Οπως το πρόσφατο χρηματοπιστωτικό τσουνάμι κατέδειξε πέρα από κάθε εύλογη αμφιβολία σε εκατομμύρια πρόσωπα, τα οποία οδηγήθηκαν να πιστέψουν στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις τραπεζικές πρακτικές ως έγκυρες μεθόδους για να επιλύουν με επιτυχία τα προβλήματά τους, ο καπιταλισμός στην καλύτερη των υποθέσεων δημιουργεί προβλήματα, δεν τα επιλύει.

Εχει δίκιο ο πρωθυπουργός όταν λέει ότι η Ελλάδα χρησιμοποιείται σαν πειραματόζωο από τις διεθνείς αγορές και την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.

Το τεστ γίνεται σε δύο επίπεδα. Το πρώτο έχει να κάνει με την οικονομία και οι «εξεταστές» θέλουν να δουν πώς συμπεριφέρεται μια προβληματική οικονομία σε συνθήκες κρίσης, με σκληρές πολιτικές λιτότητας, μείωση εισοδημάτων και δημόσιων δαπανών και χαμηλή ρευστότητα.

Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε διλήμματα καθώς πολλοί πολίτες αντιλαμβάνονται τη δυσκολία της δημοσιονομικής κατάστασης, αλλά πολλοί, επίσης, θυμούνται ότι, αν δεν σηκωθούν να πουν τον δικό τους λόγο, άλλοι θα αποφασίσουν ερήμην τους.

Οι μεγάλες μετακινήσεις της κυβέρνησης από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ αλλά και τις μετεκλογικές θέσεις της για την οικονομική της πολιτική - όσο κι αν αποδίδονται στα ελλείμματα της Ν.Δ. και τις ακραίες διεθνείς πιέσεις - προκαλούν πολλά ερωτηματικά, έντονη ανησυχία και ανασφάλεια σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα.

Η παραδοχή του πρωθυπουργού - «το έχω πει με τον πιο καθαρό και απόλυτο τρόπο, ότι έτσι όπως χειριστήκαμε τα οικονομικά μας, αφαιρείται και ένα κομμάτι της κυριαρχίας μας» - είναι εύλογη, δεν παύει όμως να είναι δραματική. Η αναγνώριση πως η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος - με τον σπάταλο τρόπο που έγινε επί των κυβερνήσεων της Ν.Δ. - οδηγεί τη χώρα σε τέτοιο βαρύ δανεισμό, που εμμέσως στενεύει το πλαίσιο της εθνικής της κυριαρχίας, αναδύει μια πολύ πικρή πραγματικότητα.

Η κρίση της ελληνικής οικονομίας εκδηλώνεται στη δημοσιονομική σφαίρα της οικονομίας, ένα φαινόμενο που είναι ευρωπαϊκό και διεθνές. Στην ελληνική περίπτωση όμως, εκδηλώνεται βίαια λόγω της οξυμένης κρίσης του φορολογικού συστήματος και του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα. Στο πρώτο, επειδή, ως έχει, δεν μπορεί να φέρει νέα έσοδα χωρίς σημαντικές παρενέργειες. Στο δεύτερο, επειδή είναι στα όρια της κατάρρευσης και ζητά νέους πόρους, οι οποίοι αντικειμενικά δεν υπάρχουν.

...Η διέξοδος από την κρίση θέτει επιτακτικά το αίτημα αλλαγής της οικονομικής φιλοσοφίας της Ένωσης. Από τεχνικής απόψεως, οι προτάσεις υπάρχουν (ευρωπαϊκό ομόλογο, αναδιανεμητικοί μηχανισμοί, ενίσχυση του προϋπολογισμού, κοινό αποθεματικό, περιορισμός της αυτονομίας της ΕΚΤ, αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας κλπ.). Ωστόσο, το ζήτημα είναι ότι αυτές οι προτάσεις απαιτούν ένα διαφορετικό μοντέλο διακυβέρνησης το οποίο θα ενισχύει το πολιτικό στοιχείο...

Ασφυκτικές πιέσεις ασκούν στην ελληνική κυβέρνηση Ευρωπαίοι εταίροι και «αγορές» για να λάβει πρόσθετα περιοριστικά μέτρα. Τα περιθώρια ελιγμών της κυβερνητικής πολιτικής είναι μικρά εν όψει των δανειακών αναγκών της χώρας και οι αποφάσεις για αύξηση ΦΠΑ, ξανά στα καύσιμα, νέες μειώσεις αποδοχών στο Δημόσιο, ακούγονται σχεδόν ειλημμένες. Παράλληλα ωστόσο πληθαίνουν οι φωνές εκτός Ελλάδος που προειδοποιούν για κινδύνους μπούμερανγκ από μιαν ακραία δημοσιονομική πίεση. Η συζήτηση είναι άλλωστε διεθνής, με τελευταίο επίκεντρο την επιδείνωση δημοσίου ελλείμματος στη Βρετανία.

Οι ΗΠΑ ποτέ δεν είδαν με καλό μάτι την δημιουργία του ευρώ, φοβούμενες πως θα απολέσουν την νομισματική και οικονομική ηγεμονία στον κόσμο. Οι υποψίες τους ήταν τελικά βάσιμες.

Όχι πως ήμασταν ανυποψίαστοι, αλλά έχει τη σημασία του να το λέει η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, η κ. Κριστίν Λαγκάρντ. Μιλώντας κεκλεισμένων των θυρών στην επιτροπή οικονομικών υποθέσεων του γαλλικού κοινοβουλίου, αποκάλυψε πως 6 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όλα αγγλοσαξωνικής προέλευσης, εντοπίστηκαν να κερδοσκοπούν με τα ελληνικά ομόλογα.