Αναζωογονείται ο συνδικαλισμός

Το συλλαλητήριο των συνδικάτων για την επέτειο της φετινής Πρωτομαγιάς, που αποτελεί ημέρα αλληλεγγύης και αγώνων για τα συλλογικά και ατομικά δικαιώματα των εργαζομέ­νων, την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη, έχει οριστεί από τη ΓΣΕΕ και τις ομοσπονδίες στις 11.00 το πρωί της Δευτέρας στην πλατεία Κλαυθμώνος. Σε κοινή ανακοίνωση και αφίσα με το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας, η κεντρική διεκδίκηση της Εργατικής Πρωτομαγιάς αφορά «ένα παρόν και ένα μέλλον χωρίς ακρίβεια, κοινωνική φτώχεια και εργασιακή επισφάλεια».

Η 1η του Μάη, που από ημέρα απεργίας έχει νομοθετηθεί στις περισσότερες χώρες ως αργία, ενδείκνυται όχι μόνο για συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, αλλά και για συνδικαλιστικούς απολογισμούς και στοχασμούς. Σε αυτό το πλαίσιο αξίζει η ανάγνωση της νέας μελέτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για τις κινητοποιήσεις την περίοδο της πανδημίας. Η μελέτη με τίτλο «Το απεργιακό φαινόμενο στην Ελλάδα. Καταγραφή των απεργιών κατά την περίοδο της πανδημίας 2020-2021» διαπιστώνει «τάσεις αναζωογόνησης του κινήματος μέσα από την επιτυχή εφαρμογή συγκεκριμένων συνδικαλιστικών στρατηγικών που στοχεύουν στην εσωτερική ενδυνάμωση των συνδικάτων και στην επανεύρεση των κινηματικών τους χαρακτηριστικών».

Οι συντελεστές της μελέτης (Δ. Παπανικολόπουλος, Δ. Κατσορίδας, Γ. Κόλλιας, Βίκυ Δερμάνη) εξέτασαν τις βασικές εργατικές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα το 2020-2021 και εντόπισαν τα χαρακτηριστικά τους σε συγκεκριμένους κλάδους (υγειονομικών, εκπαιδευτικών, καλλιτεχνών, τουρισμού-επισιτισμού, οικοδομής και μεταφορών).

Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα αναζωογόνησης με αξιοσημείωτες προσπάθειες στις οποίες εντάσσονται τα εξής: η οργάνωση των ανοργάνωτων εργαζομένων (από το Σωματείο Εργαζομένων στην Ερευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, το ΣΕΡΕΤΕ), η μέριμνα για την ένταξη των μεταναστών (από το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας), η ενίσχυση της συνδικαλιστικής βάσης (Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών), η προσπάθεια για εφαρμογή αμεσοδημοκρατικού μοντέλου οργάνωσης και λειτουργίας και διεθνικών επαφών και αλληλεγγύης (ΣΒΕΟΔ) αλλά και μαχητικής ηγεσίας (Ενωση Εργαζομένων Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά).

Αξιοσημείωτη είναι και η ενότητα ηγεσίας - βάσης και εσωτερικής αλληλεγγύης (ΕΝΕΔΕΠ και σωματείο Speedex), η συνδικαλιστική και κοινωνική αλληλεγγύη (e-food και ΕΝΕΔΕΠ), ο συνδυασμός ακτιβιστικής μαχητικότητας και διαπραγματεύσεων με την εργοδοσία (Speedex). Επίσης, οι μελετητές εντοπίζουν στοιχεία υιοθέτησης νέων μορφών δράσης (e-food και Support Art Workers), εναλλακτικού λόγου (Support Art Workers), χρήσης των νέων μέσων επικοινωνίας για οργανωτική ανάπτυξη και προπαγάνδα (ΣΕΡΕΤΕ, ΣΕΤΗΠ και Support Art Workers)».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το συμπέρασμα των ερευνητών για τα χαρακτηριστικά αυτών των νέων τάσεων. «Οπως γίνεται σαφές από τα παραπάνω, οι προσπάθειες αναζωογόνησης του σύγχρονου ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος αρδεύουν τόσο από τον “ριζοσπαστικό πολιτικό συνδικαλισμό”, που στοχεύει στην οργανωτική ενδυνάμωση μέσω της συσσώρευσης ενδογενών πόρων, όσο και από τον “κινηματικό συνδικαλισμό”, που στοχεύει στην ανανέωση των οργανωτικών μοντέλων, του λόγου και του ρεπερτορίου δράσης, καθώς και στη στήριξη της κοινωνίας και των άλλων κοινωνικών κινημάτων. Και δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά, καθώς από τη μια η συσσώρευση των οικονομικών και των πολιτικών απειλών αφυπνίζει την εργατική τάξη και από την άλλη η είσοδος μιας νέας κινηματικής γενιάς στους χώρους εργασίας αναμένεται να αλλάξει σε κάποιο βαθμό τα ειωθότα της εργατικής τάξης».

Κι όπως χαρακτηριστικά σημειώνει στην «Εφ.Συν.» ο συντονιστής της έρευνας Δημήτρης Κατσορίδας: «Οι κλάδοι των εργαζομένων που επλήγησαν περισσότερο, και γι’ αυτό κινητοποιήθηκαν περισσότερο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι αυτοί του χώρου της υγείας, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του επισιτισμού-τουρισμού. Σε κάθε περίπτωση, τα συνδικάτα έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν την κρίση προς όφελος της οργανωτικής ενδυνάμωσης της εργατικής τάξης, όπως προσπάθησαν να κάνουν για λογαριασμό τους οι εργοδότες και οι πολιτικοί τους υποστηρικτές. Η διεκδικητικότητα, η ενωτική διάθεση και η οργανωτική αναπροσαρμογή είναι στοιχεία που μπορούν να συνεισφέρουν στην υπέρβαση μερικών από τις πλέον σημαντικές αδυναμίες του σύγχρονου συνδικαλιστικού κινήματος».