Ας αφήσουμε την επανάσταση έξω από την συζήτηση για την αριστερά.
Κώστας Ανδρέου, Δημοσιευμένο: 2009-08-01
1. Είναι αριστερή πολιτική η Επανάσταση;
Το ερώτημα μοιάζει παράδοξο.
Η ανανεωτική αριστερά με την μέθοδο της διολίσθησης και για χάρη της «αριστερής πολυσυλλέκτικότητας» -όπως αυτή εκφράστηκε με την συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ- άφησε «εντέχνως» ασχολίαστο αυτό το ζήτημα.
Απέφυγε την συζήτηση , για ένα τέτοιο θέμα, θεωρώντας την περιττό βάρος στις σχέσεις της με κομμάτι των «εταίρων», αλλά και μέρος των μελών της.
Εντάξει , μπορεί η επανάσταση να μην έχει θέση στους σχεδιασμούς μας, αλλά , δεν πειράζει κανέναν να βρίσκεται σε μια γωνιά των «ενδεχομένων», που κάθε διήγηση οφείλει να έχει. Ποιόν πειράζει; Ασε να έχουν και οι νεολαίοι κάτι να ασχολούνται, να λέμε και μείς οι μεγαλύτερη καμμία .... να περνάει η ώρα.
Αλλά δεν συνέβη το ίδιο με τους εταίρους, για τους οποίους όχι μόνο η επανάσταση, είναι αυτονόητη «κοινή παραδοχή», αλλά αποτέλεσε και αποτελεί τον πυρήνα της σκέψης τους.
Το κριτήριο με το οποίο χαρακτηρίζουν τους «συμμάχους» τους, προτείνουν τα οργανωτικά μέτρα που απαιτούνται στον ΣΥΡΙΖΑ, προετοιμάζουν ιδεολογικά τα μέλη τους, κάνουν τα συνέδριά τους και εκπονούν τις στρατηγικές τους και χαράσσουν τις πολιτικές τους.
Και το σημαντικότερο, προετοιμάζουν το κόμμα, τις δομές του και την διάταξη των δυνάμεών του , ώστε να μπορεί να επιτελέσει αυτό το «υπέρτατο καθήκον», ακόμη και αν αυτές οι οργανωτικές επιλογές, στοιχίζουν στην πολιτική παρουσία του, στα μέτωπα «του δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό», διάταξη, συμμαχίες, συμπεριφορές προς την υπόλοιπη κοινωνία.
Παιδαριώδη, θα μου πεί κανείς όλα αυτά. Ναί , αλλά έτσι είναι.
Ολα βρίσκονται κάτω από την τελική κρίση, που είναι η επάρκεια για την επανάσταση.
2. Ο «Λογικός Δήμος»
Συζητώντας για την «επανάσταση», ως κατακλείδα της ταυτότητάς μας, δυσκολευόμαστε να συζητήσουμε για μια σειρά πράγματα, που δεν έχουν θέση στην ατζέντα της, αλλά που προδήλως πλέον επείγει η αναφορά σ’αυτά, αν θέλουμε να έχει λόγο ύπαρξης και μέλλον η Ανανεωτική Αριστερά.
Πρέπει να μιλήσουμε, για την διακυβέρνηση, για τις κοινοβουλευτικές συμμαχίες, για προγραμματικές συμφωνίες, για τα δημοκρατικά δικαιώματα, για την άσκηση των δημοκρατικών λειτουργιών, για τις μεταρρυθμίσεις σε θεσμούς.
Πρέπει δηλαδή να παλέψουμε για την αριστερή μεταρρύθμιση θεσμών και λειτουργιών, αφού κάνουμε παραδοχές, αποδοχής θεσμών , δικαιωμάτων και όρων λειτουργίας, όπως αυτές περιγράφονται στο Σύνταγμα και στους νόμους.
Πρέπει να αποφασίσουμε , ότι ενδιαφερόμαστε για σήμερα, ότι είμαστε η «διευρυνόμενη νησίδα δημοκρατικού σοσιαλισμού», σήμερα που δεν έχει γίνει ακόμη ο σοσιαλισμός-ποτέ δεν θα υπάρχει μια μέρα που θάχει γίνει τελεσίδικα, πάντα διευρυνόμενη νησίδα θα είναι- να ασκήσουμε πολιτικές, πετώντας στο καλάθι με τις γραφικότητες, όλες τις απόπειρες να καταχωρούμε προβλήματα και λύσεις μετά την επανάσταση.
