Η ΑΥΓΗ και οι αναγνώστες της
Δημήτρης Παλαιολογόπουλος, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-09-28
Στις 29 του Σεπτέμβρη, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αποφασίζεται η τύχη της "Αυγής". Πρόκειται για μια διαδικασία που ξεκίνησε ξαφνικά κατακαλόκαιρα και φαίνεται πως πάει να τελειώσει -αν τελειώσει- τώρα που φθινοπώριασε και ο καιρός άρχισε να μελαγχολεί, για να μπορεί ίσως να ταιριάξει με τη λύση που θα δοθεί.
Το λέω γιατί η λύση που επιχειρείται να δοθεί γίνεται ερήμην όχι μονάχα των πολλών "μικρομετόχων" που έκοψαν από το υστέρημά τους για να βοηθήσουν, αλλά προπάντων των αναγνωστών της εφημερίδας. Αυτή η σπουδή να κλείσει το γρηγορότερο ένα τόσο σοβαρό θέμα εμένα τουλάχιστον με ανησυχεί. Γι’ αυτό και θα ήθελα να τοποθετηθώ όχι σαν "μικρομέτοχος", ούτε σαν τμήμα του "μεγαλομέτοχου" (γιατί σαν μέλος του ΣΥΝ έχω μερίδιο και στο μεγάλο πακέτο των μετοχών του κόμματός μου), αλλά σαν καθημερινός αναγνώστης της "Αυγής" από την πρώτη ημέρα της έκδοσή της ώς τα σήμερα. Και αυτή μου η τοποθέτηση νομίζω πως εκφράζει πάρα πολλούς.
Κατ’ αρχήν ας μου επιτραπεί να τονίσω πως η "Αυγή" δεν είναι εμπορεύσιμο αντικείμενο όπως τα εκατοντάδες έντυπα που κυκλοφορούν, αλλά μια εφημερίδα ζωντανή, μια εφημερίδα που στις στήλες της χτυπάει η καρδιά της αριστεράς, μια εφημερίδα που η μακρόχρονη πορεία της ταυτίζεται απόλυτα με την πορεία και τους αγώνες του λαού μας.
Όπως είναι γνωστό, αμέσως μετά τη λήξη του εμφύλιου και με τις πρώτες προσπάθειες ανασύνταξης της αποδεκατισμένης αριστεράς, κύριο μέλημα στάθηκε και η έκδοση εφημερίδας. Το καλοκαίρι του 1950 κυκλοφόρησε ο "Δημοκρατικός", αλλά γρήγορα τον έκλεισε το μισαλλόδοξο κράτος. Και την επόμενη χρονιά η "Δημοκρατική", που και αυτή είχε την ίδια τύχη.
Έτσι το 1952 κυκλοφόρησε η "Αυγή". Αυτή άντεξε, παρ’ όλους τους φοβερούς διωγμούς. Ποιος δεν θυμάται τα απανωτά δικαστήρια και καταδίκες, την ατέλεια του χαρτιού που της έκοβαν, το άγριο κυνηγητό των δημοσιογράφων της, τα σμήνη των χαφιέδων που παραμονεύανε νύχτα - μέρα κάτω από τα γραφεία της, που ήταν πρώτα στην οδό Κλεισθένους και στη συνέχεια στην οδό Ομήρου...
Κι όμως, χάρη στην αυτοθυσία των αναγνωστών της, κατόρθωσε να επιζήσει και να παρουσιάζεται όλο και πιο φρέσκια, όλο και πιο μαχητική. Γιατί τότε όσοι διάβαζαν "Αυγή" και γίνονταν γνωστοί στην Ασφάλεια χαρακτηρίζονταν "επικίνδυνοι για τη δημόσια τάξη", με όλες τις γνωστές συνέπειες. Πολλοί την αγόραζαν από τα περίπτερα διπλωμένη ανάποδα για να μην φαίνεται ο τίτλος της και βρουν τον μπελά τους. Και όλοι εμείς οι άλλοι που τη διαβάζαμε φανερά, οι "χαρακτηρισμένοι", κουβαλιόμαστε καθημερινά στα αστυνομικά τμήματα, μας έβριζαν, μας προπηλάκιζαν, μας ξυλοφόρτωναν πολλές φορές... Κι όμως, αντέχαμε. Την αγοράζαμε, τη διαβάζαμε, τη διαδίδαμε. Ήταν ο καθημερινός μας σύντροφος. Χωρίς φαγητό και ψωμί είχαμε μείνει πολλές φορές. Χωρίς την "Αυγή" ποτέ!
