Για μια εναλλακτική παγκοσμιοποίηση

Η ιστορία εγγυάται ότι και στο μέλλον θα υπάρχει πάντοτε αριστερή στάση ζωής και αριστερή παρέμβαση στην κοινωνία, στην οικονομία, στην πολιτική, στα πολιτιστικά και ιδεολογικά ζητήματα, στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και στις σχέσεις τους με τη φύση.

Δεν εγγυάται με κανέναν τρόπο ότι τα κομματικά και πολιτικά υποκείμενα αυτής της στάσης και παρέμβασης θα είναι αυτά που γνωρίζουμε σήμερα. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί διαμορφώνονται και ήδη υπάρχουν σήμερα ριζικά νέες συνθήκες που παράγουν πράγματι νέες ανάγκες πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής παρέμβασης και που πιέζουν έντονα προς την κατεύθυνση της μετεξέλιξης των υπαρχόντων πολιτικών-κομματικών υποκειμένων της αριστεράς επί ποινή παρακμής, που στο κάτω κάτω ήδη διαφαίνεται στον ορίζοντα, και όχι μόνο στις εκλογές...

*Στη σημερινή παγκοσμιοποιούμενη οικονομία, η Ελλάδα έχει εντελώς διαφορετική θέση από εκείνη που πριν από λίγες δεκαετίες οδηγούσε πολλούς να τη θεωρούν υπανάπτυκτη ή τριτοκοσμική χώρα. Ανήκει στο «αναπτυγμένο» τμήμα του παγκόσμιου καπιταλισμού και σε μία από τις ισχυρότερες οικονομικές και πολιτικές συσπειρώσεις κρατών και λαών. Αντλεί από αυτήν τη θέση πλεονεκτήματα και προνόμια ενώ βέβαια οι πολίτες της γνωρίζουν τις αντιθέσεις και τα προβλήματα της καπιταλιστικής υπερανάπτυξης και των κρίσεών της, από την οξυμένη οικολογική κρίση έως τις νέες μορφές εκμετάλλευσης που προστίθενται στις παλιές, τη διάλυση του παλιού κοινωνικού ιστού, την αυξανόμενη δυσκολία της καθημερινής ζωής κ.λπ.

*Παράλληλα, και καθόλου παράδοξα, παρά κάποιες στατικές αναλύσεις της ιστορικής εξέλιξης, αυτή η θέση, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και όλης της Ευρώπης, απειλείται όλο και πιο έντονα από την ίδια τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης που άναρχα και ταχύρρυθμα τείνει να ανατρέψει την παγκόσμια κατανομή του παραγωγικού δυναμικού (και σε αυτό τουλάχιστον διαφέρει ριζικά από την κλασική περίοδο της αποικιοκρατίας...) και της ισχύος, να ισοπεδώσει τις κοινωνικές συνθήκες της παραγωγής και τις ταξικές κοινωνικές διαρθρώσεις, να κατεδαφίσει τα συστήματα προστασίας της οικονομικής ευημερίας και του κοινωνικού κράτους που εξασφάλιζαν έως τώρα σχετική συνοχή και συναίνεση, να ακυρώσει τις όποιες πολιτικές οικοδομούνται για την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος εις όφελος της οικονομικής τους αξιοποίησης και για συνεχή μείωση του κόστους της παραγωγής.

*Ολα τα πιο πάνω και άλλα συναφή εκτυλίσσονται ανεξάρτητα από την επιμέρους θέληση του καθενός και επομένως η αντιμετώπισή τους μόνο πολιτική, και μάλιστα στην ίδια κλίμακα και με κατάλληλα προσαρμοσμένα μέσα, μπορεί να είναι. Ούτε ο απομονωτισμός ούτε ο προστατευτισμός έχουν αντιστοιχία με το πρόβλημα, ούτε καν οι ανέξοδοι παλικαρισμοί.

*Η αριστερά του μέλλοντος ήδη από τώρα έχει ανάγκη να διαμορφώσει συνολική αντίληψη για μια πολιτική παρέμβαση στην παγκοσμιοποίηση, με στόχο την πολιτική διεύθυνσή της με πολιτικά, κοινωνικά και οικολογικά κριτήρια, κεφαλαιοποιώντας και ζωογόνο ορμή των κινημάτων για μιαν εναλλακτική παγκοσμιοποίηση.

Σε αυτή την κατεύθυνση οφείλει επίσης να αξιοποιήσει όλες τις μορφές και όλα τα νέα πεδία διεθνοποιημένης δράσης που έχουν ήδη αναδυθεί ιστορικά, όπως η ευρωπαϊκή πολιτική ενοποίηση για τα καθ’ ημάς, και να εργαστεί για να αναδυθούν και άλλα, σε όλους τους τομείς, σε όλο τον κόσμο. Να εργαστεί, δηλαδή, για έναν κόσμο πολυπολικό, όχι μόνο μέσω της συνύπαρξης και συνεννόησης κρατών και ομάδων κρατών αλλά και δικτύων πολιτών και οργανώσεων. Να μεταφράσει όλη αυτή την κίνηση στη χώρα της, υπερασπιζόμενη απέναντι στις ανακατατάξεις και τις αναπροσαρμογές που αναπόφευκτα επέρχονται τις αρχές του δημοκρατικού σοσιαλισμού και του κοινωνικού κράτους, του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και της αειφόρου ανάπτυξης, σε κοινή προοπτική και όχι σε αδιέξοδο ανταγωνισμό με τις άλλες κοινωνίες.

*Σε μια τέτοια προοπτική θα μπορούσε κανείς να δει διαφορετικά τον προγραμματικό λόγο της αριστεράς, που ασφαλώς και δεν θα επεδίωκε να ικανοποιήσει τους πάντες, και σίγουρα όχι όσους ευδοκιμούν υπό τη στέγη των προνομίων του παρελθόντος. Αλλά που θα ήταν αξιόπιστος και θα μπορούσε να εμπνεύσει ευρύτατα, παραδοσιακά και σύγχρονα και δυναμικά, στρώματα της κοινωνίας, που έχουν την αίσθηση των αδιεξόδων και αναζητούν λύσεις με προοπτική και με κοινωνική ανιδιοτέλεια ακόμη και με πολιτική διαθεσιμότητα, και αυτό αφορά όλους τους τομείς, από τη γεωργία και τη βιομηχανία έως τις πιο σύγχρονες υπηρεσίες.

*Δημοκρατικός σοσιαλισμός, οικολογία, εκσυγχρονισμός, ευρωπαϊκός φεντεραλισμός μπορούν να συνιστούν ένα ιστορικό σχέδιο της αριστεράς, με ισχυρή μεταρρυθμιστική προοπτική, που για να εξυπηρετηθεί χρειάζεται και νέου τύπου ευρύτατες κοινωνικές και πολιτικές συσπειρώσεις και ουσιαστικές συγκλίσεις, σε όλους τους τομείς και στην ίδια τη διακυβέρνηση της χώρας και της Ευρώπης.

Μπορούμε να μπούμε στο μέλλον και χωρίς αυτά, συζητώντας πολιτισμένα ή όχι σε λέσχες και καφενεία, ή αντιδρώντας σαν άτακτα παιδιά με παροδικές εκδηλώσεις «ανυπακοής» και «απειθαρχίας». Απλώς στο τέλος, ως γνωστόν, επιβάλλεται πάντα ο... δάσκαλος.