Οχυρωματικά έργα
Γιώργος Μπράμος, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2008-07-23
Ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ρομπέρτο Μαρόνι προχθές φάνηκε εξαιρετικά μεγαλόψυχος. Στους καταυλισμούς των Ρομ, τα παιδιά που δεν έχουν γονείς θα μπορούν να πάρουν την ιταλική υπηκοότητα. Πριν ένα μήνα ήταν ο ίδιος που είχε επιβάλει την απογραφή όλων των Ρομ, με την ίδια μέθοδο που εφαρμόζεται σε σεσημασμένους κακοποιούς. Η αστυνομία είχε εισβάλει στους καταυλισμούς και πήρε δακτυλικά αποτυπώματα από παιδιά, νέους, ώριμους και γέρους. Όλοι θεωρούνται ύποπτοι, ανήκουν στον άλλο κόσμο, αυτόν που απειλεί την περιουσία, την ησυχία και την ασφάλεια του δικού μας.
Η Ευρώπη είδε πως ένα αστέρι, ροζ, κίτρινο, κόκκινο, ράβεται πάλι στα ρούχα των ομοφυλόφιλων, των Τσιγγάνων, των κομμουνιστών και των Εβραίων, σημάδι διαχωρισμού από το πλήθος των νοικοκυραίων και των φιλήσυχων, ταυτότητα κατάταξης στην απαγορευμένη περιοχή του Άλλου.
Από τον υπέργηρο πια μεγάλο συγγραφέα Αντρέα Καμιλέρι, μέχρι τον νομπελίστα Ντάριο Φο, προσωπικότητες και απλοί πολίτες έστησαν σε πολλές πόλεις της χώρας πάγκους με μελάνια και χαρτιά, έφτιαχναν το προσωπικό τους αποτύπωμα και το έστελναν να κατακυρωθεί κι αυτό, μαζί με τα άλλα, των Ρομ, στις Βάσεις Δεδομένων των Αρχών Ασφαλείας. Ήταν μια αντίδραση που υπενθύμιζε, έστω και αμυντικά, πως η αριστερά δεν έχασε την αφετηριακή της αξία, τον ανθρωπισμό.
Όμως παρά τις αριστερές αντιδράσεις και τις υπουργικές αναδιπλώσεις η Ευρώπη, άλλοτε προκλητικά, άλλοτε καλυμμένα εξακολουθεί να φτιάχνει τα νέα, οχυρωματικά της έργα, απέναντι στους ανθρώπους που δεν χωρούν στο παραγωγικό, οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό της πλαίσιο. Ο Σαρκοζί αναδείχθηκε στην Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, όταν -μην το ξεχνάμε- συγκρούστηκε και συνέτριψε τα άγρια παιδιά του Παρισιού. Στο Λονδίνο κάθε άνθρωπος που βγαίνει από το σπίτι του, παρακολουθείται, κατά μέσο όρο, από 2000 κάμερες.
Πάντα, με κάποιο τρόπο, ο Άλλος είναι ταυτισμένος με τον φόβο και την απειλή. Η γερμανική πατρίδα ταυτοποιούσε αυτόν τον φόβο και αυτήν την απειλή με τα αστέρια στο πέτο. Η Ιταλία, τώρα πια, με την εξέλιξη της τεχνολογίας καταγράφει, πάλι εκ των προτέρων, τους εν δυνάμει εχθρούς της ασφάλειας και της τάξης.
Υπάρχει μια σημερινή οδυνηρή αντιστοιχία. Την εποχή της μεγάλης ανόδου του ναζισμού, οι κομματικές οργανώσεις των κομουνιστών στο Βέτινγκ του Βερολίνου, περνούσαν μαζικά στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ, διαλυμένες μέχρι το μεδούλι από την χρεοκοπία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και της συντριβής των Σπαρτακιστών. Στον ανεπτυγμένο ιταλικό βορρά, στις περιοχές που κάποτε κυριαρχούσε το Ιταλικό Κομουνιστικό Κόμμα, η Αριστερά από το 35% στα χρόνια του 70 και του 80 έφθασε, στις τελευταίες εκλογές να μετράει 2 με 3% και οι άλλοτε σύντροφοι να προτιμούν την Λέγκα του Βορά, που τους υπόσχεται τάξη και ασφάλεια, καθαριότητα και καθαρότητα. Ο Μαρόνι άλλωστε είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρώην οπαδός της αριστερίστικης "Λότα Κοντίνουα", νυν αρχιτέκτονας των οχυρωματικών έργων απέναντι στους Ρομ.
