Για μια γόνιμη αντιπαράθεση
Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-11-13
Δεν έχω την πρόθεση να καταδικάσω εξ ορισμού τη βραχύλογη φράση· απεναντίας πιστεύω ότι μερικές φορές ο συνδυασμός της συμπύκνωσης και της ευστοχίας μάς δίνει τη δυνατότητα να δούμε πιο καθαρά τα πράγματα απ’ ό,τι οι σχοινοτενείς αναλύσεις με την ακατάληπτη ορολογία τους που υποβάλλουν μια αίσθηση «μόρφωσης» και υποτιθέμενης ανωτερότητας. Δεν πρόκειται όμως γι’ αυτό. Οι εκατέρωθεν βολές που εκτοξεύουν τα επικοινωνιακά επιτελεία των κομμάτων είναι γαβγίσματα σ’ έναν σκυλοκαβγά χωρίς τέλος.
Ούτε πρόκειται μόνο για θέμα ύφους. Διότι μια αντιπαράθεση σε αυτό το επίπεδο διαστρεβλώνει την πραγματικότητα. Την κάνει απλή, προφανή και μονοσήμαντη για να μας εξαναγκάσει να πούμε το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Οχι. Αν όμως η οικονομική κρίση και η πανδημία ανέδειξε κάτι, είναι ότι πρέπει να προβληματιστούμε και να ξανασκεφτούμε αντί να καταφεύγουμε σε ηχηρά συνθήματα υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς.
Μέσα από αυτή την οπτική γωνία, ας ξανακοιτάξουμε τα της πανδημίας. Κατ’ αρχάς πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Κανείς δεν το είχε προβλέψει και κανείς δεν ξέρει τι μας περιμένει στη γωνία. Ταυτόχρονα οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο σχοινοβατούν πάνω από την άβυσσο ισορροπώντας μεταξύ της δημόσιας υγείας και της οικονομίας, ενώ προσπαθούν να βρουν το σημείο όπου σταματάει η προσωπική επιλογή και αρχίζει η ευθύνη απέναντι στους άλλους.
Το ότι όλα αυτά είναι δύσκολα δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι οφείλουμε να δώσουμε στους κρατούντες λευκή επιταγή, ούτε να τους συγχωρήσουμε αβίαστα λάθη, τα οποία έπρεπε και θα μπορούσαν εύκολα να αποφευχθούν. Από αυτό όμως μέχρι το να λες πως οτιδήποτε κάνει η κυβέρνηση είναι λάθος, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Κι ακόμα χειρότερα, με το να ισχυρίζεσαι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα λύσει όλα τα προβλήματα, η απόσταση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη και σε απομακρύνει από κάτι που κάποτε πιστεύαμε ότι η Αριστερά, με τα όποια λάθη της, το είχε κατακτήσει: τη στοιχειώδη σοβαρότητα.
Νομίζω ότι η Αριστερά έχει στα χέρια της χαρτιά. Υπό τον όρο όμως ότι ξέρει πώς να τα παίξει. Το πρώτο και ισχυρότερο είναι η στροφή προς το Δημόσιο και το κράτος. Με την πανδημία, και φυσικά την κλιματική αλλαγή, ο μύθος ότι όλα τα προβλήματα θα λυθούν ως διά μαγείας από το αόρατο χέρι της αγοράς πνέει τα λοίσθια.
Θέλει όμως προσοχή: διότι η άποψη ότι η Νέα Δημοκρατία σκόπιμα δεν ενισχύει το ΕΣΥ σκοντάφτει στις επιτάξεις των γιατρών και των δομών του ιδιωτικού τομέα και ο ισχυρισμός ότι θα ήταν δυνατό να αυξηθούν οι κλίνες ΜΕΘ παραβλέπει το γεγονός ότι για να εκπαιδευτεί το ανάλογο προσωπικό χρειάζονται χρόνια. Θέλω να πω ότι οι καταγγελίες είναι εύκολες, αλλά η υπερβολική και άστοχη μαχητικότητα καταλήγει στο να χάνεις όχι μόνο το δίκιο σου αλλά και τη σοβαρότητά σου. Μήπως θα πρέπει να προλαμβάνουμε τις αυταπάτες, αντί να τις παραδεχόμαστε εκ των υστέρων;
Κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει η Αριστερά είναι να συμβάλει ενεργά στις προσπάθειες να απαλλαγούμε από τον θανατηφόρο εφιάλτη με συγκεκριμένες προτάσεις μέσα στο πλαίσιο μιας γόνιμης αντιπαράθεσης. Το καλό παράδειγμα το έδωσε ο Νίκος Φίλης τις προάλλες με το άρθρο του υπό τον τίτλο «Πανστρατιά για την 3η δόση του εμβολίου». (Το οποίο έχω την αίσθηση ότι μάλλον «θάφτηκε» τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και από τη Νέα Δημοκρατία.)
Ο Φίλης δεν χαρίζεται στην κυβέρνηση. Κάθε άλλο. Αναφέρεται όμως στο «πνεύμα συλλογικής κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης», το οποίο «θα έπρεπε με κάθε μέσο να διεγείρουν οι υπεύθυνες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Είναι εξαιρετικά επείγον. Να κηρύξουμε πανστρατιά για την 3η δόση. Είναι καθήκον της κοινωνικής Αριστεράς και όλου του προοδευτικού κόσμου να το πράξουν».
Μέχρι στιγμής δεν βλέπω κανένα σημάδι ότι η ηγεσία στην Κουμουνδούρου είναι διατεθειμένη να αλλάξει την τακτική της απόλυτης άρνησης και των εύκολων λόγων. Για να το πω ξανά, το μοιραίο λάθος είναι η βαθιά ριζωμένη και σε τελική ανάλυση μεταφυσική πεποίθηση πως το μόνο σφάλμα που μπορεί να κάνει ένας αριστερός είναι να μην είναι αρκετά αριστερός. Με τη λογική αυτή, αν κάτι που λέμε δεν πιάνει, οφείλουμε να το πούμε πιο δυνατά. Οχι να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ότι έχουμε κάνει κάτι λάθος. Ετσι, με υπομονή και επιμονή, πού θα πάει, μια μέρα θα έρθει επιτέλους η βασιλεία των ουρανών.