Τι σηματοδοτεί για τον φιλελευθερισμό η κατάρρευση των τραπεζών; «Ο,τι και η πτώση του Βερολίνου για τον κομμουνισμό», απαντά αβίαστα ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ο διάσημος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο οποίος επί χρόνια έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη κρίση, κατηγορεί για το χάος τα golden boys της Γουόλ Στριτ αλλά και όσους υπηρέτησαν το δόγμα «εμπιστευόμαστε τις αγορές».

Οσο διαρκεί η κρίση οικοδομείται, ή ακόμη καλύτερα ανοικοδομείται η Ευρώπη. Ετσι τουλάχιστον θα θέλαμε να εξελιχθούν, σε κάθε περίπτωση, τα πράγματα. Αυτό θα ήθελε και ο Νικολά Σαρκοζί να συμβεί σε ό,τι αφορά τη Γαλλία. Η ιδέα ήταν αρχικά απλή.

Κανονικά, το γεγονός δεν θα έπρεπε να έχει ξεπεράσει τα σύνορα του Βιτζεβάνο, στην επαρχία της Παβίας (Λομβαρδία): το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου, ο διαιτητής ενός αγώνα μπάσκετ μεταξύ του Βιτζεβάνο και του Καστέτζιο απευθύνθηκε σε έναν παίκτη που αμφισβητούσε τις αποφάσεις του ως εξής: «άντε να μαζέψεις μπανάνες στην Αφρική!».

Απέναντι στην οικονομική ύφεση που εξαπλώνεται η αναγκαία ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση ακόμα εκκρεμεί. Στο μεταξύ δραστικά μέτρα αναγγέλλει η Γαλλία. Η Βρετανία αναθεωρεί τον προϋπολογισμό της με έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις. Αλλά η Ελλάδα έως τώρα περιορίζεται στο νομοσχέδιο για τη στήριξη των τραπεζών.

Έτσι, και ως προς την 28η Οκτωβρίου, οι ιστορικές αλήθειες αποσιωπούνται και αντικαθίστανται από εθνικούς μύθους. Ένας τέτοιος μύθος, π.χ., λέει ότι η Ελλάδα του Μεταξά ήταν εντελώς απροετοίμαστη όταν δέχτηκε επίθεση από μια "ισχυρή και πάνοπλη" Ιταλία.

Γνωστός στη χώρα μας κυρίως από το βιβλίο του "Ο κόσμος των Mac κόντρα στους Τζιχάντ" (εκδόσεις Καστανιώτη, 1998), ο Μπένζαμιν Μπάρμπερ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, διετέλεσε σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον αλλά και του νυν προέδρου του Δημοκρατικού κόμματος, Χάουαρντ Ντιν.

Το μεγάλο ραντεβού κλείστηκε για τις 15 Νοεμβρίου, κάπου στην ευρύτερη περιοχή της Ουάσινγκτον. Για παγκόσμια οικονομική σύνοδο κορυφής, μιλούν οι συμμετέχοντες, και πρακτικά έχουν δίκαιο, αφού οι ηγέτες που θα κάτσουν στο τραπέζι εκπροσωπούν σχεδόν το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Θεσμικά, όμως, εκπροσωπούν μόλις 20 χώρες –ή, εάν αποδεχθεί κανείς ότι οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και Βρετανοί μιλούν και εκ μέρους της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης, 43 χώρες.

Σε πρώτη φάση η κρίση έφερε κοινωνική ισότητα. Αυτό είναι ένα κοινό συμπέρασμα μη αμφισβητούμενο. Φτωχοί και πλούσιοι, όσο η κρίση έτρεχε και οι τράπεζες κατέρρεαν η μια πίσω από την άλλη, οι άνθρωποι βρέθηκαν με τρύπιες τσέπες. Σε δεύτερη φάση όμως, η κρίση θα κάνει τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους.