Οι λέξεις και το περιεχόμενό τους
Γιώργος Μπράμος, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-02-03
Η αριστερά διαθέτει -και ώς ένα βαθμό έχει ακόμα- μια λίστα λέξεων, οι οποίες προσδιορίζουν αρνητικά τις παρεκτροπές από την σταθερή γραμμή που οδηγεί κατευθείαν στους ουρανούς του κομμουνιστικού, κυρίως, ιδεώδους. Οι λέξεις ρεφορμισμός και ρεφορμιστής, αναθεωρητισμός και αναθεωρητής, εκσυγχρονισμός και εκσυγχρονιστής, σοσιαλδημοκρατία και σοσιαλδημοκράτης, συμβιβασμός και συμβιβασμένος και αναρίθμητες άλλες, ανάλογου περιεχομένου, είναι χαρακτηρισμοί που καταλήγουν στο αποτρόπαιο συμπέρασμα της Προδοσίας και του Προδότη.
Μπορεί αυτά τα σχήματα να ήταν σε περασμένες εποχές, οχυρωματικά έργα του ενός και του απέναντι στρατόπεδου της αριστεράς, της Σοσιαλδημοκρατίας από τη μια πλευρά και του Κομμουνισμού από την άλλη. Το ιδιότυπο υβρεολόγιο, οι απαγορευμένες λέξεις έσυραν την κομμουνιστική κυρίως αριστερά στη θρησκευτική της εκδοχή, μακριά από τη γενέθλια ρίζα της, τον Διαφωτισμό. Ο Σταλινισμός και αργότερα ο Μαοϊσμός, απόμακροι από την Ευρώπη και τις δημοκρατικές διεκδικήσεις, ολοκλήρωσαν τη θρησκευτική εφαρμογή του κομμουνισμού, επέβαλαν την απόλυτη και μόνη δική τους Αλήθεια, μακριά από τον δαίμονα της αμφιβολίας που κυριάρχησε στην εποχή που η επιστήμη νίκησε την θρησκευτική βεβαιότητα.
Το αλήστου μνήμης, μικρό και ταπεινό ΚΚΕ εσ. προσπάθησε, με όλες τις παλινωδίες, τις γενικολογίες και τις ανεπάρκειες, να αποκτήσει η λέξη Ανανέωση κάποιο συγκεκριμένο, απτό περιεχόμενο και η Αριστερή ρητορική να απομακρυνθεί από την κενολογία της. Σε ορισμένους τομείς κάτι κατάφερε: ζητήματα Δημοκρατίας και θεσμών, θέματα πολιτισμού, κίνηση ιδεών, Τοπική Αυτοδιοίκηση, αντίληψη για τον Συνδικαλισμό και τα Συνδικάτα... Στην κεντρική πολιτική σκηνή απέτυχε.
Σήμερα ο ΣΥΝ, που ώς ένα βαθμό ακολουθεί έναν ανάλογο δρόμο, πολύ φοβάμαι πως έχει επιστρέψει στα σχήματα. Τι θα πει λοιπόν ανανεωτής και τι ανανέωση, ριζοσπάστης και ανατροπή, επανάσταση και ανυπακοή; Οι λέξεις ηχούν υπέροχα, ενθαρρύνουν την αιώνια τάση των ανθρώπων στο όνειρο, απαγκιστρώνουν τα πλήθη από τη μιζέρια, επιμένουν να βλέπουν ότι στο βάθος των οριζόντων το χρώμα του ουρανού -δεν μπορεί- θα είναι κόκκινο. Πίσω απ’ αυτές τις αισιοδοξίες υπάρχει όμως η ανάγκη για τον προσδιορισμό του περιεχομένου των μεγάλων, μεθυστικών λέξεων.