Αυτά ώσπου ήρθε η δικτατορία, όπου μαζί με την κατάργηση της δημοκρατίας, τη διάλυση των κομμάτων και τη σύλληψη δεκάδων χιλιάδων πολιτών της αριστεράς έκλεισε και την "Αυγή".
Αλλά και κατά τη διάρκεια της χουντικής δικτατορίας εξακολουθούσε να κυκλοφορεί παράνομα και με αγωνιστικό περιεχόμενο. Θυμάμαι το ενωτικό μήνυμα των φυλακισμένων αγωνιστών προς τον ελληνικό λαό που δημοσίευσε στο φύλλο του Σεπτέμβρη του 1969. Εκεί υπέγραψαν μαζί οι Πλασκοβίτης, Φίλιας, Φιλίνης, Μπενάς, Νεφελούδης, Δαρειώτης, Φαράκος, Μωραϊτης, Βούλγαρη, Κυρίτσης και πολλοί άλλοι. Θυμάμαι ακόμα το αξιόλογο άρθρο της (στις 26 Μάρτη 1970) για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Λένιν...
Και έρχεται η μεταπολίτευση. Στις 4 Αυγούστου 1974 η "Αυγή" επανεκδίδεται νόμιμα. Και τώρα συνεχίζει τους αγώνες της για τη δημοκρατία, για τα δικαιώματα των εργαζομένων, για την ανανέωση της αριστεράς. Και τώρα οι μεταδικτατορικές κυβερνήσεις στα πρώτα τους στάδια την είχανε βάλει στη μπούκα του κανονιού. Συλλήψεις, προπηλακισμούς, μηνύσεις για όσους προσπαθούσαν να τη συντηρήσουν και να τη διαδώσουν. Τα παιδιά του "Ρήγα Φεραίου", τα μέλη του ΚΚΕ Εσωτερικού, αλλά και πολλοί ανένταχτοι αριστεροί έχουν αρκετά να διηγηθούν για τους διωγμούς της "Αυγής" εκείνης της περιόδου. Τώρα μάλιστα το κυνηγητό και ο κατατρεγμός δεν γίνονταν μονάχα από το κυβερνητικό κατεστημένο, αλλά και από τους "συντρόφους" της άλλης πλευράς που την είχαν γράψει στον μαυροπίνακα των εχθρών τους!
Και πάλι όμως η "Αυγή", παρόλο που πέρασε δύσκολες ώρες αρκετές φορές, κατόρθωσε να επιζήσει. Και τούτο χάρη στους αγώνες και τις θυσίες πρώτα και κύρια των αναγνωστών της.
Κατά συνέπεια, εκείνοι που και τώρα ενδιαφέρονται για την εφημερίδα δεν είναι τα πατριαρχικά και τα σουλτανικά "χρυσόβουλα" που τους δίνουν αυτό το δικαίωμα, αλλά οι σκληροί αγώνες, η υπεράνθρωπη προσπάθεια που έκαναν και κάνουν για να την κρατάνε ζωντανή. Και όσοι τη διαβάζουμε μια ζωή δεν τη θεωρούμε περιουσία μας, κάτι από το οποίο περιμένουμε να αποκομίσουμε κέρδη, αλλά σαν καθημερινό μας σύντροφο...
Η ανησυχία μας δεν είναι άδικη. Έχει ακουστεί πολλές φορές από συντρόφους μας -αξιόλογους κατά τα άλλα- ότι "με την ’Αυγή’ πρέπει να τελειώνουμε". Με άλλα λόγια, ή θα την πάμε εκεί που θέλουμε ή θα κλείσει.
Θα πρέπει να καταλάβουμε πως η "Αυγή" αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της δικής μας αριστεράς. Και πρέπει να ζήσει και να διατηρηθεί σαν αυτόνομο αριστερό φύλλο. Η ταύτισή της με άλλα μέσα, όσο αξιόλογα κι αν είναι, δεν νομίζω πως θα βοηθήσουν. Το αντίθετο μάλιστα.
