Επιχωματώσεις
Μιχάλης Τσιντσίνης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2015-09-24
Το αριστερό χέρι του Αλέξη Τσίπρα είναι καλά. Οχι επειδή κατάφερε με αυτό να φέρει εις πέρας έναν πλήρη εναγκαλισμό του κυβερνητικού του εταίρου. Αλλά επειδή το είχε γυμνάσει προεκλογικά, κρατώντας τον Πάνο Καμμένο στη σκηνή.
Οι καμπάνιες ΣΥΡΙΖΑ - Ανεξαρτήτων Ελλήνων ήταν πολλαπλώς παραπληρωματικές. Πρώτον, γιατί ο Καμμένος, σύμφωνα με τους αντιπάλους του, «δάγκωνε» σε πεδία που ο Τσίπρας δεν μπορούσε να επιτεθεί γιατί όφειλε να προστατεύσει την πρωθυπουργική του εικόνα.
Δεύτερον, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος, φρενάρισε τις διαρροές των ΑΝΕΛ προς αυτόν. Εκδηλώνοντας την αποκλειστική του προτίμηση προς το κόμμα του Καμμένου, τον νομιμοποίησε ως χρήσιμο: επικύρωσε τον πυρήνα της εκστρατείας του που ήταν (πάλι) η κυβερνητική του συμβατότητα.
Ετσι κατάφερε ο Καμμένος να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τον μικρό εταίρο να φορτώνεται δυσανάλογο πολιτικό κόστος και να συνθλίβεται εκλογικά. Δεν χρειάζονταν οι αγκαλιές το βράδυ της Κυριακής για να καταφανεί ότι η σχέση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν είναι μια απλή συνεργασία μεταξύ δύο κομμάτων. Είναι μια σχέση που δεν έχει χρεία προκαταρκτικών. Ούτε προγραμματικές συμφωνίες ούτε πολλά παζάρια ούτε χρονοβόρες διατυπώσεις.
Η ταχεία εκκαθάριση του «ατυχήματος» που προέκυψε με τον Δημήτρη Καμμένο επιβεβαιώνει την ιδιαιτερότητα αυτού του δεσμού. Μπορεί σε πρώτο χρόνο να έφερε στην επιφάνεια τις καταγωγικές διαφορές των δύο εταίρων. Αλλά οι διαφορές αυτές ξεπεράστηκαν ως πολύ «χθεσινές».
Οι διαφορές έχουν ήδη εκδηλωθεί και αφομοιωθεί από την προηγούμενη Βουλή - όταν, ας πούμε, οι ΑΝΕΛ καταψήφιζαν τον νόμο για την ιθαγένεια ή για το τζαμί. Μοιάζουν, έτσι, να ανήκουν σε ένα ιδεολογικό υπόστρωμα που κανείς δεν δείχνει διατεθειμένος να σκαλίσει. Ενα υπόστρωμα που, ακόμη κι όταν έρχεται κατά λάθος στην επιφάνεια, δεν είναι πια ικανό να κλονίσει την επιχειρησιακή ταύτιση Τσίπρα - Καμμένου.
Ο συνεταιρισμός οφείλει τη σταθερότητά του στα προφανή οφέλη που έχει και για τους δύο. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ δεν χρειάζεται να συνομολογήσει συμβιβασμούς, που σίγουρα θα απαιτούσαν οι άλλοι δύο δυνητικοί εταίροι του, το ΠΑΣΟΚ ή Το Ποτάμι. Οι δε ΑΝΕΛ έχουν, χάρη στην πλειοψηφική απήχηση του Τσίπρα, επιτύχει ένα μοναδικό ρεκόρ: το 40% της Κοινοβουλευτικής τους Ομάδας πήρε υπουργικά χαρτοφυλάκια - οι τέσσερις από τους δέκα βουλευτές ορκίστηκαν χθες υπουργοί.
Αυτό που ο Πρωθυπουργός ονόμασε «συντροφική χημεία» έχει δοκιμαστεί και ξαναδοκιμαστεί στην πράξη. Γι’ αυτό και μπορεί να επιβιώνει χωρίς να έχει πια ανάγκη τη συγκολλητική ουσία του αντιμνημονίου. Εχει επιχωματώσει το ιδεολογικό παρελθόν. Εχει εξελιχθεί σε μετα-ιδεολογική επιμειξία.
