Αν δεν αλλάξουμε, δεύτερη ξέρα θα είναι οι βουλευτικές
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στο Νίκο Παπαδημητρίου, Freesunday, Δημοσιευμένο: 2009-07-26
Kρίσιμο για μένα ζήτημα είναι η διαμόρφωση μιας εναλλακτικής ουσιαστικής προγραμματικής πρότασης,και βεβαίως η υποχρέωση του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ να κινηθούν στη διαμόρφωση εναλλακτικής πρότασης εξουσίας, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
Ηχηρή παρέμβαση στο ταραγμένο εσωκομματικό τοπίο του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί ο Φώτης Κουβέλης με τη συνέντευξή του στη «FreeSunday», σε μια συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον των δύο πολιτικών σχηματισμών. Κρισιμότητα ου αναδεικνύεται και από τις, δημόσιεςς και μη, τοποθετήσεις όλων των παικτών του σκηνικού. Ο Αλ. Αλαβάνος προσπαθεί να βρει το ρόλο της επόμενης ημέρας, ο Αλ. Τσίπρας να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί, με τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ να επιτίθενται κατά των «ανανεωτικών», και τους τελευταίους να προβληματίζονται για την παραμονή τους στο σχήμα.
Ξεκινώντας, κ. Κουβέλη, από όσα αναφέρει στην τελευταία της ανακοίνωση, η «Aνανεωτική Πτέρυγα» του Συνασπισμού υποστηρίζει ότι τα λάθη που έγιναν προκλογικώς συνεχίζονται και σήμερα. Ποια είναι τα περιθώρια αντίδρασης σε αυτή τη λαθεμένη, όπως εκτιμάτε, πορεία;
Θεωρώ ότι εκείνο που επιβάλλεται είναι ο ανακαθορισμός κρίσιμων πολιτικών ζητημάτων. Ο αριστερός ευρωπαϊσμός πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να επανέλθει τόσο ως πολιτική πρόταση όσο και ως πολιτική θέση στον Συνασπισμό και τον ΣΥΡΙΖΑ. Διότι ο αριστερός ευρωπαϊσμός όχι μόνο υποχώρησε, αλλά σε πάρα πολλές στιγμές εγκαταλείφθηκε από την πολιτική που εξέπεμψε ο ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ο μεταρρυθμισμός είναι ο κόκκινος πυρήνας ενός βαθύτατου ριζοσπαστισμού, στον οποίο πρέπει να θητεύει η Αριστερά. Δεν αρκεί ο καταγγελτισμός, όσο χρήσιμος και αν είναι για να απαξιώνει τη νεοφιλελεύθερη συντηρητική πολιτική. Την ώρα που υπάρχει η καταγγελία της νεοφιλελεύθερης συντηρητικής πολιτικής, την ίδια ώρα θα πρέπει να υπάρχει και η κατάθεση της εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης για την αντιμετώπιση και τη λύση των προβλημάτων της κοινωνίας. Κατά συνέπεια, κρίσιμο για μένα ζήτημα είναι η διαμόρφωση μιας εναλλακτικής ουσιαστικής προγραμματικής πρότασης, και βεβαίως η υποχρέωση του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ να κινηθούν στη διαμόρφωση εναλλακτικής πρότασης εξουσίας, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει συμμετοχή σε έναν άκρατο κυβερνητισμό. Αντίθετα, σημαίνει τη διαμόρφωση μιας δυναμικής που μπορεί να αμφισβητεί και να ρηγματώνει το δικομματισμό. Διαφορετικά, ο δικομματισμός επανέρχεται, και μάλιστα εξωραϊσμένος, από εκείνους που χρόνια ολόκληρα υπηρετούν το πολιτικό στερεότυπο του δικομματισμού. Το μεγάλο ζήτημα είναι τι κάνει η Αριστερά για να αμφισβητήσει, να υπερβεί το δικομματισμό.
Μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το δικομματισμό συνεργαζόμενος με ένα κομμάτι του, εν προκειμένω το ΠΑΣΟΚ;
Όχι έτσι. Οι συνεργασίες δεν είναι αυτοσκοπός. Οι συγκλίσεις για να μπορούν να μετακινούν την πολιτική ζωή από τη συντηρητική θέση που σήμερα βρίσκεται προς ουσιαστικά προοδευτική κατεύθυνση χρειάζονται προϋποθέσεις. Κυρίως προϋποθέσεις προγραμματικού χαρακτήρα. Αυτές οι προϋποθέσεις απουσιάζουν σήμερα. Και είναι άλλης τάξεως ζήτημα ότι θα μπορούσαν και θα πρέπει να διαμορφωθούν. Αλλά αυτό είναι ζητούμενο.
Το Σεπτέμβριο θα διεξαχθεί το Διαρκές Συνέδριο του Συνασπισμού και ένα μήνα μετά η πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιες οι προσδοκίες σας;
Το ζητούμενο από τέτοια σώματα είναι κάθε φορά η αντιμετώπιση των πολιτικών θεμάτων. Αν τα σώματα αυτά μείνουν οχυρωμένα και περιχαρακωμένα σε εσωτερικές πλειοψηφίες διαμορφωμένες από το παρελθόν και διατηρήσουν βεβαιότητες και εφησυχασμούς, τότε οι προσδοκίες μου για το αποτέλεσμά τους είναι εξαιρετικά περιορισμένες, για να μην πω ελάχιστες.
