Νέα ηγεσία ΑΚΕΛ χωρίς τα βαρίδια του δημοψηφίσματος 2004
Κυριάκος Πιερίδης, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-07-04
Ο Στ. Στεφάνου και ο Γ. Λουκαΐδης σηκώνουν το βάρος της προβολής και του κοινοβουλευτικού έργου. Ο Στεφάνου έδειξε τις ικανότητές του και ως κυβερνητικός εκπρόσωπος στη διακυβέρνηση Δ. Χριστόφια, δρώντας αποτελεσματικά σε πολύ δύσκολες εποχές και πολιτικά και επικοινωνιακά. Ο Γιώργος Λουκαΐδης είναι επίσης στιβαρός και με συγκροτημένο πολιτικό λόγο στο κόμμα και στη Βουλή ● Σε ποια περίπτωση θα προκύψει τρίτη υποψηφιότητα
Νέα ηγεσία εκλέγει το ΑΚΕΛ σήμερα (3/7) στο 23ο Συνέδριό του, με επικρατέστερους για τη θέση του γενικού γραμματέα τον Στέφανο Στεφάνου και τον Γιώργο Λουκαΐδη. Οι αρχαιρεσίες θα γίνουν σήμερα το απόγευμα, η καταμέτρηση το βράδυ και η νέα ηγεσία θα ανακοινωθεί το πρωί της Κυριακής, τελευταίας ημέρας του συνεδρίου.
Το συνέδριο του ΑΚΕΛ διεξάγεται μέσα στο πιεστικό περιβάλλον μετά την οδυνηρή εκλογική ήττα στις βουλευτικές της 30ής Μαΐου και την καθήλωση των ποσοστών του στο 22,3%. Στο συνέδριο κυριαρχεί η συζήτηση «τι είδους κόμμα θέλουμε»! Η οδός όμως που θα επιλέξει η νέα ηγεσία, διαδεχόμενη τον Αντρο Κυπριανού, θα δοκιμαστεί στην πράξη, μάλιστα πολύ σύντομα. Η φυσιογνωμία του ΑΚΕΛ κρίνεται από τις επιλογές που θα κάνει ο νέος γενικός γραμματέας για συμμαχίες και υποψήφιο πρόεδρο το 2023. Τα ανοίγματα που θα επιχειρήσει το ΑΚΕΛ και ο τρόπος που βλέπει δυνητικούς συμμάχους του για τη διακυβέρνηση συγκεντρώνουν το έντονο ενδιαφέρον της ευρύτερης κοινωνίας.
Ο Στέφανος Στεφάνου, εκπρόσωπος Τύπου, και ο Γιώργος Λουκαΐδης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, είναι τα πλέον προβεβλημένα στελέχη στην κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Οι δύο διατηρούν τις περισσότερες επιρροές στο κόμμα. Ο απερχόμενος γενικός γραμματέας Αντρος Κυπριανού δεν εξέφρασε την προτίμησή του για τη διαδοχή. Το αποτέλεσμα της εκλογής είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Αυτός που θα επικρατήσει, θα αναδειχτεί από τη νέα 105μελή Κεντρική Επιτροπή, όπου το 40% είχε ανανεωθεί στο προηγούμενο συνέδριο και η τάση για νέα μέλη συνεχίζεται.
Οι Στεφάνου και Λουκαΐδης είναι πολύ ικανά πολιτικά στελέχη της γενιάς που «ανδρώθηκε» την τελευταία 15ετία. Γνωρίζουν ότι θα καθίσουν σε «ηλεκτρική» καρέκλα και συμμερίζονται την ανάγκη για αλλαγές και ανοίγματα στην κοινωνία. Ωστόσο δεν έχουν εκφραστεί δημόσια με συγκεκριμένο τρόπο για το πώς βλέπουν την εξέλιξη του ΑΚΕΛ. Η μη αντιπαραθετική δημόσια αναμέτρηση μειώνει κάπως το ενδιαφέρον της διαδοχής.
