Tελικά, ελληνικά και τουρκικά κόμματα, MME, ελληνική και τουρκική κοινή γνώμη δεν διαφέρουν τόσο όσο ορισμένοι νομίζουν. Mε εξαίρεση την αξιολόγηση του κινδύνου, όπου μόνο 2% των Tούρκων -σε πείσμα του κ. Kαρατζαφέρη και του Θεσσαλονίκης Άνθιμου- θεωρούν ότι απειλούνται από την Eλλάδα, στα άλλα αντιδρούν πανομοιότυπα.

Η προχθεσινή επίσκεψη του Γ. Παπανδρέου στην Τουρκία στο επίπεδο του μηνύματος ήταν η πιο «πολιτική» επαφή που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο ομόλογό του. Ας δούμε γιατί: Καταρχάς, διότι μίλησε σε μια γλώσσα απλή και καθαρή απευθυνόμενος στο σκληρό κατεστημένο - που παραδοσιακά είναι η τουρκική διπλωματία. Επίσης, διότι έθεσε την ανάλυσή του στο πλαίσιο ενός (κατά βάση απλού) διλήμματος: «θέλουμε ένα μέλλον ειρήνης ή σύγκρουσης;» είπε.

Υπάρχουν τέσσερις πιθανοί τρόποι διαχείρισης του κεντρικού ζητήματος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής:

(Α) Υιοθέτηση μιας πιο δυναμικής πολιτικής από την Ελλάδα, απάντηση σε είδος στις διάφορες προκλήσεις της Αγκυρας, θεωρώντας ότι η μέχρι τώρα «υποχωρητική» στάση ενθάρρυνε τον αντίπαλο να κλιμακώσει τις διεκδικήσεις του. Μια τέτοια πολιτική προϋποθέτει και αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Την περασμένη βδομάδα στην Τουρκία έλαβε χώρα μια κίνηση πρωτοφανής, «ιστορική» χαρακτηρίσθηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ - εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά νόμος του 1950 και με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης αποστρατεύθηκαν ο στρατηγός της στρατοχωροφυλακής Χ. Χελβάτσιογλου, ο ναύαρχος Α. Γκαβρέμογλου και ο στρατηγός Γκυρμπούζ Κάγια. Ο λόγος της αποστράτευσης βρίσκεται στην εμπλοκή τους στο σχέδιο «Βαριοπούλα», που στόχευε στην ανατροπή της κυβέρνησης μέσω (μεταξύ άλλων) και μιας προβοκάτσιας στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ο Γεράσιμος Γεωργάτος, Μέλος της Ε.Ε της Δημοκρατικής Αριστεράς και υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή και εξωτερική πολιτική δήλωσε:

"Παρά τα χαμόγελα και τις προσεκτικές διατυπώσεις των δύο ηγετών, κκ Παπανδρέου και Ερντογάν και των αντίστοιχων ΥΠΕΞ, η ουσιαστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει. Και αυτό εξαρτάται κυρίως από την πρόοδο που θα σημειώσει η Τουρκία όχι μόνο στα θέματα εκδημοκρατισμού, αλλά και στην άρση του casus belli και στις διευθετήσεις για την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο και το κυπριακό, χωρίς εκπτώσεις στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και με σεβασμό στις αποφάσεις του ΟΗΕ. Οι δύο χώρες οφείλουν να αξιοποιήσουν τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ προκειμένου να μειώσουν και όχι να αυξήσουν αμοιβαία τους εξοπλισμούς, όπως διαφαίνεται από τις συζητήσεις για το νέο αμυντικό δόγμα της συμμαχίας και την αναδιάταξη της νατοϊκής πυραυλικής αμυντικής ομπρέλας. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να εμμείνει σταθερά σε μια τέτοια κατεύθυνση, για να εμμείνει και στην υποστήριξη της τουρκικής ένταξης στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. "

Η Τουρκία, και μαζί της και ο Ταγίπ Ερντογάν, έχουν αλλάξει παρά πολύ τα τελευταία χρόνια. Κατ’ αρχήν νιώθει κανείς έντονα μια αίσθηση αυτοπεποίθησης, που δεν συναντούσε παρά μόνο την εποχή Οζάλ. Τούρκοι επιχειρηματίες που ανοίγονται στη Ρωσία, την Κίνα, και βεβαίως τα Βαλκάνια, μιλούν σαν να εκπροσωπούν μια μεγάλη αναδυόμενη δύναμη.