Πρέπει να βροντοφωνάξουμε , ότι η επανάσταση δεν είναι στις στοχεύσεις μας.
Δεν μπορεί ακόμη και η σημαντικότερη πράξη-όπως μια επανάσταση- να υποκαταστήσει την απείρως σημαντικότερη, διαδικασία των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων που ακόμη και τα αποτελέσματα μιας επανάστασης, θα χρειάζονται.
Η απόκτηση κουλτούρας, ενεργών πολιτών, που μεταρρυθμίζουν συνεχώς την κοινωνία, είναι η ουσία και η κατάκτηση της «επανάστασής μας». Η Ανανεωτική Αριστερά.
Δεν κάνουμε «πολιτική», με άλλοθι για να μη κάνουμε Πολιτική, την επανάσταση.
Αυτή η «πολιτική», η πολιτική της «επανάστασης», δεν είναι Αριστερή Πολιτική.
Είναι πολιτική της «Μέγιστης Συνομωσιολογίας» που μετά τον Οκτώβρη του 17 , γνώρισε η ανθρωπότητα.
Οπως οι εξωγήινοι είναι γεγονός αλλά μας τους κρύβει η NSA, έτσι και η επανάσταση, είναι δυνατή, αλλά μας εμποδίζει ο ιμπεριαλισμός, ακόμη και όταν δεν ασχολείται καθόλου με το θέμα, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη κρίση, όπου οι μάζες, μαζικά αποδοκίμασαν στις ευρωεκλογές τις «επαναστατικές» πιθανότητες.
Οποιος θέλει να λύσει εκεί τα προβλήματα, ας απευθυνθεί σε άλλους αρμόδιους.
Είναι αδιανόητο να συζητάμε για «συμμαχίες», και συνακόλουθα για «κόκκινες κάρτες» σε έναν χώρο που «μέλη του ισόβια» θα έπρεπε να είναι όποιος πολίτης, θέλει, αγωνιά και ενδιαφέρεται για το δημοκρατικό μέλλον της χώρας.
Ο ΣΥΝ έπρεπε να είναι ο «λογικός Δήμος» σε κάθε χώρο των ενεργών συμπολιτών μας, χωρίς κάρτες και ιεραρχίες, χωρίς εγγραφές και διαγραφές. Ισόβια. Με όλα τα δικαιώματα αλλά και και όλα τα πρακτικά μέσα , για να ασκήσει κανείς την έκφραση της γνώμης και την λήψη αποφάσεων για κοινές ενέργειες, που θα μπορούν να οργανωθούν.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε ήδη να θεωρείτε από τους πολίτες, το κόμμα τους, στον βαθμό που αυτό που θέλουν είναι η διεκδίκηση των συνταγματικών δικαιωμάτων τους.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε να θεωρείτε απ΄ολους, άσχετα αν τον ψηφίζουν ή όχι, σαν μια «κοινή περιουσία», ένα σημαντικό εργαλείο για ότι αφορά την διεκδίκηση θεσμών κοινωνικού κράτους και κράτους δικαίου, θα έπρεπε να είναι η «ιδεολογική νησίδα δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό», είτε αυτό αφορούσε την έλλειψη ενός βρεφονηπιακού σταθμού στην περιοχή, είτε την κοινωνική αλληλεγγύη, είτε το πράσινο, την απασχόληση, τα δημοκρατικά δικαιώματα, τις παιδικές χαρές, το θέατρο, την ψυχαγωγία.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε να είναι η σταθερή κοινωνική λειτουργία των ενεργών πολιτών, ο «Λογικός Δήμος» που θα συζητήσει, αποφασίσει και ενεργήσει εναντίον κρατικών και ιδιωτικών αυθαιρεσιών, αυταρχισμών, διαπλοκών.
3. Τα μεσαία στρώματα ή η εργατική τάξη είναι η ταξική αναφορά μας;
Όταν η «επανάσταση» δεν έχει θέση στην πολιτική μας ταυτότητα και την θέση της έχει πάρει ο δρόμος των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, τότε θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και την σχέση μας και τις απαιτήσεις μας από το υποκείμενό της, την εργατική τάξη. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να απαιτούμε , από τους εργάτες να υποκρίνονται ότι θα σηκώσουν στην πλάτη τους, όλη την κοινωνία και το μέλλον της.