Στην πράξη, όμως, προοιωνίζεται μια μορφή συγκατοίκησης των δύο, σε διακριτούς ρόλους, αφήνοντας σε όποιον τελικά εκλεγεί τον τελευταίο λόγο. Χωρίς αμφιβολία, όμως, αυτός που θα επωμιστεί την κύρια ευθύνη για να δώσει το στίγμα του στην κοινωνία, θα είναι ο νέος γενικός γραμματέας. Αυτό θα φανεί και από τους συνεργάτες που θα επιλέξει γύρω του. Ηδη είναι γνωστό ότι αποχωρούν 7 από τους υφιστάμενους 18 του Πολιτικού Γραφείου και 3 από τους 7 της Γραμματείας.
ΑΚΕΛ και Κυπριακό
Λίγοι αντιλαμβάνονται ότι πίσω από τη μέχρι τώρα μη συγκρουσιακή διαδοχή υπάρχει μια σημαντική πτυχή που αφορά τη φυσιογνωμία του ΑΚΕΛ: Στεφάνου και Λουκαΐδης διαθέτουν ωριμότητα στο Κυπριακό, επίγνωση της ανάγκης για αποτροπή της διχοτόμησης και δεν κουβαλούν τα «βαρίδια» του 2004. Το ΑΚΕΛ τότε διχάστηκε, «πούλησε την ψυχή του» και η λογική Χριστόφια «ψηφίζω “ναι” για να τσιμεντώσω το “όχι”» το κυνηγά μέχρι σήμερα. Η διαδοχή με Στεφάνου ή Λουκαΐδη δεν είναι καθόλου «ανιαρή» υπόθεση για το ΑΚΕΛ, γιατί δεν συνδέονται με το βαρύ ιστορικό λάθος, τη στάση του στο δημοψήφισμα του 2004.
Μάλιστα, ο νέος γενικός γραμματέας θα λάβει από το 23ο Συνέδριο τις κατευθυντήριες γραμμές για το Κυπριακό που εδραιώθηκαν επί Αντρου Κυπριανού με σαφήνεια τα τελευταία χρόνια. Αφορούν εξαιρετικά καίρια και επίκαιρα ζητήματα σήμερα: πολιτική ισότητα, η εκ περιτροπής προεδρία, η σταθμισμένη ψήφος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι θέσεις για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις κ.ο.κ.
Οι γραμμές αυτές «φωτογραφίζουν» τις βασικές επιλογές της ηγεσίας στις διεργασίες για τις προεδρικές. Με Στεφάνου και Λουκαΐδη το ΑΚΕΛ προσανατολίζεται σε ανεξάρτητο προεδρικό υποψήφιο χωρίς τις αμφιταλαντεύσεις της εποχής Δ. Χριστόφια και τις τότε πρακτικές «αέναων» συμμαχιών. Οι δύο «μονομάχοι» συμφωνούν επίσης ότι στις επικείμενες δημοτικές εκλογές οι συμμαχίες που θα αναπτυχθούν, δεν θα καθοριστούν άνωθεν, αλλά με τοπικές συμμαχίες.
Ενας τρίτος υποψήφιος για τη θέση του γενικού γραμματέα δεν αποκλείεται. Ηδη έχουν εκφράσει πρόθεση ο Χρίστος Χριστοφίδης, στέλεχος και βουλευτής Λευκωσίας, και προηγουμένως ο Γιώργος Γεωργίου, ευρωβουλευτής. Η υποψηφιότητα-σφήνα σχετίζεται με την εσωτερική αντιπαράθεση από την εποχή της ηγεμονίας Δ. Χριστόφια για πιο «σκληρές και ανένδοτες» θέσεις στο Κυπριακό που προσεγγίζουν το ΔΗΚΟ - ΕΔΕΚ και καθορίζουν τον τρόπο αναρρίχησης στην εξουσία.
