Ζητήματα αρχών, πολιτικού πολιτισμού, δεοντολογίας και ιδεών
Για την αριστερά του μέλλοντός μας
Ανδρέας Νεφελούδης, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2003-12-06
Το κείμενο τούτο έχει τα σπέρματα της γέννησής του στην τελευταία συνεδρίαση της ΚΠΕ του ΣΥΝ.
Όμως επειδή οι σκέψεις και οι ιδέες διατυπώνονται καλύτερα όταν διατυπώνονται ψύχραιμα, επέλεξα να περάσει λίγος χρόνος ηρεμίας όπως και νηφάλιας αναμονής.
Δυστυχώς όμως όλα έγιναν πιο βαριά, χειρότερα.
Ζούμε, λοιπόν, στη πραγματικότητα των ανθρωποθυσιών σε μια περίοδο που περισσότερο παρά ποτέ θα έπρεπε η ηγεσία του κόμματος να συσπειρώνει το εσωτερικό του ΣΥΝ, ως βασική προϋπόθεση για την όποια εκλογική συσπείρωση με στόχο τη παραμονή του ΣΥΝ στη νέα Βουλή.
Αντί γι’ αυτό ζούμε τη περίοδο της αδιαφορίας για τις απογοητεύσεις ή της εξώθησης στην έξοδο ιστορικών στελεχών του κόμματος. Η εξώθηση στην αποχώρηση από τον ΣΥΝ της σ. Μαρίας Δαμανάκη ήταν ένα τρανό και χαρακτηριστικό παράδειγμα ιδιότυπου πολιτικού πολιτισμού.
Ζούμε ακόμα την περίοδο, φαίνεται, της κυριαρχίας μίας ιδιότυπης εργολαβικής αντίληψης για το κόμμα. Όπου μια μικρή αλλά ηγετική ομάδα, επειδή έχει επιλεγεί από το συνέδριο για να διαχειρίζεται τις αποφάσεις του, έχει θεωρήσει ότι μπορεί να παραβιάζει συστηματικά αυτές τις αποφάσεις, έχοντας για τον εαυτό της το "αλάθητο" του αεί ποτέ πατερούλη.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να θυμίσω μερικά αποσπάσματα από τις αποφάσεις του 3ου τακτικού συνεδρίου του ΣΥΝ (πολιτική απόφαση), για να συλλογιστεί ο καθένας και η καθεμιά τι σχέση έχουν με τα εγχειρήματα της ηγεσίας σήμερα:
"...Βεβαίως ο ΣΥΝ δεν είναι ένα κόμμα διαμαρτυρίας και προπαγάνδας, στόχος του είναι μέσα από την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών να καταστήσει δυνατή την υλοποίηση των βασικών κατευθύνσεων του προγράμματός του. Με αυτή την έννοια και ως στοιχείο του συνολικού προγράμματος που προτείνει προς την ελληνική κοινωνία, διατυπώνει και την εναλλακτική του πρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας... ...η πρόταση του ΣΥΝ απαιτεί και προϋποθέτει ισχυρή πολιτική παρουσία για θεσμικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς, για διαρθρωτικές αλλαγές και για ουσιαστικές επιλογές προοδευτικού εκσυγχρονισμού..." (Σημείο 6 της Πολ. Απόφασης) και σε άλλο σημείο αναφέρονται τα παρακάτω πολύ "αναθεωρητικά":
"...ξέρουμε ότι με την κατάρρευση των κοινωνιών του υπαρκτού σοσιαλισμού ο κύκλος του παραδοσιακού κομμουνιστικού κινήματος έκλεισε οριστικά".
Αυτό συμπτωματικά αποτελεί ιδρυτική αρχή του ΣΥΝ, και οποιαδήποτε προσπάθεια ανατροπής της σηματοδοτεί νέο πολιτικό σχηματισμό. Εκεί πηγαίνουμε;
Τα παραπάνω όλα αναφέρθηκαν για να γίνει κατανοητό σε όλα τα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΝ, σε όλη την αριστερή κοινωνία που έχει τις ρίζες της στην ανανεωτική πλευρά του ποταμού, ότι ο ΣΥΝ ως θεσμός δεν μπορεί να έχει σχέση με αυτές τις μεταμορφώσεις που η ηγεσία του επιχειρεί σε βάρος της φυσιογνωμίας και της πολιτικής του. Αυτό σημαίνει ότι για να μην καταντήσουμε ένα κόμμα κοινοβουλευτικής απουσίας με κεντροαριστερίστικη γραμμή πρέπει να αφυπνιστούμε, όσοι τουλάχιστον πιστεύουμε ακόμα στις αξίες της ανανέωσης, της μεταρρύθμισης, του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και κυρίως της σοβαρότητας του πολιτικού πολιτισμού που μας μεγάλωσε.
