Αμερική - Δολοφονία Τζορτζ Φλόιντ: Οι συγκεντρωμένοι δεν καταδικάζουν μόνο τον ρατσισμό, αλλά και τους κινδύνους από την κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών.

Σχετικά με το κύμα αντιδράσεων που προκάλεσε στις ΗΠΑ η εν ψυχρώ δολοφονία του Τζώρτζ Φλόιντ, είδα στο διαδίκτυο μια φωτογραφία χωρισμένη στα δύο: Από τη μία ήταν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ να μιλά σε ένα πλήθος που τον άκουγε και από την άλλη ορισμένοι να λεηλατούν καταστήματα στην Νέα Υόρκη. Τι ήθελε να μας πει ο ποιητής;

Η τραγική ιστορία του Φλόιντ ξεπερνά τα σύνορα των ΗΠΑ και φτάνει σε όλο τον κόσμο. Γιατί μαζί με τον ρατσισμό, αναδεικνύει και τις ανισότητες που βαθαίνουν όλο και περισσότερο. H ιστορία του Φλόιντ αφορά όλες τις κοινωνίες, αφορά τους φτωχούς, τους αδύναμους, τους κατατρεγμένους, τα θύματα των πολέμων, τους πρόσφυγες, τους πρόσφυγες της φτώχειας –τους μετανάστες δηλαδή– και τα θύματα της ρατσιστικής βίας, της μισαλλοδοξίας, της μισανθρωπιάς, της κοινωνικής περιθωριοποίησης.

Μια πρόκληση χωρίς προηγούμενο η πανδημία, το σοκ της οποίας συγκρίνεται με την κρίση του 1929 και τη Μεγάλη Υφεση που ακολούθησε ή ακόμη και με το κόστος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, θέτει ήδη επί τάπητος ως προτεραιότητα τον σχεδιασμό της ανασυγκρότησης της επόμενης μέρας.

Σημείο αναφοράς τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο παραμένει το σχέδιο Μάρσαλ που συμπυκνώνει την πολιτική των ΗΠΑ μετά το 1945. Μέρα με τη μέρα πληθαίνουν οι προτροπές και οι ευχές για ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ ώστε να υπάρξει ταχεία και αποτελεσματική ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας από τις παρενέργειες της πανδημίας, το μέγεθος και η διάρκεια των οποίων δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθούν ούτε κατά προσέγγιση στην παρούσα φάση.

Να το ξεκαθαρίσω από την αρχή. Είμαι φανατικός αντίπαλος του αντισημιτισμού και της άρνησης του Ολοκαυτώματος. Θεωρώ τους Εβραίους έναν αδικημένο λαό και υποστηρίζω πολλές από τις απόψεις τους. Ωστόσο η περίπτωση με την σφαγή στην Γάζα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια ορισμένη «ιστορική» επιείκεια. Ο Νετανιάχου προώθησε αυτήν την σύγκρουση για να προωθήσει ταυτοχρόνως τα πολιτικά του παιχνίδια για την αντιμετώπιση της ευρύτατης αμφισβήτησης που δέχεται στην διακυβέρνηση του. Πρόκειται δηλαδή για μια τυχοδιωκτική γραμμή η οποία στο όνομα των θρησκευτικών συμβολισμών για την Ιερουσαλήμ ανοίγει τον ασκό του Αιόλου.

Ποιος το περίμενε; Ποιος θα μπορούσε να προβλέψει μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες ότι ο άνθρωπος που εξελέγη πρόεδρος χάρις στους Ρώσους, και έλεγε ότι «η Αμερική έχει μεγαλύτερα προβλήματα από τον Ασαντ», θα έφτανε 77 μόλις ημέρες αφού αναλάμβανε την εξουσία να κάνει αυτό που δεν τόλμησε να κάνει ο προκάτοχός του,

Ο κόσμος αλλάζει, ο «τυφώνας» Τραμπ μπήκε ήδη στη ζωή μας και όλα πλέον τελούν υπό την επίδραση των ιδεών που κομίζει ο νέος αμερικανός πρόεδρος.

Οι πρώτοι λόγοι του, ίδιοι κι απαράλλαχτοι με τους προεκλογικούς που τον έφεραν στην εξουσία, ήταν ένα μνημείο συντηρητισμού, προστατευτισμού και απόλυτου διχασμού. «Πρώτα η Αμερική» το δόγμα του και ο Θεός επίσης σε πρώτο πλάνο, καθώς δικαιωματικά(!) προστατεύει το αμερικανικό έθνος.

