Ενας πολυπολιτισμικός υποψήφιος
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-08-08
Η αίσθησή μου είναι ότι το βάρος και η λάμψη του Ομπάμα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη διεθνή κονίστρα οφείλουν ένα σημαντικό μέρος της δυναμικής τους, λιγότερο από το πολιτικό τους περιεχόμενο, στην προτεταμένη πολυπολιτισμική τους ατζέντα. Και, μολονότι το πολυπολιτισμικό κριτήριο και οι πολυπολιτισμικές αναλύσεις τείνουν στις ημέρες μας να ξεπεράσουν τα όρια της διανοητικής μόδας και να μετατραπούν σ’ ένα είδος πνευματικής υστερίας, η περίπτωση Ομπάμα αποτελεί ένα φαινόμενο που τρέφεται προνομιακά από τη γλώσσα και την εικονογραφία της πολυπολιτισμικότητας.
Ο Ομπάμα απέφυγε από την πρώτη στιγμή της εκστρατείας του να προβληθεί ως υποψήφιος της μαύρης φυλής και της μαύρης κουλτούρας, διαλέγοντας (με μεγάλη, ασφαλώς, πολιτική ευφυΐα) τον ρόλο τού εναλλακτικού Δημοκρατικού υποψηφίου, ο οποίος απευθύνεται στο σύνολο της αμερικανικής κοινωνίας. Ποιας, όμως, κοινωνίας; Στο βιβλίο του, «Τολμώ να ελπίζω» (εκδόσεις «Πόλις», 2007), ο Ομπάμα στεγάζει τις καταστατικές αρχές του πολιτικού του προγράμματος κάτω από μιαν εμφανώς πολυπολιτισμική ομπρέλα: δεν κουράζεται να αναφέρεται στα οικονομικά δεινά, αλλά και στις επαγγελματικές δυσκολίες ή στην καθημερινή ζωή του ισπανόφωνου πληθυσμού της Αμερικής, σπεύδοντας εκ παραλλήλου να τονίσει την εμπειρία την οποία έχει αποκομίσει από τις πολυάριθμες συναντήσεις του με λευκούς εργάτες και εργαζομένους από όλα τα σημεία της χώρας, μιλώντας με ζέση για τα μεγάλα ή τα μικρά ατομικά τους δράματα. Από το σκηνικό δεν λείπουν, βεβαίως, οι μαύροι και η πολύπαθη ιστορία τους στην αμερικανική ήπειρο.
Αν στα παραπάνω προσθέσουμε το πολύτροπο οικογενειακό αφήγημα (λατρευτό από τον παγκόσμιο Τύπο), που λέει ότι ο Ομπάμα είναι γιος Αμερικανίδας μάνας και Κενυάτη πατέρα, έχει μεγαλώσει υπό την προστασία του Ινδονήσιου πατριού του στην Τζακάρτα και είναι παντρεμένος με μιαν επιτυχημένη μαύρη νομικό (την πολυσυζητημένη Μισέλ), η εικόνα συμπληρώνεται με τα πιο κατάλληλα (και απολύτως εύγλωττα) χρώματα. Μένει να δούμε κατά πόσο θα καταφέρει να επιβεβαιώσει την ισχύ της στο γενικό εκλογικό σώμα των ΗΠΑ.