Οι δύο Αριστερές

Ανδρέας Πανταζόπουλος, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-06-14

Η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ για το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο που φέρνει σε σύγκρουση δύο από τις συνιστώσες της Αριστεράς, την κεντροαριστερά με ένα τμήμα της άλλης Αριστεράς. Ανάλογα συμβαίνουν και σε άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Διάβαζα πριν λίγες μέρες μια κοινή συνέντευξη της σοσιαλίστριας Σεγκολέν Ρουαγιάλ και του «αριστεριστή» Ολιβιέ Μπεζανσενό. Τα αντιπαραθετικά τους επιχειρήματα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη δική μας περίπτωση, στον βαθμό που, παρά τις εθνικές ιδιαιτερότητες ανάμεσα στις δύο κοινωνίες και τις Αριστερές τους, αντιστοιχούν σε ένα κοινό corpus λόγου και στρατηγικής ανάμεσα αφενός στη μεταρρυθμιστική και αφετέρου στην αντικαπιταλιστική Αριστερά.

Για τη μεταρρυθμιστική Αριστερά, όπως την εκφράζει η Ρουαγιάλ, το σημερινό αίτημα είναι πως οι σοσιαλιστές αλλά και όλη η Αριστερά θα απαντήσουν πειστικά στις «αταξίες» του κόσμου μέσα απ’ ό,τι αυτή αποκαλεί «πραγματοποιήσιμες ουτοπίες», σε προφανή αντίθεση με τις αποτυχημένες και επικίνδυνες ουτοπίες του παρελθόντος. Φανατική οπαδός της συμμετοχικής δημοκρατίας, η Ρουαγιάλ την κατανοεί τόσο ως την αυτο-οργάνωση των καταναλωτών ως ομάδας πίεσης, όσο και μέσα από τη συγκρότηση «επιτροπών πολιτών» (συνοικιακά συμβούλια κ.λπ.) που θα προβαίνουν στην «αξιολόγηση» των δημόσιων πολιτικών. Στο επίπεδο της οικονομίας, η εκδοχή της Ρουαγιάλ προκρίνει μια «ρυθμισμένη» οικονομία της αγοράς, μια αγορά την οποία και αποδέχεται πλήρως, εξισώνοντάς την με ένα απαράγραπτο δικαίωμα στη δημιουργία του επιχειρείν, αντιπαραβάλλοντάς την στον «κρατισμό». Ο τελικός στόχος δεν είναι άλλος από την «ατομική χειραφέτηση», εγγυημένη από μία δέσμη δημόσιων πολιτικών που να διασφαλίζουν την «ίση» πρόσβαση σε βασικά αγαθά, εκπαίδευση, υγεία κ.λπ. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Ρουαγιάλ προτείνει στην άλλη Αριστερά μια κυβερνητική συνεργασία, με στόχο την απομάκρυνση της Δεξιάς από την εξουσία.

Για την αντικαπιταλιστική Αριστερά του Μπεζανσενό, ο βασικός στόχος «να αλλάξουμε τον κόσμο» παραμένει επίκαιρος και προϋποθέτει τη διαρκή «αντίσταση» σε όλες τις εκδοχές του νεο-φιλελευθερισμού, την είσοδο των μαζών στην πολιτική με στόχο την ανανέωσή της. Πράγμα το οποίο θα επιτευχθεί με έναν συνδυασμό άμεσης και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Για τον Μπεζανσενό, οπαδό του παραδείγματος της Κομμούνας αλλά και του Τσάβες, η επίκληση της συμμετοχικής δημοκρατίας, για να μην είναι γράμμα κενό περιεχομένου, προϋποθέτει την ανακλητότητα των αντιπροσώπων και την πραγματική συμμετοχή των πολιτών (π.χ. «συμμετοχικός προϋπολογισμός»). Στο οικονομικό πεδίο, η αντικαπιταλιστική Αριστερά διεκδικεί ένα «δικαίωμα επέμβασης» στην ιδιωτική οικονομία, διακρίνοντας το αναφαίρετο δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία (για ατομική και οικογενειακή χρήση, π.χ. αυτοκίνητο, εξοχικό κ.λπ.) από τον απαραίτητο «έλεγχο» στην ιδιωτική ιδιοκτησία των μεγάλων μέσων παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, ο Μπεζανσενό, ο οποίος ηγείται μιας προσπάθειας μετεξέλιξης της τροτσκιστικής «Λίγκας» σε ένα νέο ευρύ αντικαπιταλιστικό κόμμα, αμφισβητεί την ηγεμονία των σοσιαλιστών στην Αριστερά, διεκδικώντας την πολιτική της ανεξαρτησία.