Διότι εκτός από τις παραπάνω αντιδημοκρατικές εκτροπές, έχουμε και τις συνακόλουθες πολιτικές παρενέργειές τους.
Υπό το βάρος λοιπόν των "εξετάσεων αριστεροσύνης" και της επίδειξης καλής εικόνας προς τους εν δυνάμει "συμμάχους", ο ΣΥΝ έχει αντικαταστήσει με έναν αφόρητο και εν πολλοίς ανέξοδο καταγγελτισμό την αποφασισμένη πολιτική της προγραμματικής αντιπολίτευσης, έχει αντικαταστήσει το πρόταγμα των θετικών διεξόδων, των λύσεων και των προοπτικών με μια αφόρητη καταγγελία του απανταχού κυβερνητισμού και βέβαια της, αλήστου μνήμης (για τώρα τουλάχιστον), κεντροαριστεράς.
Σε συνέχεια της κενής περιεχομένου καταγγελιολογίας εμφανίζεται και η ελιτίστικη απαξία για το 90% του ελληνικού λαού που ψηφίζει δικομματικά.
Σωστά το κόμμα μας επισημαίνει ότι ο δικομματισμός αποτελεί μία εκτροπή η οποία ολοκληρώνεται μέσα από το ισχύον εκλογικό σύστημα. Όμως καλλιεργείται η αυταπάτη ότι αν απλά αλλάξει ο εκλογικός νόμος και ισχύσει η απλή αναλογική όλα θα αλλάξουν. Λάθος μέγα, διότι με την ίδια περιχαράκωση, με την ίδια φοβική αντίληψη για την άσκηση πολιτικής διεξόδων, με τον ίδιο σεχταρισμό και καταγγελτισμό, ο δικομματισμός και πάλι θα βασίλευε, αν όχι με τα ίδια αλλά σε κάθε περίπτωση με πολύ υψηλά ποσοστά.
Παράλληλα αναπτύσσονται και καλλιεργούνται σκόπιμα ή από άγνοια διάφορες συγχύσεις, όπως για παράδειγμα το μπέρδεμα της συμμαχίας σε επίπεδο κινημάτων και η πολιτική συμμαχία και εκπροσώπηση.
Το αυτονόητο της συνεργασίας στο κοινωνικό πεδίο με ετερόκλητες δυνάμεις ενάντια στο πόλεμο, στη φτώχεια κ.λπ. ξαφνικά μετατράπηκε και σε συμμαχία για τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις και αύριο ίσως σε νέο πολιτικό υποκείμενο.
Αυτή η περίοδος θα μπορούσε να είναι η θετική περίοδος για την ανανεωτική, εκσυγχρονιστική και μεταρρυθμιστική αριστερά. Η κόπωση από το ΠΑΣΟΚ και τα λάθη του θα μπορούσαν να αναδείξουν τον ΣΥΝ χρήσιμο και δημιουργικό, διέξοδο για τα προοδευτικά στρώματα της κοινωνίας μας.
Αλήθεια, πού πήγε η εναλλακτική πρόταση εξουσίας; Πώς υλοποιούνται οι αποφάσεις του συνεδρίου;
Πού είναι τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά της πολιτικής του κόμματος της ανανέωσης;
Παραμένουν δυστυχώς κρυμμένα ή σκοπίμως ξεχασμένα στο όνομα ή στο όνειρο κάποιων για την επανίδρυση.
Και εδώ ερχόμαστε στο άλλο μεγάλο ζήτημα που σκόπιμα καλλιεργείται από πλευρές του ΣΥΝ και άλλους "συμμάχους" το τελευταίο διάστημα.