Η εργατική τάξη, δεν έχει πλέον τον κομβικό ρόλο που είχε την εποχή του Φορντικού Καπιταλισμού.
Δεν είναι πλέον η πολυαριθμότερη τάξη και κυρίως ακόμη και αν είναι , δεν είναι σε διάταξη κατάλληλη για να δόσει τις κοινωνικές μάχες.
Δεν υπάρχουν πλέον οι μαζικές βιομηχανίες, οι βιομηχανικές πόλεις, όπως η Θες/νίκη του 36, το Αλιβέρι, η Ερμούπολη, ο Σκαραμαγκάς και το Πέραμα, ο Βόλος του προηγούμενου αιώνα, που αποτελούσαν τα «στρατόπεδα» του στρατού της επανάστασης.
Το 80 , με 90% των εργατών εργάζονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με αριθμό εργατών μονοψήφιο, ανοργάνωτο, επισφαλώς εργαζόμενο, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με τους άλλους εργαζόμενους, χωρίς ικανότητα όχι μόνο για να κάνουν επανάσταση, αλλά ούτε για να πάρουν αύξηση μεγαλύτερη από 1 ευρώ τον μήνα.
Οι εργάτες δεν μπορούν να μας λύσουν τα προβλήματα. Εχουν προβλήματα και πρέπει να τους τα λύσουμε οι υπόλοιποι.
Από την εποχή της «μαζικής παιδείας» και μετά –μετά τον ΒΠΠ- ο καπιταλισμός, παίρνει τα παιδιά των εργαζομένων και τα κάνει μεσαία τάξη.
Η Εργατική τάξη, η αγροτιά, δεν έχουν παιδιά. Δεν αναπαράγονται βιολογικά, αλλά μέσα από την έκπτωση των μεσαίων στρωμάτων ή μέσα από την «άνοδο» των μεταναστών.
Τους δίνει άλλες ελπίδες, από εκείνες που πρίν την «μαζική παιδεία» τους έδινε η επανάσταση. Τους δίνει ελπίδες ατομικής ανέλιξης. Δεν είναι πλέον οι εργάτες που θέλουν να βελτιώσουν την μοίρα τους, αλλά οι μικρομεσαίοι που θέλουν να διασώσουν την θέση τους και εκπίπτουν σε εργάτες.
Αυτοί πλέον είναι οι «εξεγέρσεις», από το κίνημα ενάντια στο Βιετνάμ, τον Μάη του 68, το Πολυτεχνείο, μέχρι το Σηάτλ και τα Δεκεμβριανά.
Εξεγειρόμενοι νεολαίοι της μεσαίας τάξης, κάθε φορά που τα μεσαία στρώματα έχουν πρόβλημα. Η εργατική τάξη έχει αποσυρθεί, στις CGT , το ΠΑΜΕ και την ΓΣΕΕ, που το περισσότερο που μπορούν να κάνουν είναι κάποιες 24ωρες απεργίες της ΑΔΕΔΥ.
Τα μεσαία στρώματα, είναι ο μύλος όπου ο καπιταλισμός αλέθει τις χαμηλώτερες τάξεις με τις ελπίδες, είναι ο εφικτός στόχος των κατώτερων τάξεων. Τα μεσαία στρώματα, είναι η περιοχή εφικτών δικαιωμάτων ανέλιξης για κάθε εργάτη, που αρκείτε σε μερικά και δεν τα απαιτεί όλα και αυτοί είναι φυσικά η συντριπτική πλειοψηφία Η επανάσταση που είχε μιλήσει με στόμφο ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, αφού οι προλετάριοι δεν είχαν να χάσουν τίποτε περισσότερο από τις αλυσίδες τους, διαψεύστηκε στην πράξη. Η επανάσταση ως μονόδρομος έχει πεθάνει.
Η επανάσταση των κολασμένων έχει πεθάνει.
Το υποκείμενο της δημοκρατίας είναι η συμμαχία των εργατών με τα παιδιά τους της μεσαίας τάξης.
Αυτή πρέπει να είναι η αναφορά της Ανανεωτικής Αριστεράς, αν θέλει να ασκήσει πολιτική πρωταγωνιστή. Αλλιώς πάντα θα υπάρχει ένα ποσοστό «κολλημένων» της επανάστασης. Είναι μετρημένοι, είναι περίπου 3%.
