Μετά το αποφασιστικό βήμα της σύμπραξης ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ το 2015, το πρόσφατο συνέδριο της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ και τον σχεδιασμό για την ανάδειξη επικεφαλής από τη βάση, οι διαδικασίες για ένα νέο φορέα της κεντροαριστεράς βρίσκονται σε καλό δρόμο. Φυσικά υπάρχουν στροφές και ανηφόρες. Υπάρχουν εμπόδια και δυσκολίες. Αλλά όμως η διαδρομή έχει δρομολογηθεί. Η πολιτική βούληση για την σύγκλιση των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, του προοδευτικού κέντρου και της Ανανεωτικής Αριστεράς θα αποδειχτεί πιο δυνατή από τις αντιφάσεις και τους υποκειμενισμούς. Αφορά άλλωστε την ανάγκη να ξεκολλήσει η χώρα από το δίλημμα: αριστερός λαϊκισμός ή συντηρητική παλινόρθωση. Αφορά τη διαμόρφωση νέων πολιτικών συσχετισμών που αποκρούουν τις κάθετες κομματικές πολώσεις και διευκολύνουν την απαραίτητη εθνική συνεννόηση. Η διαμόρφωση του νέου φορέα έχει όμως ορισμένες κρίσιμες παραμέτρους οι οποίες θα κρίνουν κατά πολύ την επιτυχία του εγχειρήματος. Διατυπώνω τις τρεις πιο βασικές.

ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΠΗΣ

Οι κάλπες για την εκλογή αρχηγού αποτελούν μια μορφή παρέμβασης του μαζικού παράγοντα. Αν η συμμετοχή των πολιτών κινηθεί σε υψηλά επίπεδα θα είμαστε μπροστά σε νέες πολιτικές εξελίξεις για την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Σε κάθε περίπτωση όμως το αποτέλεσμα της κάλπης οφείλει να αποτελεί τον επίλογο των προσωπικών στρατηγικών. Να οριστικοποιήσει το ερώτημα «με ποια ηγεσία» χωρίς την έναρξη ενός νέου κύκλου αμφισβητήσεων και εσωστρέφειας. Ο/η επικεφαλής θα είναι λάθος να λειτουργήσει στη συνέχεια με το καθεστώς της μοναρχίας χωρίς συλλογικές διαδικασίες όπως θα είναι λάθος και οι άλλοι υποψήφιοι να οδηγηθούν σε φυγόκεντρες επιλογές.

ΕΝΙΑΙΟ ΚΟΜΜΑ

Η σημερινή πολυκομματική ομοσπονδιακή δομή ανταποκρίνεται σε μια μεταβατική φάση που διευκολύνει τη συνύπαρξη συλλογικοτήτων με διαφορετικές ιστορικές διαδρομές και συμβολισμούς. Η προσκόλληση όμως σε ιστορικές εξαρτήσεις και σε σχήματα «ΠΑΣΟΚ ή μη ΠΑΣΟΚ» χωρίς άλλες νοηματοδοτήσεις δεν μπορεί να επιταχύνει το εγχείρημα αναγέννησης του χώρου. Η υπέρβαση των σημερινών συνιστωσών της κεντροαριστεράς είναι ένα στοίχημα που αφορά το μέλλον, την συσπείρωση νέων ηλικιών και δυναμικών στρωμάτων χωρίς αγκυλώσεις από το παρελθόν. Ο άμεσος στόχος πρέπει να είναι ένα μαζικό, ανοιχτό, ενιαίο κόμμα στο οποίο η αναγνώριση των τάσεων θα υπερβαίνει τις κομματικές περιχαρακώσεις και θα αποτυπώνει μια νέα συμφωνία ενότητας παράλληλα με τη λειτουργία ρευμάτων ιδεών επάνω στα επίκαιρα πολιτικά προβλήματα. Ρευμάτων που θα τέμνουν οριζόντια τις σημερινές συλλογικότητες.

ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΠΟΛΟΣ

Ο νέος φορέας της κεντροαριστεράς έχει ήδη σημαντικές προγραμματικές επεξεργασίες. Οι θέσεις της Επιτροπής Διαλόγου για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις από το ΠΑΣΟΚ, ΠΟΤΑΜΙ, ΔΗΜΑΡ κλπ (2016) και οι αποφάσεις του συνεδρίου της ΔΗΣΥ (Ιούλιος 2017) αποτελούν επαρκείς βάσεις προγραμματικού επαναπροσδιορισμού. Κατά συνέπεια η επιμονή για την αυτόνομη στρατηγική του χώρου οφείλει να ακυρώσει την πρόωρη εμπλοκή σε διλήμματα συμμαχιών. Δεν μπαίνει το κάρο μπροστά από τα άλογα. Ούτε βέβαια η πολιτική των συμμαχιών αφορά αποκλειστικά την κεντροαριστερά. Αφορά και την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλωστε όπως φαίνεται η θέση της ΝΔ είναι ο στόχος της κυβερνητικής αυτοδυναμίας και του ΣΥΡΙΖΑ η προνομιακή δέσμευση με τον εθνολαϊκισμό των ΑΝΕΛ.

Επομένως το ζήτημα είναι η επιδίωξη για ισχυρή καταγραφή της κεντροαριστεράς στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση με ανταγωνιστικό σχέδιο τόσο προς τη ΝΔ όσο και προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Παραμένει βασικό προαπαιτούμενο των εξελίξεων η αλλαγή των συσχετισμών.