Λόγια, λόγια, λόγια. Παχιά

Στα ψιλά πέρασε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε την προηγούμενη βδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Το θέμα; Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας; Συντριπτικό: 465 υπέρ, 5 κατά, 36 αποχές.

Τι λέει η έκθεση*; Πολλά και ωραία. Εχουμε και λέμε: Η ολομέλεια του Ε.Κ. επικρίνει το σύστημα που εφαρμόζεται για την κατάρτιση της μαύρης λίστας φορολογικών παραδείσων της Ε.Ε., που εξαιρεί σκανδαλωδώς περιπτώσεις όπως το Ντελάγουερ των ΗΠΑ, αλλά και τα ειδικά φορολογικά καθεστώτα Ιρλανδίας και Λουξεμβούργου. Υπολογίζεται ότι κεφάλαια ύψους 2,3 τρισ. ευρώ καταλήγουν σε φορολογικούς παραδείσους.

Ο εισηγητής της έκθεσης Δανός Niels Fuglsang είπε ότι κάποιοι στην κορυφή αρνούνται να παίξουν σύμφωνα με τους κανόνες. Το σύστημα που έχουμε είναι εντελώς στημένο. Εχουμε άλλους κανόνες για το 99% των ανθρώπων και άλλους για το 1%. Αυτό, δήλωσε, πρέπει να αλλάξει. Μέσω της έκθεσης, προτείνονται αλλαγές.

Συγκεκριμένα, πρέπει να συζητήσουμε έναν ελάχιστο φόρο για τα κεφαλαιακά κέρδη και κανόνες για την πρόληψη της κατάχρησης εικονικών εταιρειών. Η έκθεση ζητάει την προστασία των δημοσιογράφων (στην Ελλάδα τους κυνηγάμε όταν ακουμπάνε θέματα που δεν αρέσουν στους μεγαλόσχημους) και των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος (στην Ελλάδα τους αποκαλούμε κουκουλοφόρους και σκευωρούς).

Το θέμα δεν είναι άγνωστο. Εχει απασχολήσει και στο παρελθόν τα ευρωπαϊκά όργανα. Κι άλλες εκθέσεις έχουν επισημάνει το μεγάλο πρόβλημα. Κι άλλες εκθέσεις σαν την τελευταία έχουν προτείνει λύσεις. Οχι κομμουνιστικού τύπου (μην τρομάζετε), αλλά κάποιες ιδέες συμβατές με το πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, προκειμένου να περιοριστεί το φαινόμενο. Ματαίως. Μέχρι τώρα, δεν έχει γίνει κάτι ουσιαστικό.

Μόνο λόγια, παχιά λόγια, μόνο ευχές, βαρύγδουπες ευχές, αλλά στην πράξη ένα πελώριο μηδέν. Τους φυσικούς αυτουργούς τους ξέρουμε. Είναι οι πλούσιοι, οι πολύ πλούσιοι και οι πολυεθνικές που αλλού έχουν τις δραστηριότητές τους και αλλού δηλώνουν την έδρα τους (στις χώρες που τους προσφέρουν διευκολύνσεις).

Οι φυσικοί αυτουργοί, με τη βοήθεια μεγάλων δικηγορικών και λογιστικών γραφείων που έχουν στη δούλεψή τους, ξεφεύγουν από τη λεπίδα των φορολογικών μηχανισμών (δεν είναι δα και πολύ κοφτερή, ούτε τα μαλακά οπίσθια νεογέννητου γρατζουνάει) και παρκάρουν τα απρόσμενα (;) κέρδη τους στους φορολογικούς παραδείσους. Πού βρίσκονται αυτοί; Σε κάποια εξωτικά νησιά αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες και σε περιοχές των ΗΠΑ.

Ξέρουμε, όμως, και τους ηθικούς αυτουργούς. Πρόκειται για τις κυβερνήσεις. Και της Δεξιάς και της συμβιβασμένης σοσιαλδημοκρατίας. Γνωρίζουν το θέμα. Χάνουν χρήματα. Και μάλιστα πολλά. Θα μπορούσαν, αν τα είχαν, να αλλάξουν προς το καλύτερο την κατάσταση στο εσωτερικό των χωρών τους. Υπάρχουν και προτάσεις. Τις ακούνε, ενίοτε τις χαιρετίζουν με ενθουσιασμό, ωστόσο δεν τις εφαρμόζουν, για να μην πλήξουν τα συμφέροντα της τάξης που εκπροσωπούν.

Προτιμούν τη λιτότητα. Για τους πολλούς. Οι λίγοι και φίλοι τους, στο απυρόβλητο. Οι λίγοι και φίλοι τους χρηματοδοτούν τα συστημικά κόμματα. Οχι δωρεάν, βεβαίως βεβαίως. Με αντάλλαγμα. Να τους επιτρέπουν οι κυβερνήσεις να είναι ασύδοτοι. Το ’να χέρι νίβει τ’ άλλο. Αν κάποιος τολμήσει να σπάσει τον κανόνα, είναι έτοιμη η κατηγορία: Λαϊκιστής.

Το 1972, λίγους μήνες μετά την κατάρρευση του μεταπολεμικού συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέτον Γουντς, ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζέιμς Τόμπιν (κεϊνσιανός ήταν ο άνθρωπος, όχι μπολσεβίκος) πρότεινε ως αντίδοτο στην κλιμακούμενη κερδοσκοπία έναν παγκόσμιο φόρο σε όλες τις συναλλαγές στην αγορά συναλλάγματος.

Πολλά χρόνια μετά, το 2022, σε έκθεσή της η Κομισιόν έλεγε ότι ένας τέτοιος φόρος θα έφερνε έσοδα ύψους 57 δισ. ευρώ ετησίως. Ακόμη τον περιμένουμε. Και θα τον περιμένουμε για πολύ. Κυβερνήσεις είναι αυτές, δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα.

* Τα στοιχεία από τη στήλη της Χριστίνας Κοψίνη «Η Ευρώπη μέσα από τους θεσμούς της» («Εφημερίδα των Συντακτών» 19/6/2023).

Ανάγωγα

Στο πόρισμα των δικαστικών εμπειρογνωμόνων για την τραγωδία των Τεμπών καταγράφονται τα σοβαρότατα κενά σε πολλές φάσεις του δικτύου. Σύμφωνα με πληροφορίες, γίνεται αναφορά στην απουσία τηλεδιοίκησης και μη λειτουργίας συστημάτων ασφαλείας, όπως εκείνα του ελέγχου κατάληψης πεδίων γραμμής. Δυστυχώς για τη Νέα Δημοκρατία, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι φταίει η απλή αναλογική για τα κενά στο σιδηροδρομικό δίκτυο.