Το ερώτημα μοιάζει παράδοξο.
Η ανανεωτική αριστερά με την μέθοδο της διολίσθησης και για χάρη της «αριστερής πολυσυλλέκτικότητας» -όπως αυτή εκφράστηκε με την συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ- άφησε «εντέχνως» ασχολίαστο αυτό το ζήτημα.
Απέφυγε την συζήτηση , για ένα τέτοιο θέμα, θεωρώντας την περιττό βάρος στις σχέσεις της με κομμάτι των «εταίρων», αλλά και μέρος των μελών της.
Εντάξει , μπορεί η επανάσταση να μην έχει θέση στους σχεδιασμούς μας, αλλά , δεν πειράζει κανέναν να βρίσκεται σε μια γωνιά των «ενδεχομένων», που κάθε διήγηση οφείλει να έχει. Ποιόν πειράζει; Ασε να έχουν και οι νεολαίοι κάτι να ασχολούνται, να λέμε και μείς οι μεγαλύτερη καμμία .... να περνάει η ώρα.
Αλλά δεν συνέβη το ίδιο με τους εταίρους, για τους οποίους όχι μόνο η επανάσταση, είναι αυτονόητη «κοινή παραδοχή», αλλά αποτέλεσε και αποτελεί τον πυρήνα της σκέψης τους.
Το κριτήριο με το οποίο χαρακτηρίζουν τους «συμμάχους» τους, προτείνουν τα οργανωτικά μέτρα που απαιτούνται στον ΣΥΡΙΖΑ, προετοιμάζουν ιδεολογικά τα μέλη τους, κάνουν τα συνέδριά τους και εκπονούν τις στρατηγικές τους και χαράσσουν τις πολιτικές τους.
Και το σημαντικότερο, προετοιμάζουν το κόμμα, τις δομές του και την διάταξη των δυνάμεών του , ώστε να μπορεί να επιτελέσει αυτό το «υπέρτατο καθήκον», ακόμη και αν αυτές οι οργανωτικές επιλογές, στοιχίζουν στην πολιτική παρουσία του, στα μέτωπα «του δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό», διάταξη, συμμαχίες, συμπεριφορές προς την υπόλοιπη κοινωνία.
Παιδαριώδη, θα μου πεί κανείς όλα αυτά. Ναί , αλλά έτσι είναι.
Ολα βρίσκονται κάτω από την τελική κρίση, που είναι η επάρκεια για την επανάσταση.
2. Ο «Λογικός Δήμος»
Συζητώντας για την «επανάσταση», ως κατακλείδα της ταυτότητάς μας, δυσκολευόμαστε να συζητήσουμε για μια σειρά πράγματα, που δεν έχουν θέση στην ατζέντα της, αλλά που προδήλως πλέον επείγει η αναφορά σ’αυτά, αν θέλουμε να έχει λόγο ύπαρξης και μέλλον η Ανανεωτική Αριστερά.
Πρέπει να μιλήσουμε, για την διακυβέρνηση, για τις κοινοβουλευτικές συμμαχίες, για προγραμματικές συμφωνίες, για τα δημοκρατικά δικαιώματα, για την άσκηση των δημοκρατικών λειτουργιών, για τις μεταρρυθμίσεις σε θεσμούς.
Πρέπει δηλαδή να παλέψουμε για την αριστερή μεταρρύθμιση θεσμών και λειτουργιών, αφού κάνουμε παραδοχές, αποδοχής θεσμών , δικαιωμάτων και όρων λειτουργίας, όπως αυτές περιγράφονται στο Σύνταγμα και στους νόμους.
Πρέπει να αποφασίσουμε , ότι ενδιαφερόμαστε για σήμερα, ότι είμαστε η «διευρυνόμενη νησίδα δημοκρατικού σοσιαλισμού», σήμερα που δεν έχει γίνει ακόμη ο σοσιαλισμός-ποτέ δεν θα υπάρχει μια μέρα που θάχει γίνει τελεσίδικα, πάντα διευρυνόμενη νησίδα θα είναι- να ασκήσουμε πολιτικές, πετώντας στο καλάθι με τις γραφικότητες, όλες τις απόπειρες να καταχωρούμε προβλήματα και λύσεις μετά την επανάσταση.
