Εύλογη η ενασχόληση με τα ποσοστά, αλλά δεν επαρκεί για την εξαγωγή τελικών συμπερασμάτων για τις εκλογικές επιλογές των πολιτών. Ας προσέξουμε τους αριθμούς ψήφων.

Η Ν.Δ. έχασε από το 2007 σχεδόν 700.000 ψήφους (2009: 2.295.125 / 2007: 2.994.979). Πού πήγαν; Στο ΠΑΣΟΚ; Μόνον εν μέρει. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε σε σύγκριση με το 2007 284.047 ψήφους (2009: 3.011.326 / 2007: 2.727.279). Ακόμη και αν όλη η αύξηση του ΠΑΣΟΚ αποδοθεί σε εισροές από τη Ν.Δ. (κάτι που δεν ισχύει) και αν προσθέσουμε και την αύξηση του ΛΑΟΣ, πάλι λείπουν 301.593 ψήφοι. Μόνον στην αύξηση της αποχής μπορούν να βρεθούν: Οι ψηφοφόροι που προσήλθαν φέτος στις κάλπες μειώθηκαν κατά 313.016 σε σχέση με το 2007. (2009: 7.042.010 / 2007: 7.355.026).

Συμπέρασμα πρώτο. Η κατάρρευση της Ν.Δ. μόνον κατά ένα μέρος -σημαντικό, αλλά σίγουρα λιγότερο από το μισό των απωλειών της- δυνάμωσε το ΠΑΣΟΚ. Εξίσου τροφοδότησε την αύξηση της αποχής. Άρα η δεξαμενή παραμένει, χωρίς να έχει επιλέξει την κάλπη του ΛΑΟΣ.

Η σημασία αυτού το πρώτου συμπεράσματος φωτίζεται πολύ περισσότερο όταν παρατηρήσουμε ότι το ΠΑΣΟΚ πήρε 7.406 ψήφους λιγότερες από τις εκλογές τους 2004, τις οποίες είχε χάσει με 40,55%! Και μόλις 16.347 περισσότερες από τις ψήφους της Ν.Δ. το 2007, που πήρε 41,84%. (2004 - ΠΑΣΟΚ 3.003.920).

Βεβαίως οι ψηφοφόροι που ψήφισαν διαφορετικά από εκλογή σε εκλογή είναι πολλαπλάσιοι -και μετρώνται με τις έρευνες και τις δημοσκοπήσεις- αλλά η τελική κατάληξη και οι συγκρίσεις μάς δείχνουν ότι το μείζον γεγονός είναι η κατάρρευση της Ν.Δ., και δεύτερο τα -περιορισμένα- κέρδη του ΠΑΣΟΚ, αν και ήταν το μόνο κόμμα που διεκδικούσε την κυβέρνηση. Άρα ο κεντροδεξιός χώρος των ψηφοφόρων συρρικνώθηκε μόνον εν μέρει και κατά μεγάλο μέρος του αρνείται να μετακινηθεί σε άλλα κόμματα.

Ποια είναι η εικόνα για τα άλλα κόμματα σε σχέση με το 2007;

Κερδισμένος είναι βεβαίως ο ΛΑΟΣ με αύξηση 114.254 ψήφων (έφθασε τις 386.000 ψήφους) -αύξηση σημαντική για το κόμμα αυτό, που εγκαθίσταται στην 4η θέση, και με επιπτώσεις στην πολιτική και κοινωνική ζωή, αλλά συγχρόνως δείχνει τα όριά του. Δεν πήρε τη μερίδα του λέοντος από την κατάρρευση της Ν.Δ. Ούτε η αύξησή της επιρροής του είναι η αιτία των μεγάλων απωλειών της Ν.Δ. Πολύ περισσότεροι (οπωσδήποτε άνω των 200.000) από τους ψηφοφόρους της Ν.Δ. του 2007 προτίμησαν να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ και ακόμη περισσότεροι - της τάξεως των 300.000 επέλεξαν την αποχή.

Καθαρά κερδισμένοι είναι οι Οικολόγοι -παρά την αποτυχία τους να περάσουν το όριο του 3%- καθώς υπερδιπλασίασαν τους ψηφοφόρους τους από 75.502 το 2007 στους 173.388.

Και το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν καθαρές απώλειες. Το ΚΚΕ έχασε σε σχέση με το 2007 66.688 ψήφους (583.750/517.062) και ο ΣΥΡΙΖΑ 45.600 (361.101/ 315.501). Το ενδιαφέρον είναι ότι οι απώλειες αυτές είναι της ίδιας τάξεως (ποσοστιαία επί της δύναμής τους το 2007): για το ΚΚΕ -11,42% και το ΣΥΡΙΖΑ -12,63%. Ενισχύεται έτσι η άποψη ότι υπάρχουν (και κοινές) ισχυρές αιτίες για τη συμπίεση αυτή πέραν της πίεσης στους ψηφοφόρους για την επιλογή κυβέρνησης, καθώς η προεκλογική περίοδος δεν χαρακτηρίστηκε από την προπαγάνδα περί “χαμένης” ψήφου στα κόμματα της αριστεράς, και η “παράσταση νίκης” ήταν σαφώς υπέρ του ΠΑΣΟΚ.

Το άθροισμα των ψήφων των άλλων μικρών κομμάτων κινήθηκε στα επίπεδα του 2007.

Γενικότερα, οι εκλογές δεν έδειξαν κατάρρευση του δικομματισμού, αλλά προκύπτει υποχώρηση και δυσλειτουργία του δικομματικού εκκρεμούς, που “διώχνει” ψηφοφόρους. Πάντως, δυσλειτουργία εντοπίζεται συνολικότερα στο πολιτικό σύστημα, πέραν του δικομματισμού, καθώς δεν απορροφούνται αποτελεσματικά τα κύματα δυσαρέσκειας και απόρριψης.