Μια τέτοια τρίτη υποψηφιότητα θα σημαίνει επαναφορά αυτής της συζήτησης που ηττήθηκε στην αναμέτρηση Αντρου Κυπριανού - Νίκου Κατσουρίδη, αλλά συντηρείται μέχρι σήμερα με την έκφραση θέσεων που πότε ηχούν ως «εθνικολαϊκή» Αριστερά και πότε ως ΚΚΕ. Δεν είναι σίγουρο ότι θα το αποτολμήσουν γιατί ξέρουν ότι τουλάχιστον στο Κυπριακό τα μέλη του συνεδρίου έχουν πολύ υψηλή συνοχή σε καθαρές θέσεις Ομοσπονδίας. Πρώτα, όμως, θα μετρήσουν τις δυνάμεις τους στη νέα Κεντρική Επιτροπή και θα αποφασίσουν αν θέλουν να καταγράψουν εσωτερικούς κομματικούς πόντους για το μέλλον.
Ο Στ. Στεφάνου και ο Γ. Λουκαΐδης σηκώνουν το βάρος της προβολής και του κοινοβουλευτικού έργου. Ο Στεφάνου έδειξε τις ικανότητές του και ως κυβερνητικός εκπρόσωπος στη διακυβέρνηση Δ. Χριστόφια, δρώντας αποτελεσματικά σε πολύ δύσκολες εποχές και πολιτικά και επικοινωνιακά. Ο Γιώργος Λουκαΐδης είναι επίσης στιβαρός και με συγκροτημένο πολιτικό λόγο στο κόμμα και στη Βουλή.
Αναλαμβάνουν το ΑΚΕΛ χωρίς το συγκριτικό πλεονέκτημα του 1988, όταν τότε ανέλαβε γενικός γραμματέας ο Δημήτρης Χριστόφιας και το 2009 ο Αντρος Κυπριανού. Το 1988 το ΑΚΕΛ ξεπέρασε την κρίση της πτώσης του κομμουνισμού και τη διάσπαση γιατί ήταν στην εξουσία (Γ. Βασιλείου 1988-93). Τότε η ανανέωση, η λαοφιλία του Δ. Χριστόφια, η παρουσία άλλων χαρισματικών ηγετικών στελεχών (Α. Χρίστου, Κίκης Καζαμίας), η στροφή του υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. επέτρεψαν στο ΑΚΕΛ να ξεπεράσει την κρίση. Αλλά και ο Αντρος Κυπριανού είχε εκκινήσει το 2009 με το πλεονέκτημα της ανάδειξης Χριστόφια στην προεδρία. Ομως, παρέμεινε στη σκιά του Χριστόφια. Το πλεονέκτημα εκμηδενίστηκε από τους κάκιστους χειρισμούς της τραπεζικής κρίσης (2010-12).
Ο νέος ηγέτης του ΑΚΕΛ θα χρειαστεί να πορευτεί σε ένα πολύ τραχύ πεδίο που έφεραν ιδεολογικές αναστολές του κόμματος στην ύστερη φάση της ηγεσίας Χριστόφια, το «τραύμα» του 2004 και ο εγκλωβισμός του στην αντιπολίτευση.
Η ευρύτερη κοινωνία αναμένει να δει ποιο είναι το στίγμα που θα δώσει ο νέος γενικός γραμματέας και προς τα πού θα κατευθυνθεί το ΑΚΕΛ. Αυτό στην υφιστάμενη κομματική θεώρηση θεωρείται ως «συλλογική ευθύνη», αλλά ο κόσμος σκέφτεται αλλιώς, το αναζητεί από τον ηγέτη που θα κριθεί αν πείθει πως το ΑΚΕΛ μπορεί να είναι μέρος της διακυβέρνησης του τόπου. Ηδη η βασική επιλογή αφορά έναν ανεξάρτητο «κεντρώο» προεδρικό υποψήφιο, τον οποίο το ΑΚΕΛ θα στηρίξει, ως ο βασικός κορμός μιας νέας κοινωνικής πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει σταθερότητα στο Κυπριακό αλλά και ετοιμότητα για προσαρμογή σε οικονομικές και κοινωνικές απαιτήσεις. Ο νέος γ.γ. θα χρειαστεί να αντλήσει από «σοσιαλδημοκρατικές πρακτικές» του ΑΚΕΛ και άλλων για να αποκτήσει ζωτικό χώρο στα μεσαία στρώματα και στις παραγωγικές τάξεις. Το συνέδριο θα αποφασίσει έκτακτο καταστατικό συνέδριο για θέματα ενδοκομματικής δημοκρατίας και εκσυγχρονισμού κομματικών δομών.