Η μετάλλαξη ή η επανίδρυση. Τίνος; Τι να επανιδρυθεί; Κ.Κ.; Αφού στην Ελλάδα υπάρχει κομμουνιστικό κόμμα (όποιο και αν είναι αυτό). Εκεί όπου έχει τεθεί θέμα επανίδρυσης (π.χ. Ιταλία) το Κ.Κ. είχε αυτοδιαλυθεί. Και γιατί να ξαναανοίγουμε συζητήσεις που τις έχουν κλείσει ολόκληρες κοινωνίες λέγοντας ηχηρά good bye σε πρακτικές, ιδεολογίες και πολιτικές που και στη χώρα μας δεν συγκινούν παρά μια μικρή περιθωριακή μειοψηφία της τάξης του 5-6%;
Aυτά είναι τα όνειρά μας για το αύριο; Κρίμα, γιατί αισθάνομαι ότι με αυτή τη φιλολογία πάνε στράφι οι αγώνες και οι θυσίες για την ανανέωση αρχικά του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος όσο και της ελληνικής αριστεράς αργότερα. Σε όσους ιδεολογίζουν ακροβατώντας μεταξύ τυχοδιωκτισμού και άγνοιας λέγοντας ότι η υπόθεση της ανανέωσης έχει τελειώσει, θα ήθελα να πω πως αριστερά χωρίς δημοκρατία και διαρκή ανανέωση δεν είναι αριστερά. Όλα τα παραπάνω για ποιο λόγο γίνονται; Με την δικαιολογία της επίτευξης του καλύτερου δυνατού εκλογικού αποτελέσματος.
Φοβούμαι όμως ότι με αυτές τις επιλογές της ηγεσίας το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η απονεύρωση, η αποσταθεροποίηση και η αποδυνάμωση της εκλογικής και κομματικής βάσης του ΣΥΝ.
Του ΣΥΝ που ως συνέχεια της πιο ριζοσπαστικής, εναλλακτικής και άρα ανανεωτικής αριστεράς έχει και όνομα και ιστορία και ταυτότητα.
Αυτή την ιστορία οφείλουμε να την περιφρουρήσουμε.
Αυτή την ιστορία και την ταυτότητα πρέπει τα μέλη του να την υπερασπιστούν όσο είναι καιρός. Ας αφυπνιστούμε...
Η ΑΥΓΗ 06.12.2003
Όμως επειδή οι σκέψεις και οι ιδέες διατυπώνονται καλύτερα όταν διατυπώνονται ψύχραιμα, επέλεξα να περάσει λίγος χρόνος ηρεμίας όπως και νηφάλιας αναμονής.
Δυστυχώς όμως όλα έγιναν πιο βαριά, χειρότερα.
Ζούμε, λοιπόν, στη πραγματικότητα των ανθρωποθυσιών σε μια περίοδο που περισσότερο παρά ποτέ θα έπρεπε η ηγεσία του κόμματος να συσπειρώνει το εσωτερικό του ΣΥΝ, ως βασική προϋπόθεση για την όποια εκλογική συσπείρωση με στόχο τη παραμονή του ΣΥΝ στη νέα Βουλή.
Αντί γι’ αυτό ζούμε τη περίοδο της αδιαφορίας για τις απογοητεύσεις ή της εξώθησης στην έξοδο ιστορικών στελεχών του κόμματος. Η εξώθηση στην αποχώρηση από τον ΣΥΝ της σ. Μαρίας Δαμανάκη ήταν ένα τρανό και χαρακτηριστικό παράδειγμα ιδιότυπου πολιτικού πολιτισμού.