Η ίδια η έννοια του μετανάστη έχει διαφοροποιηθεί: από τον παρακατιανό χειρώνακτα που έφθανε στα ανεπτυγμένα κράτη για να μαζέψει τα ψίχουλα από το τραπέζι, έχει σήμερα μεταμορφωθεί στο παράνομο, το οργισμένο και ζηλόφθονο Τέρας που απειλεί την τακτοποίηση του δυτικού ανθρώπου. Η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός νέου πραγματισμού, που θεωρεί συλλήβδην πως οι Ρομ πουλούν τα όργανα των παιδιών τους, διακινούν ναρκωτικά και γυναίκες, μολύνουν τις πόλεις και φοβίζουν τους πολίτες. Η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα έχουν ανέβει κατακόρυφα και οι ένοχοι βρίσκονται στους καταυλισμούς. Ο μετανάστης δεν είναι ο νέος δούλος, αλλά ο νέος εχθρός.
Η πεποίθηση για δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, καθολική εκπαίδευση, όλα αυτά που τέλος πάντων ήταν το υπαρξιακό περιεχόμενο της αριστεράς, απειλείται με αφανισμό. Ο ντ’ Αλέμα, κάποτε, σε μια σπάνια έκρηξη οξυδέρκειας είχε πει, την περίοδο της πρώτης κυβέρνησης Πρόντι, στα μέσα του ’90, πως το κοινωνικό κράτος αφορά τους εργαζόμενους, τους ειδικευμένους, τους άνδρες και τους γηγενείς και πως για να επιζήσει θα πρέπει να διευρυνθεί με τους άνεργους, τις γυναίκες και τους μετανάστες. Φάνηκε ότι ήταν ένας βολονταρισμός και λιγότερο μια επεξεργασμένη και εφαρμοσμένη πολιτική. Στη δεκαετία που ακολούθησε η αριστερά αφέθηκε στον ρόλο του σκοτεινού προφήτη κι άφησε στον Μαρόνι και τον Μπερλουσκόνι, όταν ήρθαν τροπαιοφόροι, το έργο της οχύρωσης. Και όπως είναι λογικό οι εντός πάντα επιβραβεύουν τους προστάτες τους.
Η Ευρώπη είδε πως ένα αστέρι, ροζ, κίτρινο, κόκκινο, ράβεται πάλι στα ρούχα των ομοφυλόφιλων, των Τσιγγάνων, των κομμουνιστών και των Εβραίων, σημάδι διαχωρισμού από το πλήθος των νοικοκυραίων και των φιλήσυχων, ταυτότητα κατάταξης στην απαγορευμένη περιοχή του Άλλου.
Από τον υπέργηρο πια μεγάλο συγγραφέα Αντρέα Καμιλέρι, μέχρι τον νομπελίστα Ντάριο Φο, προσωπικότητες και απλοί πολίτες έστησαν σε πολλές πόλεις της χώρας πάγκους με μελάνια και χαρτιά, έφτιαχναν το προσωπικό τους αποτύπωμα και το έστελναν να κατακυρωθεί κι αυτό, μαζί με τα άλλα, των Ρομ, στις Βάσεις Δεδομένων των Αρχών Ασφαλείας. Ήταν μια αντίδραση που υπενθύμιζε, έστω και αμυντικά, πως η αριστερά δεν έχασε την αφετηριακή της αξία, τον ανθρωπισμό.
Όμως παρά τις αριστερές αντιδράσεις και τις υπουργικές αναδιπλώσεις η Ευρώπη, άλλοτε προκλητικά, άλλοτε καλυμμένα εξακολουθεί να φτιάχνει τα νέα, οχυρωματικά της έργα, απέναντι στους ανθρώπους που δεν χωρούν στο παραγωγικό, οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό της πλαίσιο. Ο Σαρκοζί αναδείχθηκε στην Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, όταν -μην το ξεχνάμε- συγκρούστηκε και συνέτριψε τα άγρια παιδιά του Παρισιού. Στο Λονδίνο κάθε άνθρωπος που βγαίνει από το σπίτι του, παρακολουθείται, κατά μέσο όρο, από 2000 κάμερες.