Πρέπει να βροντοφωνάξουμε , ότι η επανάσταση δεν είναι στις στοχεύσεις μας.
Δεν μπορεί ακόμη και η σημαντικότερη πράξη-όπως μια επανάσταση- να υποκαταστήσει την απείρως σημαντικότερη, διαδικασία των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων που ακόμη και τα αποτελέσματα μιας επανάστασης, θα χρειάζονται.
Η απόκτηση κουλτούρας, ενεργών πολιτών, που μεταρρυθμίζουν συνεχώς την κοινωνία, είναι η ουσία και η κατάκτηση της «επανάστασής μας». Η Ανανεωτική Αριστερά.
Δεν κάνουμε «πολιτική», με άλλοθι για να μη κάνουμε Πολιτική, την επανάσταση.
Αυτή η «πολιτική», η πολιτική της «επανάστασης», δεν είναι Αριστερή Πολιτική.
Είναι πολιτική της «Μέγιστης Συνομωσιολογίας» που μετά τον Οκτώβρη του 17 , γνώρισε η ανθρωπότητα.
Οπως οι εξωγήινοι είναι γεγονός αλλά μας τους κρύβει η NSA, έτσι και η επανάσταση, είναι δυνατή, αλλά μας εμποδίζει ο ιμπεριαλισμός, ακόμη και όταν δεν ασχολείται καθόλου με το θέμα, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη κρίση, όπου οι μάζες, μαζικά αποδοκίμασαν στις ευρωεκλογές τις «επαναστατικές» πιθανότητες.
Οποιος θέλει να λύσει εκεί τα προβλήματα, ας απευθυνθεί σε άλλους αρμόδιους.
Είναι αδιανόητο να συζητάμε για «συμμαχίες», και συνακόλουθα για «κόκκινες κάρτες» σε έναν χώρο που «μέλη του ισόβια» θα έπρεπε να είναι όποιος πολίτης, θέλει, αγωνιά και ενδιαφέρεται για το δημοκρατικό μέλλον της χώρας.
Ο ΣΥΝ έπρεπε να είναι ο «λογικός Δήμος» σε κάθε χώρο των ενεργών συμπολιτών μας, χωρίς κάρτες και ιεραρχίες, χωρίς εγγραφές και διαγραφές. Ισόβια. Με όλα τα δικαιώματα αλλά και και όλα τα πρακτικά μέσα , για να ασκήσει κανείς την έκφραση της γνώμης και την λήψη αποφάσεων για κοινές ενέργειες, που θα μπορούν να οργανωθούν.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε ήδη να θεωρείτε από τους πολίτες, το κόμμα τους, στον βαθμό που αυτό που θέλουν είναι η διεκδίκηση των συνταγματικών δικαιωμάτων τους.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε να θεωρείτε απ΄ολους, άσχετα αν τον ψηφίζουν ή όχι, σαν μια «κοινή περιουσία», ένα σημαντικό εργαλείο για ότι αφορά την διεκδίκηση θεσμών κοινωνικού κράτους και κράτους δικαίου, θα έπρεπε να είναι η «ιδεολογική νησίδα δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό», είτε αυτό αφορούσε την έλλειψη ενός βρεφονηπιακού σταθμού στην περιοχή, είτε την κοινωνική αλληλεγγύη, είτε το πράσινο, την απασχόληση, τα δημοκρατικά δικαιώματα, τις παιδικές χαρές, το θέατρο, την ψυχαγωγία.
Ο ΣΥΝ θα έπρεπε να είναι η σταθερή κοινωνική λειτουργία των ενεργών πολιτών, ο «Λογικός Δήμος» που θα συζητήσει, αποφασίσει και ενεργήσει εναντίον κρατικών και ιδιωτικών αυθαιρεσιών, αυταρχισμών, διαπλοκών.
3. Τα μεσαία στρώματα ή η εργατική τάξη είναι η ταξική αναφορά μας;
Όταν η «επανάσταση» δεν έχει θέση στην πολιτική μας ταυτότητα και την θέση της έχει πάρει ο δρόμος των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, τότε θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και την σχέση μας και τις απαιτήσεις μας από το υποκείμενό της, την εργατική τάξη. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να απαιτούμε , από τους εργάτες να υποκρίνονται ότι θα σηκώσουν στην πλάτη τους, όλη την κοινωνία και το μέλλον της.
