Ποιο είναι το μείζον πρόβλημα του χώρου σήμερα;

Με όλα αυτά που συμβαίνουν μετά τις ευρωεκλογές, αναρωτιέμαι ποιο είναι το μείζον πρόβλημα του χώρου σήμερα; Πρόβλημα πολιτικών επιλογών, σχέσεων με τον ΣΥΡΙΖΑ, επιλογής συμμαχιών, επιλογής αρχηγού; Από την πλειοψηφούσα τάση στον ΣΥΝ δεν φαίνεται να αμφισβητείται καμία από τις επιλογές αυτές. Τότε γιατί βρισκόμαστε στην κατάσταση κρίσης που όλοι παραδέχονται; Γιατί αυτή η αντιπαλότητα ανάμεσα σε συνιστώσες τόσο στον ΣΥΝ όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ; Κάνουμε τα πάντα για να πείσουμε το κόμμα και την κοινωνία ότι το μόνο θέμα που μένει ανοιχτό στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό του ποιος θα είναι επικεφαλής του σχήματος στις επόμενες εκλογές και ο οποίος θα ηγείται της κοινοβουλευτικής ομάδας στη συνέχεια. Και αυτό είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί στον χώρο αυτό. Χάσαμε στις ευρωεκλογές γιατί δεν είχαμε έναν αρχηγό αλλά δύο και βρισκόμαστε σε κρίση γιατί δεν βρίσκουμε τρόπο να λύσουμε το πρόβλημα του επικεφαλής!

Ασφαλώς τα άλλα δύο επιχειρήματα που ακούστηκαν ως αιτίες της εκλογικής αποτυχίας δεν είναι ούτε πειστικά ούτε καν λογικοφανή. Αναφέρομαι στην «πολεμική» που δέχτηκε ο χώρος από τα ΜΜΕ και στο ότι ενώ η πολιτική μας ήταν σωστή, αυτή νοθεύθηκε από την εσωκομματική αντιπολίτευση. Και τα δύο αυτά επιχειρήματα μας αδικούν κατάφωρα αν τα προβάλουμε στα σοβαρά. Και κριτική θα δεχτούμε και πολεμική και μονομερή στάση θα τηρήσει μέρος του Τύπου. Όλα αυτά ίσχυαν πάντα και όταν ήμασταν στα πάνω μας και όταν βρεθήκαμε στα κάτω μας. Μην ανακαλύψουμε και μεις ένα σύνδρομο «αντι-συνασπισμικό» κατά τα πρότυπα του «αντι-κομμουνισμού», όπου η οποιαδήποτε κριτική εκλαμβάνονταν ως παραβίαση ενός άβατου, ενός ιερού που βρίσκεται έξω από τη σφαίρα της αμφισβήτησης. Η δε επίκληση του εσωκομματικού εχθρού ως αιτίας του κακού είναι ένα κατάλοιπο σταλινισμού που προσβάλλει τη φυσιογνωμία και την κουλτούρα αυτού του χώρου (εκτός ίσως κάποιων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, όπου πιθανόν να εξακολουθεί να είναι πάντα δημοφιλής).

Έξω από αυτά, μένει το θέμα του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ ή βεβαίως το πρόβλημα των πολιτικών επιλογών και των πολιτικών συμμαχιών. Ακόμα και το θέμα του επικεφαλής, αποκομμένο από τα άλλα δύο, μετατρέπεται σε προσωπικό, σε απολίτικο και μας εκθέτει ανεπανόρθωτα στα μάτια της κοινωνίας. Όταν και οι δύο πόλοι της αντιπαράθεσης στο θέμα του επικεφαλής έχουν την ίδια άποψη για τα θέματα της πολιτικής φυσιογνωμίας και των συμμαχιών, τότε σε τι ακριβώς συνίσταται η αντιπαράθεση; Δεν τολμώ να αποπειραθώ να απαντήσω.

Ή, μάλλον, απαντώ πως μια τέτοια αντιπαράθεση συνθλίβει την αναγκαία συζήτηση για την πολιτική παράμετρο της κρίσης. Ποιοι ακριβώς είναι οι σύμμαχοί μας στον ΣΥΡΙΖΑ, πώς διευρύνουν ή στενεύουν τον χώρο που κάλυπτε ο ΣΥΝ (πολύ εύστοχη η επισήμανση του Γ. Ψαριανού στην "Ελευθεροτυπία", ότι ο ΣΥΝ ως πολιτικός σχηματισμός είναι πιο ευρύς από το συμμαχικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα που συνιστά μια πολιτική πρωτοτυπία, δηλαδή, το συμμαχικό σχήμα να είναι πιο στενό από την μεγαλύτερη συνιστώσα του!). Να ξαναδούμε τα θέματα της Ευρώπης σήμερα, της αγοράς, των επιδοτήσεων, του ρόλου του κράτους, της οικολογικής οπτικής, των θεσμών, της διαφάνειας, του σοσιαλισμού (το ΚΚΕ έκανε δύο συνέδρια για την κατάρρευση του «υπαρκτού» και τον ρόλο του Στάλιν και απεφάνθη ότι ο σοσιαλισμός έπεσε επειδή κάποιοι «πρόδωσαν» και, συνεπές με αυτή τη διαπίστωση, ο σοσιαλισμός τελείωσε με τον θάνατο του Στάλιν, ο ΣΥΝ θα κάνει μια σοβαρή συζήτηση γι’ όλα αυτά;), της ταξικής οπτικής, του φαινομένου της μετανάστευσης, της παγκοσμιοποίησης, του ρόλου των διεθνών οργανισμών και πολλά άλλα ανοιχτά θέματα στα οποία δεν χωρούν εύκολες απαντήσεις. Κυρίως δεν χωρούν απαντήσεις σε μη τεθέντα ερωτήματα. Η φυγή σε ανύπαρκτα ερωτήματα δεν οδηγεί πουθενά. Πολύ πιο σημαντικό είναι να διατυπώσουμε τα «σωστά» ερωτήματα, τα «υπαρκτά» διλήμματα, παρά να έχουμε ολοκληρωμένες απαντήσεις. Εμείς έχουμε κάποιες «απαντήσεις» και μετά κατασκευάζουμε τα ανάλογα ερωτήματα, δηλαδή, είτε αυτά που θα θέλαμε νε τεθούν από την κοινωνία (για τα οποία έχουμε από παλιά τις έτοιμες απαντήσεις) ή όπως νομίζουμε ότι θα τεθούν στον «σοσιαλισμό» μας.

Γι’ αυτά και πολλά ακόμη ανοιχτά θέματα να κάνουμε συνέδρια και ημερίδες, τακτικά, έκτακτα και διαρκή, όχι όμως με μόνο ανοιχτό θέμα αυτό του «επικεφαλής»!

* Ο Σάκης Κουρουζίδης είναι διευθυντής της Ευωνύμου Βιβλιοθήκης και του περιοδικού “Δαίμων της Οικολογίας”