Ζούμε ακόμα την περίοδο, φαίνεται, της κυριαρχίας μίας ιδιότυπης εργολαβικής αντίληψης για το κόμμα. Όπου μια μικρή αλλά ηγετική ομάδα, επειδή έχει επιλεγεί από το συνέδριο για να διαχειρίζεται τις αποφάσεις του, έχει θεωρήσει ότι μπορεί να παραβιάζει συστηματικά αυτές τις αποφάσεις, έχοντας για τον εαυτό της το "αλάθητο" του αεί ποτέ πατερούλη.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να θυμίσω μερικά αποσπάσματα από τις αποφάσεις του 3ου τακτικού συνεδρίου του ΣΥΝ (πολιτική απόφαση), για να συλλογιστεί ο καθένας και η καθεμιά τι σχέση έχουν με τα εγχειρήματα της ηγεσίας σήμερα:
"...Βεβαίως ο ΣΥΝ δεν είναι ένα κόμμα διαμαρτυρίας και προπαγάνδας, στόχος του είναι μέσα από την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών να καταστήσει δυνατή την υλοποίηση των βασικών κατευθύνσεων του προγράμματός του. Με αυτή την έννοια και ως στοιχείο του συνολικού προγράμματος που προτείνει προς την ελληνική κοινωνία, διατυπώνει και την εναλλακτική του πρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας... ...η πρόταση του ΣΥΝ απαιτεί και προϋποθέτει ισχυρή πολιτική παρουσία για θεσμικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς, για διαρθρωτικές αλλαγές και για ουσιαστικές επιλογές προοδευτικού εκσυγχρονισμού..." (Σημείο 6 της Πολ. Απόφασης) και σε άλλο σημείο αναφέρονται τα παρακάτω πολύ "αναθεωρητικά":
"...ξέρουμε ότι με την κατάρρευση των κοινωνιών του υπαρκτού σοσιαλισμού ο κύκλος του παραδοσιακού κομμουνιστικού κινήματος έκλεισε οριστικά".
Αυτό συμπτωματικά αποτελεί ιδρυτική αρχή του ΣΥΝ, και οποιαδήποτε προσπάθεια ανατροπής της σηματοδοτεί νέο πολιτικό σχηματισμό. Εκεί πηγαίνουμε;
Τα παραπάνω όλα αναφέρθηκαν για να γίνει κατανοητό σε όλα τα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΝ, σε όλη την αριστερή κοινωνία που έχει τις ρίζες της στην ανανεωτική πλευρά του ποταμού, ότι ο ΣΥΝ ως θεσμός δεν μπορεί να έχει σχέση με αυτές τις μεταμορφώσεις που η ηγεσία του επιχειρεί σε βάρος της φυσιογνωμίας και της πολιτικής του. Αυτό σημαίνει ότι για να μην καταντήσουμε ένα κόμμα κοινοβουλευτικής απουσίας με κεντροαριστερίστικη γραμμή πρέπει να αφυπνιστούμε, όσοι τουλάχιστον πιστεύουμε ακόμα στις αξίες της ανανέωσης, της μεταρρύθμισης, του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και κυρίως της σοβαρότητας του πολιτικού πολιτισμού που μας μεγάλωσε.
Διότι εκτός από τις παραπάνω αντιδημοκρατικές εκτροπές, έχουμε και τις συνακόλουθες πολιτικές παρενέργειές τους.
Υπό το βάρος λοιπόν των "εξετάσεων αριστεροσύνης" και της επίδειξης καλής εικόνας προς τους εν δυνάμει "συμμάχους", ο ΣΥΝ έχει αντικαταστήσει με έναν αφόρητο και εν πολλοίς ανέξοδο καταγγελτισμό την αποφασισμένη πολιτική της προγραμματικής αντιπολίτευσης, έχει αντικαταστήσει το πρόταγμα των θετικών διεξόδων, των λύσεων και των προοπτικών με μια αφόρητη καταγγελία του απανταχού κυβερνητισμού και βέβαια της, αλήστου μνήμης (για τώρα τουλάχιστον), κεντροαριστεράς.
Σε συνέχεια της κενής περιεχομένου καταγγελιολογίας εμφανίζεται και η ελιτίστικη απαξία για το 90% του ελληνικού λαού που ψηφίζει δικομματικά.
Σωστά το κόμμα μας επισημαίνει ότι ο δικομματισμός αποτελεί μία εκτροπή η οποία ολοκληρώνεται μέσα από το ισχύον εκλογικό σύστημα. Όμως καλλιεργείται η αυταπάτη ότι αν απλά αλλάξει ο εκλογικός νόμος και ισχύσει η απλή αναλογική όλα θα αλλάξουν. Λάθος μέγα, διότι με την ίδια περιχαράκωση, με την ίδια φοβική αντίληψη για την άσκηση πολιτικής διεξόδων, με τον ίδιο σεχταρισμό και καταγγελτισμό, ο δικομματισμός και πάλι θα βασίλευε, αν όχι με τα ίδια αλλά σε κάθε περίπτωση με πολύ υψηλά ποσοστά.