Παρεμπιπτόντως, είδαμε τα μέλη της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» να απέχουν από τη συνεδρίαση του πανελλαδικού συντονιστικού του ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη εβδομάδα. Γιατί συνέβη αυτό;
Η απουσία δεν ήταν τυχαία. Είχε σχέση με όλες τις προηγούμενες επιθέσεις που είχε δεχθεί η «Ανανεωτική Πτέρυγα» και αντιλαμβάνεται ο οποιοσδήποτε ότι η συμμετοχή σε ένα σώμα -και δεν αναφέρομαι τώρα στο πώς αυτό συγκροτήθηκετο οποίο θα κατέγραφε επιθέσεις, και πολλές φορές επιθέσεις με τρόπο εξαιρετικά υπερβολικό όσο και πολιτικά απρεπή, θα έπρεπε να τύχει πολλών απαντήσεων. Και αυτές θα έριχναν λάδι στη φωτιά. Κατά συνέπεια, τα στελέχη της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» επέλεξαν να μην τροφοδοτήσουν σε αυτή τη φάση μια ένταση, που ούτως ή άλλως θα προέκυπτε και προέκυψε. Ο πολίτης έχει γίνει περισσότερο δύσπιστος έναντι των πολιτικών. Πόσο ενισχύουν τη δυσπιστία του αυτή συμπεριφορές του τύπου «αποχωρώ από την πολιτική και το κόμμα μου, αλλά αργότερα το... ξανασκέφτομαι»;
Είναι προφανές ότι αναφέρεστε στην αρχική δήλωση του Αλ. Αλαβάνου για την παραίτησή του.
Πράγματι, αυτό δημιούργησε μια κατάσταση, όχι μόνο στον Συνασπισμό αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ συνολικότερα. Ας ξεπεράσουμε το γεγονός αυτό και, κυρίως, ας καταγράψω αυτό που προέχει, το οποίο είναι η εξασφάλιση ομαλής συλλειτουργίας του Συνασπισμού με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι διελκυστίνδες σε κάθε περίπτωση υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα της πολιτικής δράσης και παρουσίας. Αν θα εξασφαλιστεί αυτή η συλλειτουργία, είναι ζητούμενο. Σπεύδω να πω ότι σε καμία περίπτωση δεν θα ήμουν σύμφωνος με τη διάχυση του Συνασπισμού στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Θα ήμουν αντίθετος με τη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα σχήμα με συγκεντρωτικές δομές που θα επικάλυπτε με έναν σημαντικό τρόπο την πολιτική λειτουργία του Συνασπισμού. Η ανεύρεση του κοινού πολιτικού τόπου μέσα στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι το ζητούμενο. Και αυτός ο κοινός πολιτικός τόπος σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το σύνολο των πολιτικών επιλογών του Συνασπισμού.
Υπέρμαχος αυτού του αυτόνομου ρόλου του Συνασπισμού είναι και ο κ. Τσίπρας, και σε αυτό τουλάχιστον δείχνει να έχετε κοινές απόψεις...
Αν οι θέσεις του Αλέξη Τσίπρα είναι αυτές στις οποίες και εγώ αναφέρθηκα, αυτό το θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό στοιχείο. Εάν όμως αυτές οι θέσεις προβάλλονται στο πλαίσιο μιας διελκυστίνδας, και μάλιστα προσωποποιημένης, τότε θεωρώ ότι είναι πολιτικά ελάχιστο ή και αδιάφορο.
Διαβάσαμε τις προηγούμενες ημέρες ρεπορτάζ που προβλέπουν ως βέβαιη την αποχώρηση της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» του Συνασπισμού. Κάποιοι μάλιστα θυμήθηκαν ότι εσείς προσωπικώς, ως τελευταίος γραμματέας της «έλληνικής Αριστεράς», έχετε κατοχυρωμένο και τον σχετικό τίτλο.
Πιστεύετε ότι το ζήτημα βρίσκεται στην κατοχύρωση ενός τίτλου; Προφανώς όχι. Η «Ανανεωτική Πτέρυγα» δίνει τον δικό της αγώνα προκειμένου τα πολιτικά ζητήματα να αλλάξουν. Αυτό είναι το ενδιαφέρον μας, γιατί πιστεύουμε ότι αν δεν αλλάξει ρότα ο Συνασπισμός και ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε η δεύτερη ξέρα θα είναι οι εθνικές εκλογές. Κατά συνέπεια, η δική μας διεκδίκηση είναι ο ανακαθορισμός των κρίσιμων πολιτικών μεγεθών της φυσιογνωμίας του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ. Και θα τη δώσουμε αυτή τη μάχη με όρους πολιτικής συνέπειας, λειτουργώντας ως μία τάση καταστατικά αναγνωρισμένη και πάντοτε φανερά. Όχι υπονομευτικά, διότι οι ιδέες όταν προβάλλονται δεν υπονομεύουν. Εκείνο που υπονομεύει την πορεία του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ είναι η περιχαράκωση σε βεβαιότητες και εφησυχασμούς. Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε και θα ήταν εξαιρετικά πρόχειρο να μιλήσει κανείς για διάσπαση. Η ελληνική κοινωνία βιώνει μια σκληρή πραγματικότητα, ανακαθορίζονται οι κοινωνικοί συσχετισμοί στη βάση της νεόφαντης οικονομικής πραγματικότητας, που αποτελεί αρνητική δραματική εξέλιξη του νεοφιλελεύθερου συντηρητικού μοντέλου, το οποίο μετατοπίζει πολλά κοινωνικά στρώματα προς τα κάτω. Και οφείλει η Αριστερά αυτόν τον ανακαθορισμό κοινωνικών συσχετισμών να θέλει και να μπορεί να τον εκφράσει και στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο, για να αλλάξουν και οι πολιτικοί συσχετισμοί. Και αλλάζοντας τους πολιτικούς συσχετισμούς είναι δυνατόν να ελπίζουμε και να διεκδικούμε λύσεις στα μεγάλα προβλήματα αυτής της κοινωνίας.