Άλλο πράγμα βέβαια το νοικοκύρεμα, η αναβάθμισή της. Εμείς θα στρατευτούμε για άλλη μια φορά να τη βοηθήσουμε όχι μονάχα να συνεχίσει την έκδοσή της, αλλά και να ξεκινήσει την ανοδική της πορεία, μαζί με την ανοδική πορεία της αριστεράς που εμείς οραματιζόμαστε.
Το λέω γιατί η λύση που επιχειρείται να δοθεί γίνεται ερήμην όχι μονάχα των πολλών "μικρομετόχων" που έκοψαν από το υστέρημά τους για να βοηθήσουν, αλλά προπάντων των αναγνωστών της εφημερίδας. Αυτή η σπουδή να κλείσει το γρηγορότερο ένα τόσο σοβαρό θέμα εμένα τουλάχιστον με ανησυχεί. Γι’ αυτό και θα ήθελα να τοποθετηθώ όχι σαν "μικρομέτοχος", ούτε σαν τμήμα του "μεγαλομέτοχου" (γιατί σαν μέλος του ΣΥΝ έχω μερίδιο και στο μεγάλο πακέτο των μετοχών του κόμματός μου), αλλά σαν καθημερινός αναγνώστης της "Αυγής" από την πρώτη ημέρα της έκδοσή της ώς τα σήμερα. Και αυτή μου η τοποθέτηση νομίζω πως εκφράζει πάρα πολλούς.
Κατ’ αρχήν ας μου επιτραπεί να τονίσω πως η "Αυγή" δεν είναι εμπορεύσιμο αντικείμενο όπως τα εκατοντάδες έντυπα που κυκλοφορούν, αλλά μια εφημερίδα ζωντανή, μια εφημερίδα που στις στήλες της χτυπάει η καρδιά της αριστεράς, μια εφημερίδα που η μακρόχρονη πορεία της ταυτίζεται απόλυτα με την πορεία και τους αγώνες του λαού μας.
Όπως είναι γνωστό, αμέσως μετά τη λήξη του εμφύλιου και με τις πρώτες προσπάθειες ανασύνταξης της αποδεκατισμένης αριστεράς, κύριο μέλημα στάθηκε και η έκδοση εφημερίδας. Το καλοκαίρι του 1950 κυκλοφόρησε ο "Δημοκρατικός", αλλά γρήγορα τον έκλεισε το μισαλλόδοξο κράτος. Και την επόμενη χρονιά η "Δημοκρατική", που και αυτή είχε την ίδια τύχη.
Έτσι το 1952 κυκλοφόρησε η "Αυγή". Αυτή άντεξε, παρ’ όλους τους φοβερούς διωγμούς. Ποιος δεν θυμάται τα απανωτά δικαστήρια και καταδίκες, την ατέλεια του χαρτιού που της έκοβαν, το άγριο κυνηγητό των δημοσιογράφων της, τα σμήνη των χαφιέδων που παραμονεύανε νύχτα - μέρα κάτω από τα γραφεία της, που ήταν πρώτα στην οδό Κλεισθένους και στη συνέχεια στην οδό Ομήρου...
Κι όμως, χάρη στην αυτοθυσία των αναγνωστών της, κατόρθωσε να επιζήσει και να παρουσιάζεται όλο και πιο φρέσκια, όλο και πιο μαχητική. Γιατί τότε όσοι διάβαζαν "Αυγή" και γίνονταν γνωστοί στην Ασφάλεια χαρακτηρίζονταν "επικίνδυνοι για τη δημόσια τάξη", με όλες τις γνωστές συνέπειες. Πολλοί την αγόραζαν από τα περίπτερα διπλωμένη ανάποδα για να μην φαίνεται ο τίτλος της και βρουν τον μπελά τους. Και όλοι εμείς οι άλλοι που τη διαβάζαμε φανερά, οι "χαρακτηρισμένοι", κουβαλιόμαστε καθημερινά στα αστυνομικά τμήματα, μας έβριζαν, μας προπηλάκιζαν, μας ξυλοφόρτωναν πολλές φορές... Κι όμως, αντέχαμε. Την αγοράζαμε, τη διαβάζαμε, τη διαδίδαμε. Ήταν ο καθημερινός μας σύντροφος. Χωρίς φαγητό και ψωμί είχαμε μείνει πολλές φορές. Χωρίς την "Αυγή" ποτέ!