Παράλληλα αναπτύσσονται και καλλιεργούνται σκόπιμα ή από άγνοια διάφορες συγχύσεις, όπως για παράδειγμα το μπέρδεμα της συμμαχίας σε επίπεδο κινημάτων και η πολιτική συμμαχία και εκπροσώπηση.
Το αυτονόητο της συνεργασίας στο κοινωνικό πεδίο με ετερόκλητες δυνάμεις ενάντια στο πόλεμο, στη φτώχεια κ.λπ. ξαφνικά μετατράπηκε και σε συμμαχία για τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις και αύριο ίσως σε νέο πολιτικό υποκείμενο.
Αυτή η περίοδος θα μπορούσε να είναι η θετική περίοδος για την ανανεωτική, εκσυγχρονιστική και μεταρρυθμιστική αριστερά. Η κόπωση από το ΠΑΣΟΚ και τα λάθη του θα μπορούσαν να αναδείξουν τον ΣΥΝ χρήσιμο και δημιουργικό, διέξοδο για τα προοδευτικά στρώματα της κοινωνίας μας.
Αλήθεια, πού πήγε η εναλλακτική πρόταση εξουσίας; Πώς υλοποιούνται οι αποφάσεις του συνεδρίου;
Πού είναι τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά της πολιτικής του κόμματος της ανανέωσης;
Παραμένουν δυστυχώς κρυμμένα ή σκοπίμως ξεχασμένα στο όνομα ή στο όνειρο κάποιων για την επανίδρυση.
Και εδώ ερχόμαστε στο άλλο μεγάλο ζήτημα που σκόπιμα καλλιεργείται από πλευρές του ΣΥΝ και άλλους "συμμάχους" το τελευταίο διάστημα.
Η μετάλλαξη ή η επανίδρυση. Τίνος; Τι να επανιδρυθεί; Κ.Κ.; Αφού στην Ελλάδα υπάρχει κομμουνιστικό κόμμα (όποιο και αν είναι αυτό). Εκεί όπου έχει τεθεί θέμα επανίδρυσης (π.χ. Ιταλία) το Κ.Κ. είχε αυτοδιαλυθεί. Και γιατί να ξαναανοίγουμε συζητήσεις που τις έχουν κλείσει ολόκληρες κοινωνίες λέγοντας ηχηρά good bye σε πρακτικές, ιδεολογίες και πολιτικές που και στη χώρα μας δεν συγκινούν παρά μια μικρή περιθωριακή μειοψηφία της τάξης του 5-6%;
Aυτά είναι τα όνειρά μας για το αύριο; Κρίμα, γιατί αισθάνομαι ότι με αυτή τη φιλολογία πάνε στράφι οι αγώνες και οι θυσίες για την ανανέωση αρχικά του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος όσο και της ελληνικής αριστεράς αργότερα. Σε όσους ιδεολογίζουν ακροβατώντας μεταξύ τυχοδιωκτισμού και άγνοιας λέγοντας ότι η υπόθεση της ανανέωσης έχει τελειώσει, θα ήθελα να πω πως αριστερά χωρίς δημοκρατία και διαρκή ανανέωση δεν είναι αριστερά. Όλα τα παραπάνω για ποιο λόγο γίνονται; Με την δικαιολογία της επίτευξης του καλύτερου δυνατού εκλογικού αποτελέσματος.
Φοβούμαι όμως ότι με αυτές τις επιλογές της ηγεσίας το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η απονεύρωση, η αποσταθεροποίηση και η αποδυνάμωση της εκλογικής και κομματικής βάσης του ΣΥΝ.
Του ΣΥΝ που ως συνέχεια της πιο ριζοσπαστικής, εναλλακτικής και άρα ανανεωτικής αριστεράς έχει και όνομα και ιστορία και ταυτότητα.
Αυτή την ιστορία οφείλουμε να την περιφρουρήσουμε.
Αυτή την ιστορία και την ταυτότητα πρέπει τα μέλη του να την υπερασπιστούν όσο είναι καιρός. Ας αφυπνιστούμε...
Η ΑΥΓΗ 06.12.2003