Η εργατική τάξη, δεν έχει πλέον τον κομβικό ρόλο που είχε την εποχή του Φορντικού Καπιταλισμού.
Δεν είναι πλέον η πολυαριθμότερη τάξη και κυρίως ακόμη και αν είναι , δεν είναι σε διάταξη κατάλληλη για να δόσει τις κοινωνικές μάχες.
Δεν υπάρχουν πλέον οι μαζικές βιομηχανίες, οι βιομηχανικές πόλεις, όπως η Θες/νίκη του 36, το Αλιβέρι, η Ερμούπολη, ο Σκαραμαγκάς και το Πέραμα, ο Βόλος του προηγούμενου αιώνα, που αποτελούσαν τα «στρατόπεδα» του στρατού της επανάστασης.
Το 80 , με 90% των εργατών εργάζονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με αριθμό εργατών μονοψήφιο, ανοργάνωτο, επισφαλώς εργαζόμενο, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με τους άλλους εργαζόμενους, χωρίς ικανότητα όχι μόνο για να κάνουν επανάσταση, αλλά ούτε για να πάρουν αύξηση μεγαλύτερη από 1 ευρώ τον μήνα.
Οι εργάτες δεν μπορούν να μας λύσουν τα προβλήματα. Εχουν προβλήματα και πρέπει να τους τα λύσουμε οι υπόλοιποι.
Από την εποχή της «μαζικής παιδείας» και μετά –μετά τον ΒΠΠ- ο καπιταλισμός, παίρνει τα παιδιά των εργαζομένων και τα κάνει μεσαία τάξη.
Η Εργατική τάξη, η αγροτιά, δεν έχουν παιδιά. Δεν αναπαράγονται βιολογικά, αλλά μέσα από την έκπτωση των μεσαίων στρωμάτων ή μέσα από την «άνοδο» των μεταναστών.
Τους δίνει άλλες ελπίδες, από εκείνες που πρίν την «μαζική παιδεία» τους έδινε η επανάσταση. Τους δίνει ελπίδες ατομικής ανέλιξης. Δεν είναι πλέον οι εργάτες που θέλουν να βελτιώσουν την μοίρα τους, αλλά οι μικρομεσαίοι που θέλουν να διασώσουν την θέση τους και εκπίπτουν σε εργάτες.
Αυτοί πλέον είναι οι «εξεγέρσεις», από το κίνημα ενάντια στο Βιετνάμ, τον Μάη του 68, το Πολυτεχνείο, μέχρι το Σηάτλ και τα Δεκεμβριανά.
Εξεγειρόμενοι νεολαίοι της μεσαίας τάξης, κάθε φορά που τα μεσαία στρώματα έχουν πρόβλημα. Η εργατική τάξη έχει αποσυρθεί, στις CGT , το ΠΑΜΕ και την ΓΣΕΕ, που το περισσότερο που μπορούν να κάνουν είναι κάποιες 24ωρες απεργίες της ΑΔΕΔΥ.
Τα μεσαία στρώματα, είναι ο μύλος όπου ο καπιταλισμός αλέθει τις χαμηλώτερες τάξεις με τις ελπίδες, είναι ο εφικτός στόχος των κατώτερων τάξεων. Τα μεσαία στρώματα, είναι η περιοχή εφικτών δικαιωμάτων ανέλιξης για κάθε εργάτη, που αρκείτε σε μερικά και δεν τα απαιτεί όλα και αυτοί είναι φυσικά η συντριπτική πλειοψηφία Η επανάσταση που είχε μιλήσει με στόμφο ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, αφού οι προλετάριοι δεν είχαν να χάσουν τίποτε περισσότερο από τις αλυσίδες τους, διαψεύστηκε στην πράξη. Η επανάσταση ως μονόδρομος έχει πεθάνει.
Η επανάσταση των κολασμένων έχει πεθάνει.
Το υποκείμενο της δημοκρατίας είναι η συμμαχία των εργατών με τα παιδιά τους της μεσαίας τάξης.
Αυτή πρέπει να είναι η αναφορά της Ανανεωτικής Αριστεράς, αν θέλει να ασκήσει πολιτική πρωταγωνιστή. Αλλιώς πάντα θα υπάρχει ένα ποσοστό «κολλημένων» της επανάστασης. Είναι μετρημένοι, είναι περίπου 3%.
