Η μεγάλη πλημμύρα

Η μεγάλη πλημμύρα

Ξάφνιασε; Ναι. Ήταν ξαφνική; Όχι.

Δεν ήταν μόνο η μεγάλη εικόνα, του κόσμου, γνωστή: Η κλιματική κρίση επελαύνει, με 66% πιθανότητες πάμε να ξεπεράσουμε το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, καταφέραμε να εξασθενεί το Gulf Stream στον Ατλαντικό, φέτος ήταν το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί, hot spot της υπερθέρμανσης η Μεσόγειος. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα πυκνώνουν και αλληλοτροφοδοτούνται, καύσωνες και mega-πυρκαγιές διαδέχονται οι πιο άγριες καταιγίδες και πλημμύρες. Φαινόμενα που θα συνέβαιναν κάθε 500 ή 1000 χρόνια, συμβαίνουν κάθε 1-2 χρόνια. Η νέα κανονικότητα στον κόσμο, είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Το γνωρίζαμε όλοι.

Ήταν γνωστοί και οι κίνδυνοι που απειλούσαν/απειλούν ειδικά την Ελλάδα.

Οι ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών, η Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος, οι επιστημονικές ομάδες της διαΝΕΟσις υπό τον Κώστα Καρτάλη, πολλοί, έγκαιρα, με έγκυρο τρόπο και ασφαλή τεκμηρίωση έχουν αναλύσει κι είχαν προειδοποιήσει γι’ αυτά που σήμερα βιώνουμε. Αλλά δεν είναι μόνο οι μελέτες, που κτυπούσαν όλους τους κώδωνες κινδύνου. Ήταν και όσα βιώνουμε τα τελευταία χρόνια: Από την ξηρασία και τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 και του 2021 μέχρι τη Μήδεια, τον Ιανό και τις πλημμύρες στην Κρήτη πέρσι τέτοια εποχή -σε 10 λεπτά είχε πέσει όσο νερό έπεφτε σε 3-4 χρόνια. Η φύση μας είχε προειδοποιήσει.

Μα, θα ήταν δυνατό να πέφτουν 600 τόνοι νερό/ στρέμμα και να μην πλημμυρίζουμε;

Προφανώς, όχι. Αλλά το θέμα δεν είναι αυτό -και δεν ωφελεί να πετάμε τη μπάλα στην εξέδρα. Το θέμα είναι ότι δεν έχουμε καν αρχίσει προετοιμασία για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Ότι έχουμε επιδείξει απόλυτη αδράνεια παρά τις προειδοποιήσεις όλων -και της ίδιας της φύσης. Είναι η γενικευμένη απροθυμία να δούμε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις και μια ισχυρή ροπή του πολιτικού συστήματος να εθελοτυφλεί, με αποτέλεσμα να βαδίζουμε, ακόμα και σήμερα, σε λάθος κατευθύνσεις: Πώς, αλήθεια, να εξηγήσεις το γεγονός ότι πριν δέκα ημέρες, πριν καλά καλά σβήσουν οι φωτιές στα ελληνικά δάση, το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε να φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο που διευκολύνει την κατά παρέκκλιση του νόμου εκτός σχεδίου δόμηση;..

Οι μέρες είναι σκληρές και αυτές που έρχονται θα είναι κοινωνικά και πολιτικά πολύ δύσκολες.

Υπάρχουν ερωτήματα που έχουν τεθεί στο δημόσιο διάλογο για την τρέχουσα διαχείριση της κατάστασης -παράδειγμα, γιατί ενώ ήταν προβλέψιμο το μέγεθος της απειλής, δεν ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοί τους να εκκενώσουν τα χωριά που ήταν βέβαιο ότι θα πλημμυρίσουν; Υπάρχουν ερωτήματα για τα έργα που είχαν γίνει στον κάμπο μετά τις πλημμύρες που είχε προκαλέσει ο Ιανός προ τριετίας -πως αλήθεια εξηγείται, παράδειγμα, ότι κατέρρευσαν νεόκτιστες γέφυρες, με ποιες μελέτες, προδιαγραφές και με ποιες διαδικασίες κτίστηκαν;

Υπάρχει κι άλλο ένα, μείζον θέμα, ας μην χαθεί μέσα στη μεγάλη ένταση που εύλογα θα επικρατήσει τις επόμενες μέρες: Να αποφασίσουμε να ξανακτίσουμε τις υποδομές της χώρας μας, ώστε να τις κάνουμε ανθεκτικές στην κλιματική κρίση. Γιατί, και οι καλύτερες από αυτές, είχαν φτιαχτεί με προδιαγραφές που δεν αντιστοιχούν σε συνθήκες κλιματικής κρίσης -που θα υπάρχει 20-30 χρόνια αφότου πάψουν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Τώρα, οι υπηρεσίες μας πρέπει να γίνουν ικανές να σβήνουν τις φωτιές τον χειμώνα -φροντίζοντας τα δάση, καθαρίζοντάς τα, ανοίγοντας δασικούς δρόμους και αντιπυρικές ζώνες. Οι δρόμοι, οι γέφυρες και τα λιμάνια να αντέχουν σε σφοδρές καταιγίδες. Τα αντιπλημμυρικά έργα να προσαρμοστούν ώστε να υποδέχονται μεγαλύτερες ποσότητες νερού -δεν αντέχουν, αυτό σε λίγο θα φανεί και στα περί την Πεντέλη προάστια. Τα δίκτυα ηλεκτροδότησης, να μεγαλώσουν (για να μεταφέρουν ηλιακή ενέργεια που δεν υπάρχουν δίκτυα να τη διανείμουν…) και να ενισχυθούν, ώστε να μην προκαλούν πυρκαγιές, ούτε να διαλύονται από τις θύελλες.

Μπροστά μας έχουμε ένα τιτάνιο έργο ανασυγκρότησης των υποδομών. Το χρωστάμε στα παιδιά.