Το ΤΧΣ, οι τράπεζες και οι β΄ κατηγορίας ιθαγενείς

Από τον Ιούλιο του 2016, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μπήκε σε διοικητική κρίση, έμεινε χωρίς διευθύνοντα σύμβουλο. Εσχάτως είχε μείνει και χωρίς Εκτελεστική Επιτροπή. Τελικά, με (τη συνήθη...) καθυστέρηση, το υπουργείο Οικονομικών επελήφθη του θέματος. Και τι έκανε; Μεταξύ των υποψηφίων για τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του ΤΧΣ, επέλεξε έναν Αυστριακό. Μία ακόμη ψηφίδα προστέθηκε στο παζλ της συνολικής εικόνας των οργάνων του ΤΧΣ: Το Γενικό Συμβούλιο (Γ.Σ.) του ΤΧΣ απαρτίζεται από 5 ξένους και 4 Ελληνες. Η Εκτελεστική Επιτροπή (Ε.Ε.) απαρτίζεται από έναν Αυστριακό ως διευθύνοντα σύμβουλο, έναν Γάλλο και έναν Ελληνα ως μέλη, ήτοι 2 ξένους και 1 Ελληνα.

Επιπλέον: Ολα τα υποψήφια μέλη του Γ.Σ. και της Ε.Ε. τα προεπιλέγει μια 6μελής επιτροπή (το Selection Panel), που ήταν η «καινοτομία» που συμφωνήθηκε μεταξύ της νυν κυβέρνησης και της τρόικας τον Νοέμβριο του 2015. Τα προεπιλέγει κατά το δοκούν, αυθαίρετα, χωρίς ούτε καν τυπική διαβούλευση με το Γενικό Συμβούλιο του ΤΧΣ – παντοκρατορία που αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, δεν ισχύει πουθενά αλλού, σε κανέναν οργανισμό. Το Selection Panel είναι το μεγάλο, πραγματικό αφεντικό. Το Selection Panel, λοιπόν, απαρτίζεται από έναν κύριο που τον διόρισε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως πρόεδρο, μία κυρία που τη διόρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έναν που τον διόρισε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), δύο που διόρισε το υπουργείο Οικονομικών και έναν που διόρισε η Τράπεζα της Ελλάδας, ήτοι 3 ξένοι και 3 Ελληνες. Αλλά η ψήφος του προέδρου (που είναι ξένος...) μετρά για δύο.

Η προτίμηση υπέρ των ξένων είναι έκδηλη.

Ισχυρίζομαι ότι είναι διαφορετικό η ενίσχυση ενός εποπτικού μηχανισμού με στελέχη και διαφορετικής εθνικής προέλευσης, γένους, εμπειρίας, γνώσεων –αυτά και χρήσιμα και γόνιμα είναι. Και τελείως διαφορετικό, η στελέχωσή του με βάση μια άγραφη αρχή, περίπου ότι «πας Ελλην βάρβαρος». Αρχή που, δυστυχώς, διαπερνά και τη στελέχωση του ΤΧΣ και των τραπεζών.

Ισως δεν είναι άχρηστο να υπενθυμίσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία. Το Δ.Σ. μιας τράπεζας αποφασίζει με βάση τις εισηγήσεις των αρμόδιων επιτροπών, ελέγχου (Audit), εκτίμησης κινδύνου (Risk), επιλογής μελών Δ.Σ., προέδρου, δ/ντος συμβούλου (Nomination) και αμοιβών (Compensation). Οι πρόεδροι αυτών των επιτροπών, με βάση συμφωνία μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας, επιβλήθηκε να είναι ξένοι τραπεζοϋπάλληλοι και, μάλιστα, να μην έχουν καμία σχέση με το ελληνικό πιστωτικό σύστημα (άρα, και την ελληνική οικονομία) τα τελευταία 10 χρόνια. Επίσης, επιβλήθηκε οι ξένοι να αποτελούν την απόλυτη πλειοψηφία σε αυτές τις επιτροπές.

Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει επιβληθεί ανάλογη «ποινή» στα τραπεζικά στελέχη της – ούτε σε κάποιες χώρες που οι τράπεζές τους έγιναν ρημαδιό στην κρίση. Η ποινή επιβάλλεται διά του SSM, μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Καμία ευρωπαϊκή τράπεζα δεν θα δεχόταν το Δ.Σ. της να έχει δύο κατηγορίες μελών. Στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο κατηγορίες, πρώτη κατηγορία οι ξένοι, δεύτερη κατηγορία οι ιθαγενείς. Σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, η επιλογή και σύνθεση των μελών των επιτροπών, είναι ευθύνη του Δ.Σ. Στην Ελλάδα την κάνει ο SSM με «κοοπτάτσια».

Θα πείτε, και είναι βάσιμο, ότι όλα αυτά τελικά κρίνονται από το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα, στις σημερινές συνθήκες, φαίνεται στην πορεία των «κόκκινων» δανείων και των καταθέσεων.

Οι καταθέσεις μειώνονται. Σωστά έχει υπογραμμιστεί η αρνητική επίδραση από τη διάχυτη ανασφάλεια. Ορισμένες καταθέσεις που επανέκαμψαν από το εξωτερικό ξαναφεύγουν, ενώ άλλες «καίγονται» για να πληρωθεί η εφορία ή για άλλες ανάγκες επιβίωσης. Ωστόσο, ένα μέρος τους ούτε φεύγει ούτε καίγεται αλλά, με τις ευλογίες ή την παρότρυνση τραπεζών, μετατρέπονται σε ασφαλιστικά προϊόντα, που έχουν το προνόμιο να μην «κουρευτούν» ακόμα κι αν γίνει bail in. Οι τράπεζες μειώνουν τις καταθέσεις και αυξάνουν τα τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα τους. Μικρό το κακό – αν υπάρχει.

Το μεγάλο κακό είναι τα «κόκκινα» δάνεια. Οι λίγες σοβαρές προσπάθειες που με κόπο (και κινδύνους...) γίνονται, δεν δίνουν τον τόνο. Τον δίνουν, π.χ., δάνεια που «κουρεύονται» ή ως διά μαγείας εξαφανίζονται ή διαγράφονται με πρωτοφανές «θάρρος» και σπάνια ευρηματικότητα, χωρίς να υπολογίζεται ο κίνδυνος που διατρέχουν οι αρμόδιοι, λόγω έλλειψης του ακαταδίωκτου. Ή, άλλες περιπτώσεις, όπου (αίφνης...) οι αρμόδιοι επικαλούνται την έλλειψη του ακαταδίωκτου και βγαίνουν ωφελημένοι μεγάλοι στρατηγικοί κακοπληρωτές – που αδιατάρακτα ευημερούν, αφού κατέκλεψαν τις επιχειρήσεις τους. Και βεβαίως, τον τόνο δίνουν και οι νεόκοποι μηχανισμοί μεσαζόντων που κάνουν χρυσές δουλειές, τάζοντας ρυθμίσεις και εισπράττοντας προμήθειες για τις υπηρεσίες που «θα» προσφέρουν στους ατυχείς πελάτες τους.

Το αποτέλεσμα, ισχυρίζομαι, δεν είναι καλό. Κι αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση, προοιωνίζεται κινδύνους. Αυτή τη φορά, με «ξένη βοήθεια»...