Νέα ηγεσία εκλέγει το ΑΚΕΛ σήμερα (3/7) στο 23ο Συνέδριό του, με επικρατέστερους για τη θέση του γενικού γραμματέα τον Στέφανο Στεφάνου και τον Γιώργο Λουκαΐδη. Οι αρχαιρεσίες θα γίνουν σήμερα το απόγευμα, η καταμέτρηση το βράδυ και η νέα ηγεσία θα ανακοινωθεί το πρωί της Κυριακής, τελευταίας ημέρας του συνεδρίου.
Το συνέδριο του ΑΚΕΛ διεξάγεται μέσα στο πιεστικό περιβάλλον μετά την οδυνηρή εκλογική ήττα στις βουλευτικές της 30ής Μαΐου και την καθήλωση των ποσοστών του στο 22,3%. Στο συνέδριο κυριαρχεί η συζήτηση «τι είδους κόμμα θέλουμε»! Η οδός όμως που θα επιλέξει η νέα ηγεσία, διαδεχόμενη τον Αντρο Κυπριανού, θα δοκιμαστεί στην πράξη, μάλιστα πολύ σύντομα. Η φυσιογνωμία του ΑΚΕΛ κρίνεται από τις επιλογές που θα κάνει ο νέος γενικός γραμματέας για συμμαχίες και υποψήφιο πρόεδρο το 2023. Τα ανοίγματα που θα επιχειρήσει το ΑΚΕΛ και ο τρόπος που βλέπει δυνητικούς συμμάχους του για τη διακυβέρνηση συγκεντρώνουν το έντονο ενδιαφέρον της ευρύτερης κοινωνίας.
Ο Στέφανος Στεφάνου, εκπρόσωπος Τύπου, και ο Γιώργος Λουκαΐδης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, είναι τα πλέον προβεβλημένα στελέχη στην κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Οι δύο διατηρούν τις περισσότερες επιρροές στο κόμμα. Ο απερχόμενος γενικός γραμματέας Αντρος Κυπριανού δεν εξέφρασε την προτίμησή του για τη διαδοχή. Το αποτέλεσμα της εκλογής είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Αυτός που θα επικρατήσει, θα αναδειχτεί από τη νέα 105μελή Κεντρική Επιτροπή, όπου το 40% είχε ανανεωθεί στο προηγούμενο συνέδριο και η τάση για νέα μέλη συνεχίζεται.
Οι Στεφάνου και Λουκαΐδης είναι πολύ ικανά πολιτικά στελέχη της γενιάς που «ανδρώθηκε» την τελευταία 15ετία. Γνωρίζουν ότι θα καθίσουν σε «ηλεκτρική» καρέκλα και συμμερίζονται την ανάγκη για αλλαγές και ανοίγματα στην κοινωνία. Ωστόσο δεν έχουν εκφραστεί δημόσια με συγκεκριμένο τρόπο για το πώς βλέπουν την εξέλιξη του ΑΚΕΛ. Η μη αντιπαραθετική δημόσια αναμέτρηση μειώνει κάπως το ενδιαφέρον της διαδοχής.
Στην πράξη, όμως, προοιωνίζεται μια μορφή συγκατοίκησης των δύο, σε διακριτούς ρόλους, αφήνοντας σε όποιον τελικά εκλεγεί τον τελευταίο λόγο. Χωρίς αμφιβολία, όμως, αυτός που θα επωμιστεί την κύρια ευθύνη για να δώσει το στίγμα του στην κοινωνία, θα είναι ο νέος γενικός γραμματέας. Αυτό θα φανεί και από τους συνεργάτες που θα επιλέξει γύρω του. Ηδη είναι γνωστό ότι αποχωρούν 7 από τους υφιστάμενους 18 του Πολιτικού Γραφείου και 3 από τους 7 της Γραμματείας.
