Η έκθεση Πισσαρίδη δεν είναι άλλη μια έκθεση-φωτοβολίδα. Διαφέρει διότι βλέπει την ανάπτυξη αλλιώς. Οχι σαν ανάπτυξη-ασανσέρ, άκοπη μεγέθυνση, ούτε και σαν επιβράβευση πράξεων ηρωικών επενδυτών. Αντιθέτως, η ανάπτυξη προκύπτει από αλλαγές στη συμπεριφορά και στις επιλογές. Ανάπτυξη-ξεβόλεμα.

Οση καλή διάθεση και αν έχει κανείς απέναντι στο πόρισμα της επιτροπής του νομπελίστα καθηγητή Χριστόφορου Πισσαρίδη νιώθει με την πρώτη ματιά τη μονομέρεια και τα ελλείμματά του.

Υποτίθεται ότι η επιτροπή ανέλαβε να παρουσιάσει το ελληνικό αναπτυξιακό σχέδιο της μεταμνημονιακής εποχής, αλλά εν τω μεταξύ μας προέκυψε η πανδημία του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα η οικονομική θέση της χώρας να επιδεινωθεί έτι περαιτέρω, οι συνθήκες, οικονομικές, κοινωνικές και άλλες, να αλλάξουν και οι προτεραιότητες επίσης.

Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της υγειονομικής κρίσης που θέλουμε να μείνουν και την επόμενη μέρα; Με ποια αιτήματα το φεμινιστικό κίνημα θα μπορούσε να επηρεάσει σε αυτή την κατεύθυνση; Ποιες είναι οι μικρές, ίσως, ανατροπές των στερεοτύπων με τις μεγάλες τους συνέπειες;

Ηλίας Ξανθάκος, Πατρίτσια Κυπριανίδου, Παναγιώτης Κορκολής, Λόης Λαμπριανίδης,  Αποστόλης Μακρυκώστας,  Ευγενία Φωτονιάτα

...Έναν χρόνο μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, η πολυπληθής και συγκεντρωτική δομή που έχει αναπτυχθεί γύρω από τον πρωθυπουργό υπόσχεται μια «νέα» αναπτυξιακή στρατηγική. Είναι, όμως, χαρακτηριστικό των νέων αντιλήψεων το γεγονός ότι η δημόσια διοίκηση συνολικά και το υπουργείο Ανάπτυξης εν προκειμένω έχουν μάλλον διακοσμητικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, η οποία πλέον αποτελεί υπόθεση μιας «επιτροπής σοφών» και ορισμένων συμβούλων. Αυτή η επιλογή δεν είναι τυχαία.

Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι εργοδότες εμφανίζουν τη σχετική «απροθυμία» είναι αφενός η διατήρηση σε ισχύ της εκ περιτροπής εργασίας που προβλέπεται από τον ν.3846/2010, με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα να απασχολείται ο εργαζόμενος ακόμα και μία ημέρα την εβδομάδα, αφετέρου η πρόθεση των εργοδοτών να αναδιατάξουν τη σύνθεση του προσωπικού τους μέσω απολύσεων, καταγγέλλοντας τις συμβάσεις των πιο «ακριβών» εργαζομένων τους

Η χώρα, το επόμενο διάστημα, υποχρεωτικά θα κινείται μέσα σε ένα στενάχωρο τρίγωνο. Μία πλευρά του, η διαρκής και εντεινόμενη αβεβαιότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δεύτερη, οι αυξανόμενες ενδείξεις ότι το φθινόπωρο θα ξεσπάσει νέο και ισχυρό παγκόσμιο κύμα COVID-19, από το οποίο αναπόφευκτα θα βραχεί (ή μουσκέψει) και η Ελλάδα. Και τρίτη, η οικονομική ανέχεια που θα δείξει πιο καθαρά τα δόντια της από τα τέλη του καλοκαιριού, κυρίως εξαιτίας της δραματικής μείωσης των αφίξεων τουριστών από το εξωτερικό. Κι οι τρεις, συνδυασμένες, επιδρούν αρνητικά στην οικονομία αφενός, στο κοινωνικοπολιτικό κλίμα που θα διαμορφωθεί το φθινόπωρο, αφετέρου.

Οι γερμανικές εξαγωγές και εισαγωγές τον Απρίλιο κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πτώση από το 1990, -24% οι πρώτες και -16,5% οι δεύτερες. Η βιομηχανική της παραγωγή σημείωσε επίσης πτώση-ρεκόρ τον Απρίλιο, κατά 17,9%. Ειδικά ο κλάδος παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών κατακρημνίστηκε κατά 36%, ενώ η επανάκαμψη του μεταποιητικού κλάδου προβλέπεται δύσκολη. Το εμπορικό πλεόνασμα έπεσε στα 3,2 δισ. ευρώ τον Απρίλιο από 12,8 δισ. τον Μάρτιο!!! Το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί πάνω από το 7%. Και όλα αυτά, τα συγκλονιστικά σε πτώση οικονομικά μεγέθη, στη Γερμανία!

Από τις αρχές του 2021 και μέσα στα επόμενα χρόνια, η Ελλάδα θα μπορεί να έχει στη διάθεσή της πάνω από 50 δισ. ευρώ (22,5 δισ. επιχορηγήσεις και 9,5 δισ. χαμηλότοκα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, συν τουλάχιστον 20 δισ. από το ΕΣΠΑ 2021-27). Το βασικό ερώτημα που αναζητεί απάντηση είναι πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτοί οι ανέλπιστα μεγάλοι πόροι. Νομίζω η προφανής απάντηση θα ήταν να χρησιμοποιηθούν για να πετύχουμε ένα γενικό restart, μια συνολική επανεκκίνηση με πράσινο χρώμα, ψηφιακή ταχύτητα κι ευελιξίες, ισχυρές υποδομές. Μην τη θεωρείτε, όμως, αυτονόητη. Εμπεδωμένα συμφέροντα, που ευημερούν σε συνθήκες καθυστέρησης, επιδιώκουν να δαπανηθούν αποσπασματικά και σε άλλη κατεύθυνση, για να βουλώσουν τρύπες και να καλύψουν ρωγμές στο γνωστό, παρωχημένο, παρασιτικό μοντέλο καπιταλισμού.

1. Η ύφεση στην παγκόσμια οικονομία

Η έκταση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία στην παγκόσμια οικονομία έχει πλέον υπολογιστεί με σχετική ακρίβεια. Η κρίση του 2008 προκάλεσε ύφεση της τάξης του -4% στην παγκόσμια οικονομία και χρειάστηκε 18 μήνες για να επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα. Τώρα, το 2020 η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να φθάσει το -6,5%. Στο αισιόδοξο σενάριο, και εφόσον δεν υπάρξει δεύτερο κύμα πανδημίας, αναμένεται να ανακάμψει γρηγορότερα, σε διάστημα 9-12 μηνών.

Η πρόταση της Κομισιόν, εφόσον (όπως φαίνεται…) δεν ανατραπεί, έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση βρίσκει τον δρόμο της μέσα από κρίσεις. Το νέο στοιχείο είναι μια αλλαγή στάσης: η Ευρώπη αποφάσισε να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να λάβει στρατηγικές αποφάσεις για τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό ολόκληρης της οικονομίας της. Η πρόταση της Κομισιόν, παράλληλα, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία και στην Ελλάδα: μας αναλογούν 32 δισ. έως το 2024.