Yπάρχουμε... Συνυπάρχουμε;

Ο αιώνας των ολοκληρωτισμών

Γκαζμέντ Καπλάνι, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2004-06-08

Περίπου ταυτόχρονα με την επέτειο της «Απόβασης στη Νορμανδία», στη Θεσσαλονίκη έκανε την «απόβασή» του ο Στεφάν Κουρτουά: ένας από τους συγγραφείς του πολυσυζητημένου βιβλίου «H Μαύρη Βίβλος του Κομμουνισμού». Ήταν καλεσμένος για να μιλήσει σε συνέδριο με θέμα «15 χρόνια Δημοκρατία στην Ανατολική Ευρώπη», που διοργάνωνε το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Τελικά δεν μίλησε. Διότι δεν ήθελαν τα μέλη της Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης του KKE. Έτσι ήθελαν και έτσι έγινε.

***

Εν πάση περιπτώσει. Για τον Στεφάν Κουρτουά μπορεί να έχει κανείς - από λίγες έως πολλές - επιφυλάξεις. Μπορεί να είναι ιδεολογικού ή επιστημονικού τύπου. Είμαι και εγώ ένας από αυτούς - αν και το ολοκληρωτικό καθεστώς του «υπαρκτού σοσιαλισμού» το έζησα στην πραγματικότητα και όχι στη θεωρία. Και αυτό διότι θεωρώ πως τον Κουρτουά τον ενδιαφέρει περισσότερο η προπαγάνδα παρά η ιστορική αλήθεια. Εξάλλου με τον Κουρτουά διαφώνησαν ακόμα και ορισμένοι συνεργάτες του έργου όπως ο Νικολά Βερτ και ο Ζαν Λουί Μαργκολέν. Υπάρχουν όμως δύο τρόποι για να «αντιμετωπίσει» κανείς το «κομμουνιστικό ζήτημα» που θέτει ο Κουρτουά και «H Μαύρη Βίβλος του Κομμουνισμού». Ο πρώτος είναι η κριτική αντιπαράθεση με επιχειρήματα. Ό άλλος είναι το σχήμα: «Εάν η αλήθειά μας δεν συμφωνεί με την πραγματικότητα τότε τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα». Με λίγα λόγια: άλλο πράγμα η διαφωνία με τον Κουρτουά και άλλο η «άρνηση να γνωρίσουμε και ο φόβος να καταλάβουμε».

***

Όπως γινόταν και στη Γαλλία, στη δεκαετία του ’50, με τους αντιφρονούντες του «ανατολικού μπλοκ» - ορισμένοι των οποίων είχαν περάσει και από τα ναζιστικά στρατόπεδα. Ο γνωστός Πολωνός αντικαθεστωτικός Czeslaw Milosz έγραφε το 1981 πως «η πλειοψηφία των Γάλλων διανοουμένων, οργισμένοι από την εξάρτηση της χώρας τους από την αμερικανική βοήθεια, είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στον Στάλιν, τον οποίον θεωρούσαν ως την ενσάρκωση της ύψιστης σοφίας και αρετής. Ενώ εκείνοι - όπως ο Αλμπέρ Καμύ - που τολμούσαν να μιλήσουν για τα «στρατόπεδα συγκέντρωσης», τα οποία ήταν η βάση του συστήματος που αυτο-απεκαλείτο σοσιαλιστικό, συκοφαντήθηκαν και φιμώθηκαν». Ασφαλώς ο Κουρτουά δεν είναι ο Καμύ. Το ερώτημα όμως παραμένει ακόμα ανοιχτό: γιατί δύο πολιτικά συστήματα, ο ναζισμός και ο κομμουνισμός, που ξεκίνησαν από εντελώς διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες «κατάφεραν» να μοιάζουν αρκετά ο ένας στον άλλον;