Οι καμπάνιες ΣΥΡΙΖΑ - Ανεξαρτήτων Ελλήνων ήταν πολλαπλώς παραπληρωματικές. Πρώτον, γιατί ο Καμμένος, σύμφωνα με τους αντιπάλους του, «δάγκωνε» σε πεδία που ο Τσίπρας δεν μπορούσε να επιτεθεί γιατί όφειλε να προστατεύσει την πρωθυπουργική του εικόνα.
Δεύτερον, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος, φρενάρισε τις διαρροές των ΑΝΕΛ προς αυτόν. Εκδηλώνοντας την αποκλειστική του προτίμηση προς το κόμμα του Καμμένου, τον νομιμοποίησε ως χρήσιμο: επικύρωσε τον πυρήνα της εκστρατείας του που ήταν (πάλι) η κυβερνητική του συμβατότητα.
Ετσι κατάφερε ο Καμμένος να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τον μικρό εταίρο να φορτώνεται δυσανάλογο πολιτικό κόστος και να συνθλίβεται εκλογικά. Δεν χρειάζονταν οι αγκαλιές το βράδυ της Κυριακής για να καταφανεί ότι η σχέση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν είναι μια απλή συνεργασία μεταξύ δύο κομμάτων. Είναι μια σχέση που δεν έχει χρεία προκαταρκτικών. Ούτε προγραμματικές συμφωνίες ούτε πολλά παζάρια ούτε χρονοβόρες διατυπώσεις.
Η ταχεία εκκαθάριση του «ατυχήματος» που προέκυψε με τον Δημήτρη Καμμένο επιβεβαιώνει την ιδιαιτερότητα αυτού του δεσμού. Μπορεί σε πρώτο χρόνο να έφερε στην επιφάνεια τις καταγωγικές διαφορές των δύο εταίρων. Αλλά οι διαφορές αυτές ξεπεράστηκαν ως πολύ «χθεσινές».
Οι διαφορές έχουν ήδη εκδηλωθεί και αφομοιωθεί από την προηγούμενη Βουλή - όταν, ας πούμε, οι ΑΝΕΛ καταψήφιζαν τον νόμο για την ιθαγένεια ή για το τζαμί. Μοιάζουν, έτσι, να ανήκουν σε ένα ιδεολογικό υπόστρωμα που κανείς δεν δείχνει διατεθειμένος να σκαλίσει. Ενα υπόστρωμα που, ακόμη κι όταν έρχεται κατά λάθος στην επιφάνεια, δεν είναι πια ικανό να κλονίσει την επιχειρησιακή ταύτιση Τσίπρα - Καμμένου.
Ο συνεταιρισμός οφείλει τη σταθερότητά του στα προφανή οφέλη που έχει και για τους δύο. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ δεν χρειάζεται να συνομολογήσει συμβιβασμούς, που σίγουρα θα απαιτούσαν οι άλλοι δύο δυνητικοί εταίροι του, το ΠΑΣΟΚ ή Το Ποτάμι. Οι δε ΑΝΕΛ έχουν, χάρη στην πλειοψηφική απήχηση του Τσίπρα, επιτύχει ένα μοναδικό ρεκόρ: το 40% της Κοινοβουλευτικής τους Ομάδας πήρε υπουργικά χαρτοφυλάκια - οι τέσσερις από τους δέκα βουλευτές ορκίστηκαν χθες υπουργοί.
Αυτό που ο Πρωθυπουργός ονόμασε «συντροφική χημεία» έχει δοκιμαστεί και ξαναδοκιμαστεί στην πράξη. Γι’ αυτό και μπορεί να επιβιώνει χωρίς να έχει πια ανάγκη τη συγκολλητική ουσία του αντιμνημονίου. Εχει επιχωματώσει το ιδεολογικό παρελθόν. Εχει εξελιχθεί σε μετα-ιδεολογική επιμειξία.
