σε πρώτη ανάγνωση καλό γιατί είχαν αρχίσει να λιμνάζουν. Ελάχιστοι εκτός ΣΥΡΙΖΑ και όχι όλοι εντός ΣΥΡΙΖΑ ασχολούνταν με την εκλογή νέου/νέας προέδρου. Ακόμη και τα μέσα ενημέρωσης έδιναν λίγο χώρο, φιλοξενώντας τα απολύτως απαραίτητα.

Επαιξαν ρόλο ο Αύγουστος και κυρίως οι φονικές πυρκαγιές. Η μισή Ελλάδα καιγόταν, στον ΣΥΡΙΖΑ επικρατούσε άπνοια. Η εσωκομματική συζήτηση δεν είχε τα χαρακτηριστικά σύγκρουσης, δεν υπήρχε πόλωση, οι υποψήφιοι απέφευγαν τα συντροφικά μαχαιρώματα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι. Στις 10 Σεπτεμβρίου εκλέγουμε πρόεδρο από την βάση των μελών του κόμματος. Σε μία γιορτή δημοκρατίας όπου μπορούν να έρθουν οι πολίτες να γραφτούν μέλη και να ψηφίσουν για πρόεδρο. Σε μία διαδικασία ανοιχτή όπως αρμόζει σε ένα κόμμα ανοιχτό. Με εμπιστοσύνη στο κριτήριο των μελών του κόμματος για επιλογή του κατάλληλου προσώπου που θα εμπνεύσει και θα συσπειρώσει όχι μόνο τον κόσμο μας αλλά και ευρύτερα τον προοδευτικό χώρο γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Η διαδικασία που θα αναδείξει του διάδοχο του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να μην έχει συναρπάσει το πανελλήνιο, να το πω ευγενικά, αλλά ανέσυρε στην επιφάνεια ορισμένα προϋπάρχοντα προβλήματα. Αναμενόμενο, για να είμαστε ειλικρινείς, διότι το ίδιο θα συνέβαινε σε οποιοδήποτε άλλο κόμμα το οποίο, υπό το βάρος μιας εκλογικής πανωλεθρίας, θα συνδύαζε τον ουσιαστικό και γόνιμο αναστοχασμό με την εκλογή νέας ηγεσίας. Δηλαδή την καλή με την κακή εσωστρέφεια. Κι αυτό σημαίνει στην πράξη ότι η καλώς εννοούμενη εσωστρέφεια υποτάχθηκε στην κακή, επειδή η διάγνωση της ασθένειας γίνεται με γνώμονα την ένταξη όσων την προτείνουν σε μια από τις ομάδες που ο κύριος στόχος τους είναι να κερδίσουν την εσωκομματική κόντρα και να αναλάβουν την ηγεσία του κόμματος.

Το ότι οι υποψηφιότητες για την ηγεσία έχουν διαφορετικά προφίλ δεν είναι απαραίτητα ενδεικτικό μόνο φιλοδοξιών, αλλά και ενδεικτικό του περίπλοκου πολιτικού θυμικού που συγκροτεί τον ΣΥΡΙΖΑ. Το πολύπλευρο πολιτικό υπόστρωμα, επίσης, δεν οφείλεται απαραίτητα σε έλλειψη βαθύτερης ιδεολογικής ενότητας, αλλά πιθανόν εκφράζει το δυσκολότερο αλλά και ενθαρρυντικότερο: αναπαριστά αυτό το εξαιρετικά ασταθές και αντιφατικό κοινωνικό σύνολο στο οποίο απευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο προσδοκά γκρινιάρικα, θλιμμένα, ανυπόμονα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Διαφορετικές οι συγκροτήσεις του κοινού με το οποίο συνομιλεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τα κοινωνικά και οικονομικά προεκλογικά προγράμματα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ήταν πιο ευνοϊκά για την πλειοψηφία των πολιτών, σε σύγκριση με αυτά της ΝΔ.

Το ΠΑΣΟΚ, είχε μια όχι μεγάλη, αλλά σημαντική εκλογική άνοδο, σε αντίθεση με την σοκαριστική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, χωρίς να διαθέτει κάποια προγραμματική υπεροχή, έναντι του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Επί πλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, έχασε όλες τις περιφέρειες, αλλά και το εκλογικό προβάδισμά του, σε όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες. Μη εξαιρουμένων, πολλών «λαϊκών περιοχών».

Το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε μια νέα φάση μετά τις πρόσφατες εκλογές. Από τη μία, έχουμε μια πλειοψηφία της Δεξιάς και την άνοδο της Ακροδεξιάς, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα κοινωνικά δικαιώματα και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. ήδη δείχνει τα πρώτα σημάδια, σκοπεύει να κινηθεί ανεξέλεγκτη, με αλαζονεία και αντιμετωπίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών ως «λευκή επιταγή».