Είναι προφανές ότι τα δύο αυτά σχέδια τουλάχιστον για ένα κρίσιμο μεταβατικό διάστημα δεν μπορούν να συνυπάρξουν σε επίπεδο κυβερνητικής διαχείρισης. Ο έρπων εμφύλιος, που σοβεί ανάμεσά τους δεν είναι τακτικού τύπου, αλλά υποκρύπτει διαφορετικές φιλοσοφίες και παραπέμπει σε μείζονες στρατηγικές διαφοροποίησης και ανατοποθέτησης των φορέων τους στην κεντρική πολιτική σκηνή. Φαίνεται ότι ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία ανάμεσα στη μεταρρυθμιστική και την αντικαπιταλιστική Αριστερά θα προκύψει μόνον ως προϊόν της ήττας του ενός από τους δύο πόλους. Αυτό είναι τουλάχιστον το αίτημα της άλλης Αριστεράς.

*Διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ

Θέματα επικαιρότητας: Ευρωπαϊκή Αριστερά

Στέργιος Καλπάκης

Η Γαλλία τρομάζει ήδη Μητσοτάκη και συμφέροντα

Στέργιος Καλπάκης, 2024-07-09

Ανησυχούν: Αυτό που έγινε για να αποτραπεί η νίκη της Ακροδεξιάς...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Κρίσεις, οικονομικά παραδείγματα και οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-06-26

Οι κρίσεις της τελευταίας δωδεκαετίας και οι αλλαγές στις...

Περισσότερα
Γιάννης Μπουρνούς

Καθόρισε τη γενιά μας, καθόρισε την ευρωπαϊκή και την ελληνική Αριστερά

Γιάννης Μπουρνούς, 2021-07-17

Οι διαδηλώσεις στη Γένοβα (19-21 Ιουλίου 2001), ενάντια στη σύνοδο...

Περισσότερα
Λουτσιάνα Καστελίνα

Η Ροσάντα μάς δίδαξε να αγωνιζόμαστε και να σκεφτόμαστε

Λουτσιάνα Καστελίνα, 2020-09-27

Η Ροσάντα δεν ήταν σε κανένα κόμμα, αλλά έμεινε ως το τέλος...

Περισσότερα
Θανάσης Γιαλκέτσης

Μια αιρετική και αμετανόητη κομμουνίστρια

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2020-09-22

Η είδηση του θανάτου της Ροσάνα Ροσάντα (πέθανε προχθές...

Περισσότερα
Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου

Ενας άλλος δρόμος είναι αναγκαίος και εφικτός

Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, 2020-06-05

Την τελευταία δεκαετία, εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής...

Περισσότερα

Πορτογάλοι και Ισπανοί δείχνουν τον δρόμο!

Τάσος Παππάς, 2019-12-03

Μετά τη συμφωνία της σοσιαλδημοκρατίας με τη ριζοσπαστική...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Γιατί ζηλεύω την Πορτογαλία

Κώστας Καλλίτσης, 2019-05-19

«Αυτές οι μισθολογικές αυξήσεις δεν συνάδουν με τις δεσμεύσεις...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Κώστας Καλλίτσης

Και η αντιπολίτευση;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-09

Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης είναι πολύ κακή, κακή...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Κώστας Καλλίτσης

Να διασωθεί ό,τι απέμεινε

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-05

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν...

Σωτήρης Βαλντέν

Πού έχει δίκιο ο Αντώνης Σαμαράς

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-16

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12),...

×
×