Αυτά ώσπου ήρθε η δικτατορία, όπου μαζί με την κατάργηση της δημοκρατίας, τη διάλυση των κομμάτων και τη σύλληψη δεκάδων χιλιάδων πολιτών της αριστεράς έκλεισε και την "Αυγή".
Αλλά και κατά τη διάρκεια της χουντικής δικτατορίας εξακολουθούσε να κυκλοφορεί παράνομα και με αγωνιστικό περιεχόμενο. Θυμάμαι το ενωτικό μήνυμα των φυλακισμένων αγωνιστών προς τον ελληνικό λαό που δημοσίευσε στο φύλλο του Σεπτέμβρη του 1969. Εκεί υπέγραψαν μαζί οι Πλασκοβίτης, Φίλιας, Φιλίνης, Μπενάς, Νεφελούδης, Δαρειώτης, Φαράκος, Μωραϊτης, Βούλγαρη, Κυρίτσης και πολλοί άλλοι. Θυμάμαι ακόμα το αξιόλογο άρθρο της (στις 26 Μάρτη 1970) για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Λένιν...
Και έρχεται η μεταπολίτευση. Στις 4 Αυγούστου 1974 η "Αυγή" επανεκδίδεται νόμιμα. Και τώρα συνεχίζει τους αγώνες της για τη δημοκρατία, για τα δικαιώματα των εργαζομένων, για την ανανέωση της αριστεράς. Και τώρα οι μεταδικτατορικές κυβερνήσεις στα πρώτα τους στάδια την είχανε βάλει στη μπούκα του κανονιού. Συλλήψεις, προπηλακισμούς, μηνύσεις για όσους προσπαθούσαν να τη συντηρήσουν και να τη διαδώσουν. Τα παιδιά του "Ρήγα Φεραίου", τα μέλη του ΚΚΕ Εσωτερικού, αλλά και πολλοί ανένταχτοι αριστεροί έχουν αρκετά να διηγηθούν για τους διωγμούς της "Αυγής" εκείνης της περιόδου. Τώρα μάλιστα το κυνηγητό και ο κατατρεγμός δεν γίνονταν μονάχα από το κυβερνητικό κατεστημένο, αλλά και από τους "συντρόφους" της άλλης πλευράς που την είχαν γράψει στον μαυροπίνακα των εχθρών τους!
Και πάλι όμως η "Αυγή", παρόλο που πέρασε δύσκολες ώρες αρκετές φορές, κατόρθωσε να επιζήσει. Και τούτο χάρη στους αγώνες και τις θυσίες πρώτα και κύρια των αναγνωστών της.
Κατά συνέπεια, εκείνοι που και τώρα ενδιαφέρονται για την εφημερίδα δεν είναι τα πατριαρχικά και τα σουλτανικά "χρυσόβουλα" που τους δίνουν αυτό το δικαίωμα, αλλά οι σκληροί αγώνες, η υπεράνθρωπη προσπάθεια που έκαναν και κάνουν για να την κρατάνε ζωντανή. Και όσοι τη διαβάζουμε μια ζωή δεν τη θεωρούμε περιουσία μας, κάτι από το οποίο περιμένουμε να αποκομίσουμε κέρδη, αλλά σαν καθημερινό μας σύντροφο...
Η ανησυχία μας δεν είναι άδικη. Έχει ακουστεί πολλές φορές από συντρόφους μας -αξιόλογους κατά τα άλλα- ότι "με την ’Αυγή’ πρέπει να τελειώνουμε". Με άλλα λόγια, ή θα την πάμε εκεί που θέλουμε ή θα κλείσει.
Θα πρέπει να καταλάβουμε πως η "Αυγή" αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της δικής μας αριστεράς. Και πρέπει να ζήσει και να διατηρηθεί σαν αυτόνομο αριστερό φύλλο. Η ταύτισή της με άλλα μέσα, όσο αξιόλογα κι αν είναι, δεν νομίζω πως θα βοηθήσουν. Το αντίθετο μάλιστα.
Άλλο πράγμα βέβαια το νοικοκύρεμα, η αναβάθμισή της. Εμείς θα στρατευτούμε για άλλη μια φορά να τη βοηθήσουμε όχι μονάχα να συνεχίσει την έκδοσή της, αλλά και να ξεκινήσει την ανοδική της πορεία, μαζί με την ανοδική πορεία της αριστεράς που εμείς οραματιζόμαστε.