...Για τον Μπαράκ Ομπάμα η ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, της αναταραχής στη Μέση Ανατολή αλλά και της προσφυγικής κρίσης. Για τον διάδοχό του, η ΕΕ είναι ένας γραφειοκρατικός μηχανισμός που εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα. Την ίδια άποψη έχει και ο Πούτιν.

Μία διχασμένη Αμερική περιμένει να δει πόσα πράγματα θα αλλάξει ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου. Αλλά και η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τον αλλοπρόσαλλο Ντόναλντ Τραμπ.

Με την Κούβα του Κάστρο συνηθίζουμε να διαπράττουμε ένα θεμελιώδες σφάλμα. Τη συγκρίνουμε με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, εντελώς έξω από το γεωγραφικό και ιστορικό της πλαίσιο. Δεν τη συγκρίνουμε ούτε με το Μεξικό, ούτε με την Ονδούρα, ούτε φυσικά με την Κολομβία...

Ηταν πια νύχτα όταν μετά από 12 ώρες σε αεροπλάνο της Air France έφθασα στο αεροδρόμιο της Αβάνας. Ηταν Φεβρουάριος του 2008, αλλά έκανε ζέστη. Λογικό. Ημουν στους τροπικούς. Ο ιμάντας για την παραλαβή των αποσκευών άρχισε να γρυλίζει ενθουσιασμένος. Υστερα από 45 λεπτά δεν είχε βγει ούτε μία βαλίτσα. Στην ώρα, πίστευες πια ότι θα έβγαζες το ταξίδι στην Κούβα με όσα φορούσες.

...Κινδυνεύει η Ευρώπη από τους δικούς της Τραμπ; Ναι, θα κινδυνεύει ως την ημέρα που στα διάφορα Ευρωπαϊκά Συμβούλια Κορυφής θα αρχίσουν εκ νέου να συζητούν για το κράτος πρόνοιας, για τη φτώχεια (εποχή Ντελόρ) και όχι μόνο για τις δαπάνες. Και φυσικά ως την ημέρα που και οι διανοούμενοι θα πάψουν να φοβούνται ότι θα τους θεωρούν «σοσιαλδημοκράτες παλιάς κοπής» που χάνουν τα like τους αν αρχίσουν να μιλούν για τα θέματα της φτώχειας και των ανισοτήτων.

Κινδυνεύει όμως και αν η επιστροφή του κοινωνικού ζητήματος αφεθεί σε ανθρώπους που βρίσκονται μακριά των βασικών αξιών που διέπουν την ευρωπαϊκή ιδέα, όπως είναι ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θα μπορούσε να βρεθεί σε κανένα ψυχαναλυτικό ντιβάνι, ούτε να ζητήσει την παραμικρή βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας. Είναι ο τύπος της ναρκισσιστικής προσωπικότητας που έχοντας μια ειδική παθολογία του υπερεγώ του, δηλαδή την ισχνή εσωτερίκευση νόμων και κανόνων ηθικής, επιτίθεται στους αντιπάλους του με φθόνο, οργή και ακραία ένταση.
Για την αυταρχική προσωπικότητα του Τραμπ, έτσι όπως την περιέγραφαν η σχολή της Φρανκφούρτης (Τ. Αντόρνο 1950) και η σύγχρονη ψυχανάλυση, οι πρωτόγονες αμυντικές διεργασίες, όπως διχοτόμηση (καλό-κακό), ακατέργαστη εξιδανίκευση του εαυτού («η Αμερική είμαι εγώ και θα την κάνω ξανά μεγάλη»), δεν τον αφήνουν να αρκείται στην ήττα του αντιπάλου.

Ο λαϊκίστικος λόγος/ρητορική/αφήγημα φαίνεται να κερδίζει τόσο στην Ευρώπη (Brexit, ισχυροποίηση Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία και άλλων παρεμφερών δυνάμεων) όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες (εκλογή Τραμπ). Οι παραδοσιακές δυνάμεις και κυρίως αυτές της Κεντροαριστεράς είναι εμφανώς σε αδυναμία να επινοήσουν τη (νέα) στρατηγική που θα απαντά στα (νέα) αιτήματα της κοινωνίας