ΑΚΕΛ και Κυπριακό
Λίγοι αντιλαμβάνονται ότι πίσω από τη μέχρι τώρα μη συγκρουσιακή διαδοχή υπάρχει μια σημαντική πτυχή που αφορά τη φυσιογνωμία του ΑΚΕΛ: Στεφάνου και Λουκαΐδης διαθέτουν ωριμότητα στο Κυπριακό, επίγνωση της ανάγκης για αποτροπή της διχοτόμησης και δεν κουβαλούν τα «βαρίδια» του 2004. Το ΑΚΕΛ τότε διχάστηκε, «πούλησε την ψυχή του» και η λογική Χριστόφια «ψηφίζω “ναι” για να τσιμεντώσω το “όχι”» το κυνηγά μέχρι σήμερα. Η διαδοχή με Στεφάνου ή Λουκαΐδη δεν είναι καθόλου «ανιαρή» υπόθεση για το ΑΚΕΛ, γιατί δεν συνδέονται με το βαρύ ιστορικό λάθος, τη στάση του στο δημοψήφισμα του 2004.
Μάλιστα, ο νέος γενικός γραμματέας θα λάβει από το 23ο Συνέδριο τις κατευθυντήριες γραμμές για το Κυπριακό που εδραιώθηκαν επί Αντρου Κυπριανού με σαφήνεια τα τελευταία χρόνια. Αφορούν εξαιρετικά καίρια και επίκαιρα ζητήματα σήμερα: πολιτική ισότητα, η εκ περιτροπής προεδρία, η σταθμισμένη ψήφος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι θέσεις για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις κ.ο.κ.
Οι γραμμές αυτές «φωτογραφίζουν» τις βασικές επιλογές της ηγεσίας στις διεργασίες για τις προεδρικές. Με Στεφάνου και Λουκαΐδη το ΑΚΕΛ προσανατολίζεται σε ανεξάρτητο προεδρικό υποψήφιο χωρίς τις αμφιταλαντεύσεις της εποχής Δ. Χριστόφια και τις τότε πρακτικές «αέναων» συμμαχιών. Οι δύο «μονομάχοι» συμφωνούν επίσης ότι στις επικείμενες δημοτικές εκλογές οι συμμαχίες που θα αναπτυχθούν, δεν θα καθοριστούν άνωθεν, αλλά με τοπικές συμμαχίες.
Ενας τρίτος υποψήφιος για τη θέση του γενικού γραμματέα δεν αποκλείεται. Ηδη έχουν εκφράσει πρόθεση ο Χρίστος Χριστοφίδης, στέλεχος και βουλευτής Λευκωσίας, και προηγουμένως ο Γιώργος Γεωργίου, ευρωβουλευτής. Η υποψηφιότητα-σφήνα σχετίζεται με την εσωτερική αντιπαράθεση από την εποχή της ηγεμονίας Δ. Χριστόφια για πιο «σκληρές και ανένδοτες» θέσεις στο Κυπριακό που προσεγγίζουν το ΔΗΚΟ - ΕΔΕΚ και καθορίζουν τον τρόπο αναρρίχησης στην εξουσία.
Μια τέτοια τρίτη υποψηφιότητα θα σημαίνει επαναφορά αυτής της συζήτησης που ηττήθηκε στην αναμέτρηση Αντρου Κυπριανού - Νίκου Κατσουρίδη, αλλά συντηρείται μέχρι σήμερα με την έκφραση θέσεων που πότε ηχούν ως «εθνικολαϊκή» Αριστερά και πότε ως ΚΚΕ. Δεν είναι σίγουρο ότι θα το αποτολμήσουν γιατί ξέρουν ότι τουλάχιστον στο Κυπριακό τα μέλη του συνεδρίου έχουν πολύ υψηλή συνοχή σε καθαρές θέσεις Ομοσπονδίας. Πρώτα, όμως, θα μετρήσουν τις δυνάμεις τους στη νέα Κεντρική Επιτροπή και θα αποφασίσουν αν θέλουν να καταγράψουν εσωτερικούς κομματικούς πόντους για το μέλλον.