ΕΔΩ ΚΑΙ σχεδόν δεκαετίες η Ελλάδα βρίσκεται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε µια διαδικασία ανεύρεσης λύσεων στα προβλήµατα µε την Τουρκία. Στα χρόνια αυτά σηµειώθηκε πρόοδος στους τοµείς «χαµηλής πολιτικής» και στην ατµόσφαιρα που επικρατεί ανάµεσα στις δύο χώρες. Στα µεγάλα θέµατα όµως, τα θέµατα «υψηλής πολιτικής», δεν έχει σηµειωθεί αξιοσηµείωτη πρόοδος.

Ο Δημήτρης Ιωαννίδης πρέπει να πέθανε με την απορία πώς είναι δυνατόν να θεωρείται προδότης αφού με το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου το 1974 προσπάθησε να επιβάλει διά των όπλων την Ενωση, ομόθυμο αίτημα του ελληνικού λαού και των κομμάτων του από το 1955 τουλάχιστον, όταν άρχισε ο αγώνας της ΕΟΚΑ.

Από τότε που ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών στην Τουρκία ο Αχµέτ Νταβούτογλου (τον Μάιο του 2009), η Τουρκία έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή κινητικότητα στην εξωτερική της πολιτική, κατ’ αρχάς σε σχέση µε τους γείτονές της προς τον Νότο και προς Ανατολάς αλλά και ακόµη και στην υποΣαχάρια Αφρική και τη Λατινική Αµερική.

Αν στη θέση του Ταγίπ Ερντογάν βρισκόταν την περασμένη εβδομάδα η Άγγελα Μέρκελ, όσα είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός θα λέγαμε ότι συνιστούσαν την απαρχή της βελτίωσης του κλίματος στις διμερείς σχέσεις. Κι αυτό γιατί έγιναν φραστικές μετατοπίσεις που σηματοδοτούσαν την πολιτική πρόθεση της εξομάλυνσης. Όμως, αφενός ο κ. Ερντογάν είναι Τούρκος και στη χώρα μας αυτή η προέλευση γεννά καχυποψία και αφετέρου ο κ. Ερντογάν διακρίνεται για τον χειμαρρώδη χαρακτήρα του - ο «πρότερος βίος» του δείχνει ότι αποτολμά καινοτόμες προσεγγίσεις αλλά πάσχει σοβαρά στην υλοποίηση.

Το ξέραμε, αλλά είναι άλλο να το ξέρεις από δημοσιογραφικά παρασκήνια και άλλο να στο λέει κατάμουτρα ο Ερντογάν, επίσημα στην Αθήνα, και να μην μπορεί να τον διαψεύσει κανείς. Το 2004, Τάσος Παπαδόπουλος και Κώστας Καραμανλής παρακαλούσαν να αναβληθούν τα δημοψηφίσματα για το σχέδιο Ανάν και την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας μετέτρεψαν μια κοινή συνέντευξη Τύπου σε ... δημόσια διαβούλευση - απαντώντας σε ελάχιστες ερωτήσεις ανέπτυξαν αναλυτικά, διεξοδικά και ειλικρινά τις απόψεις τους, με καλή διάθεση, αλλά χωρίς εκπτώσεις. Η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως σημείο-καμπή στην πορεία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αν δεν υπήρχε η επιφύλαξη που γεννά η προσωπικότητα του Τούρκου πρωθυπουργού