***

Και για το εν λόγω ερώτημα ζητείται έρευνα και διάλογος. Αυτόν τον επίπονο διάλογο πρέπει να τον ανοίξει πρώτα από όλα η σύγχρονη Αριστερά, αν δεν θέλει επιπλέον να τον μονοπωλήσει ο Κουρτουά, η Δεξιά και η άκρα Δεξιά. Ή οι νοσταλγοί του σταλινικού ολοκληρωτισμού. Μα τελικά, θα μας πουν, ο ναζισμός και ο κομμουνισμός είναι το ίδιο πράγμα; «Σε αυτή την ερώτηση», γράφει ο Ιμρέ Κερτέζ, «θα μπορούσα να δώσω αυτή τη σύντομη απάντηση: ο κομμουνισμός είναι μια ουτοπία, ο φασισμός μια καθημερινή πρακτική - το κόμμα και η εξουσία είναι αυτά που τους ενώνουν και μετέτρεψαν τον κομμουνισμό σε φασιστική πρακτική».

ΥΓ: Σε όλους αυτούς που έκαναν το παν ώστε να ματαιωθεί η ομιλία του Στεφάν Κουρτουά η στήλη τούς αφιερώνει το καταπληκτικό βιβλίο του Ελληνο-Αλβανού συγγραφέα Τηλέμαχου Κώτσια: «Τα επτά παράθυρα» (Εκδ. Κέδρος). Το ίδιο βιβλίο αφιερώνουμε και στον Στεφάν Κουρτουά. Διαβάστε το και θα καταλάβετε γιατί.

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος.

Θέματα επικαιρότητας: Ανθρώπινα δικαιώματα

Βασίλης Τραϊφόρος

Δημοκρατία και επιστήμη

Βασίλης Τραϊφόρος, 2024-05-13

--Ο άνθρωπος στην ιστορική του διαδρομή ,περνώντας από πολλά...

Περισσότερα

Το χαλί

Μιχάλης Μητσός, 2024-04-24

Aυτοί οι μπαγάσηδες οι δικαιωματιστές παντού έχουν διεισδύσει...

Περισσότερα

Street Workers: Οι φύλακες-άγγελοι των αστέγων της Αθήνας

Τάκης Σκριβάνος, 2021-10-27

Tο street work, μια διεπιστημονική ομάδα με κοινωνικούς λειτουγούς,...

Περισσότερα
Νίκος Μουζέλης

Το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Νίκος Μουζέλης, 2021-05-22

1.Η σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων θα συνεχιστεί...

Περισσότερα
Σωτήρης Βαλντέν

«Αν θυμάμαι καλά, η Ελλάδα έχει υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων»

Σωτήρης Βαλντέν, 2021-04-24

Ενα κύμα εθνικού ναρκισσισμού σαρώνει τη χώρα μας μετά...

Περισσότερα

«Οι διακρίσεις οδηγούν αυτεπάγγελτα στη βία»

Ολίβια Γκαζαλέ, 2021-03-07

«Χρειάζεται να δομήσουμε μια μορφωμένη κοινωνία που θα...

Περισσότερα

Ποιος φοβάται τη Σοφία Μπεκατώρου;

Αγγέλικα Ψαρρά, 2021-02-22

Ζούμε άραγε μια στιγμή από εκείνες που προοιωνίζονται,...

Περισσότερα
Μαρία Ρεπούση

Πολιτικός σεξισμός και σεξουαλική βία

Μαρία Ρεπούση, 2021-02-20

Υπάρχει άραγε πολιτικός σεξισμός; Η απάντηση είναι προφανής....

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Να σοβαρευτούμε

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-05-14

Τα μεγέθη και οι συμμετρίες έχουν αλλάξει στην περιοχή...

Να μαζευτούν οι χαρτογιακάδες των Βρυξελλών

Παντελής Μπουκάλας, 2025-05-13

Δύο τινά, αλληλοαποκλειόμενα, σημαίνει η «βόλτα» πολιτικών...

Ολο νόμοι κι αστυνόμοι…

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-05-11

Πάνω από 8.300 λέξεις είχαν οι διατάξεις του πρώτου νόμου...

Το κύμα

Παύλος Τσίμας, 2025-05-10

Από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο κι...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

×
×