Ο Στ. Στεφάνου και ο Γ. Λουκαΐδης σηκώνουν το βάρος της προβολής και του κοινοβουλευτικού έργου. Ο Στεφάνου έδειξε τις ικανότητές του και ως κυβερνητικός εκπρόσωπος στη διακυβέρνηση Δ. Χριστόφια, δρώντας αποτελεσματικά σε πολύ δύσκολες εποχές και πολιτικά και επικοινωνιακά. Ο Γιώργος Λουκαΐδης είναι επίσης στιβαρός και με συγκροτημένο πολιτικό λόγο στο κόμμα και στη Βουλή.
Αναλαμβάνουν το ΑΚΕΛ χωρίς το συγκριτικό πλεονέκτημα του 1988, όταν τότε ανέλαβε γενικός γραμματέας ο Δημήτρης Χριστόφιας και το 2009 ο Αντρος Κυπριανού. Το 1988 το ΑΚΕΛ ξεπέρασε την κρίση της πτώσης του κομμουνισμού και τη διάσπαση γιατί ήταν στην εξουσία (Γ. Βασιλείου 1988-93). Τότε η ανανέωση, η λαοφιλία του Δ. Χριστόφια, η παρουσία άλλων χαρισματικών ηγετικών στελεχών (Α. Χρίστου, Κίκης Καζαμίας), η στροφή του υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. επέτρεψαν στο ΑΚΕΛ να ξεπεράσει την κρίση. Αλλά και ο Αντρος Κυπριανού είχε εκκινήσει το 2009 με το πλεονέκτημα της ανάδειξης Χριστόφια στην προεδρία. Ομως, παρέμεινε στη σκιά του Χριστόφια. Το πλεονέκτημα εκμηδενίστηκε από τους κάκιστους χειρισμούς της τραπεζικής κρίσης (2010-12).
Ο νέος ηγέτης του ΑΚΕΛ θα χρειαστεί να πορευτεί σε ένα πολύ τραχύ πεδίο που έφεραν ιδεολογικές αναστολές του κόμματος στην ύστερη φάση της ηγεσίας Χριστόφια, το «τραύμα» του 2004 και ο εγκλωβισμός του στην αντιπολίτευση.
Η ευρύτερη κοινωνία αναμένει να δει ποιο είναι το στίγμα που θα δώσει ο νέος γενικός γραμματέας και προς τα πού θα κατευθυνθεί το ΑΚΕΛ. Αυτό στην υφιστάμενη κομματική θεώρηση θεωρείται ως «συλλογική ευθύνη», αλλά ο κόσμος σκέφτεται αλλιώς, το αναζητεί από τον ηγέτη που θα κριθεί αν πείθει πως το ΑΚΕΛ μπορεί να είναι μέρος της διακυβέρνησης του τόπου. Ηδη η βασική επιλογή αφορά έναν ανεξάρτητο «κεντρώο» προεδρικό υποψήφιο, τον οποίο το ΑΚΕΛ θα στηρίξει, ως ο βασικός κορμός μιας νέας κοινωνικής πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει σταθερότητα στο Κυπριακό αλλά και ετοιμότητα για προσαρμογή σε οικονομικές και κοινωνικές απαιτήσεις. Ο νέος γ.γ. θα χρειαστεί να αντλήσει από «σοσιαλδημοκρατικές πρακτικές» του ΑΚΕΛ και άλλων για να αποκτήσει ζωτικό χώρο στα μεσαία στρώματα και στις παραγωγικές τάξεις. Το συνέδριο θα αποφασίσει έκτακτο καταστατικό συνέδριο για θέματα ενδοκομματικής δημοκρατίας και εκσυγχρονισμού κομματικών δομών.