Πάντα, με κάποιο τρόπο, ο Άλλος είναι ταυτισμένος με τον φόβο και την απειλή. Η γερμανική πατρίδα ταυτοποιούσε αυτόν τον φόβο και αυτήν την απειλή με τα αστέρια στο πέτο. Η Ιταλία, τώρα πια, με την εξέλιξη της τεχνολογίας καταγράφει, πάλι εκ των προτέρων, τους εν δυνάμει εχθρούς της ασφάλειας και της τάξης.
Υπάρχει μια σημερινή οδυνηρή αντιστοιχία. Την εποχή της μεγάλης ανόδου του ναζισμού, οι κομματικές οργανώσεις των κομουνιστών στο Βέτινγκ του Βερολίνου, περνούσαν μαζικά στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ, διαλυμένες μέχρι το μεδούλι από την χρεοκοπία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και της συντριβής των Σπαρτακιστών. Στον ανεπτυγμένο ιταλικό βορρά, στις περιοχές που κάποτε κυριαρχούσε το Ιταλικό Κομουνιστικό Κόμμα, η Αριστερά από το 35% στα χρόνια του 70 και του 80 έφθασε, στις τελευταίες εκλογές να μετράει 2 με 3% και οι άλλοτε σύντροφοι να προτιμούν την Λέγκα του Βορά, που τους υπόσχεται τάξη και ασφάλεια, καθαριότητα και καθαρότητα. Ο Μαρόνι άλλωστε είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρώην οπαδός της αριστερίστικης "Λότα Κοντίνουα", νυν αρχιτέκτονας των οχυρωματικών έργων απέναντι στους Ρομ.
Η ίδια η έννοια του μετανάστη έχει διαφοροποιηθεί: από τον παρακατιανό χειρώνακτα που έφθανε στα ανεπτυγμένα κράτη για να μαζέψει τα ψίχουλα από το τραπέζι, έχει σήμερα μεταμορφωθεί στο παράνομο, το οργισμένο και ζηλόφθονο Τέρας που απειλεί την τακτοποίηση του δυτικού ανθρώπου. Η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός νέου πραγματισμού, που θεωρεί συλλήβδην πως οι Ρομ πουλούν τα όργανα των παιδιών τους, διακινούν ναρκωτικά και γυναίκες, μολύνουν τις πόλεις και φοβίζουν τους πολίτες. Η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα έχουν ανέβει κατακόρυφα και οι ένοχοι βρίσκονται στους καταυλισμούς. Ο μετανάστης δεν είναι ο νέος δούλος, αλλά ο νέος εχθρός.
Η πεποίθηση για δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, καθολική εκπαίδευση, όλα αυτά που τέλος πάντων ήταν το υπαρξιακό περιεχόμενο της αριστεράς, απειλείται με αφανισμό. Ο ντ’ Αλέμα, κάποτε, σε μια σπάνια έκρηξη οξυδέρκειας είχε πει, την περίοδο της πρώτης κυβέρνησης Πρόντι, στα μέσα του ’90, πως το κοινωνικό κράτος αφορά τους εργαζόμενους, τους ειδικευμένους, τους άνδρες και τους γηγενείς και πως για να επιζήσει θα πρέπει να διευρυνθεί με τους άνεργους, τις γυναίκες και τους μετανάστες. Φάνηκε ότι ήταν ένας βολονταρισμός και λιγότερο μια επεξεργασμένη και εφαρμοσμένη πολιτική. Στη δεκαετία που ακολούθησε η αριστερά αφέθηκε στον ρόλο του σκοτεινού προφήτη κι άφησε στον Μαρόνι και τον Μπερλουσκόνι, όταν ήρθαν τροπαιοφόροι, το έργο της οχύρωσης. Και όπως είναι λογικό οι εντός πάντα επιβραβεύουν τους προστάτες τους.