Επειδή λοιπόν σε λίγες μέρες έχουμε το συνέδριο του ΣΥΝ, καλό θα είναι οι φλογεροί ρήτορες να μην υπερκαταναλώσουν επιθετικούς προσδιορισμούς για να περιγράψουν τις απόψεις τους, αλλά να επιχειρήσουν να απαντήσουν στα επείγοντα προβλήματα που όλους μας καίνε. Γιατί είναι καλό, άριστο σ’ αυτή την πολιτική χλαπάτσα η αριστερά να παρηγορεί, καιρός όμως είναι και να μπει στον κόπο να δουλέψει με τα εργαλεία που θα λύνουν το καθημερινό βάσανο των ανθρώπων. Εν αναμονή.
Μπορεί αυτά τα σχήματα να ήταν σε περασμένες εποχές, οχυρωματικά έργα του ενός και του απέναντι στρατόπεδου της αριστεράς, της Σοσιαλδημοκρατίας από τη μια πλευρά και του Κομμουνισμού από την άλλη. Το ιδιότυπο υβρεολόγιο, οι απαγορευμένες λέξεις έσυραν την κομμουνιστική κυρίως αριστερά στη θρησκευτική της εκδοχή, μακριά από τη γενέθλια ρίζα της, τον Διαφωτισμό. Ο Σταλινισμός και αργότερα ο Μαοϊσμός, απόμακροι από την Ευρώπη και τις δημοκρατικές διεκδικήσεις, ολοκλήρωσαν τη θρησκευτική εφαρμογή του κομμουνισμού, επέβαλαν την απόλυτη και μόνη δική τους Αλήθεια, μακριά από τον δαίμονα της αμφιβολίας που κυριάρχησε στην εποχή που η επιστήμη νίκησε την θρησκευτική βεβαιότητα.
Το αλήστου μνήμης, μικρό και ταπεινό ΚΚΕ εσ. προσπάθησε, με όλες τις παλινωδίες, τις γενικολογίες και τις ανεπάρκειες, να αποκτήσει η λέξη Ανανέωση κάποιο συγκεκριμένο, απτό περιεχόμενο και η Αριστερή ρητορική να απομακρυνθεί από την κενολογία της. Σε ορισμένους τομείς κάτι κατάφερε: ζητήματα Δημοκρατίας και θεσμών, θέματα πολιτισμού, κίνηση ιδεών, Τοπική Αυτοδιοίκηση, αντίληψη για τον Συνδικαλισμό και τα Συνδικάτα... Στην κεντρική πολιτική σκηνή απέτυχε.
Σήμερα ο ΣΥΝ, που ώς ένα βαθμό ακολουθεί έναν ανάλογο δρόμο, πολύ φοβάμαι πως έχει επιστρέψει στα σχήματα. Τι θα πει λοιπόν ανανεωτής και τι ανανέωση, ριζοσπάστης και ανατροπή, επανάσταση και ανυπακοή; Οι λέξεις ηχούν υπέροχα, ενθαρρύνουν την αιώνια τάση των ανθρώπων στο όνειρο, απαγκιστρώνουν τα πλήθη από τη μιζέρια, επιμένουν να βλέπουν ότι στο βάθος των οριζόντων το χρώμα του ουρανού -δεν μπορεί- θα είναι κόκκινο. Πίσω απ’ αυτές τις αισιοδοξίες υπάρχει όμως η ανάγκη για τον προσδιορισμό του περιεχομένου των μεγάλων, μεθυστικών λέξεων.
Επειδή λοιπόν σε λίγες μέρες έχουμε το συνέδριο του ΣΥΝ, καλό θα είναι οι φλογεροί ρήτορες να μην υπερκαταναλώσουν επιθετικούς προσδιορισμούς για να περιγράψουν τις απόψεις τους, αλλά να επιχειρήσουν να απαντήσουν στα επείγοντα προβλήματα που όλους μας καίνε. Γιατί είναι καλό, άριστο σ’ αυτή την πολιτική χλαπάτσα η αριστερά να παρηγορεί, καιρός όμως είναι και να μπει στον κόπο να δουλέψει με τα εργαλεία που θα λύνουν το καθημερινό βάσανο των ανθρώπων. Εν αναμονή.