"Δεν ξέρω, δεν απαντώ"...

Κατά έναν περίεργο τρόπο, τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών, δεν άφησαν καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές σαφώς ευχαριστημένη - γεγονός που αποδεικνύει ότι ως συμβιβαστική προσπάθεια υπήρξε επιτυχής... Η Τουρκία -που είναι η μεγάλη κερδισμένη της συνόδου καθώς οσονούπω επιβιβάζεται του τραίνου της Ε.Ε.- διακατέχεται από το άγχος του χειρισμού της υπόθεσης αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία εξάλλου, θέτοντας στην αφετηρία των διαπραγματεύσεών της μαξιμαλιστικούς όρους τους οποίους σταδιακά μείωνε ως την προβολή πέντε όρων, βρέθηκε να διαπραγματεύεται σκληρά τον έναν όρο και να αποδέχεται μια διατύπωση που μπορεί μόνον ερμηνευτικά να την ικανοποιήσει... Η Ελλάδα τέλος, θέτοντας χαμηλά τον πήχυ των προσδοκιών της, εύκολα μπορεί να ισχυριστεί ότι "πέτυχε τους στόχους της" - ένας εκ των οποίων ήταν η νεκρανάσταση της (προ πενταετία) αναφοράς του Ελσίνκι στις ελληνοτουρκικές διαφορές...
Στην πραγματικότητα η Τουρκία πέτυχε να κόψει το εισιτήριο της ενταξιακής διαπραγμάτευσης, ξεπερνώντας όλες τις ενστάσεις, επιφυλάξεις και φοβίες πολλών ευρωπαϊκών κρατών. Ασφαλώς οι όροι που συνοδεύουν την ενταξιακή διαδικασία είναι σκληροί κι εν μέρει καταχρηστικοί, όμως ήδη διορθώθηκαν κάποιες ακρότητες. Όπως για παράδειγμα η θέσπιση μόνιμων αποκλίσεων τίθεται υπό την αίρεση ότι θα προβλεφθούν "αν θεωρείται απαραίτητο", ενώ επίσης ορίζεται ότι "στόχος των διαπραγματεύσεων είναι η πλήρης ένταξη" μολονότι δεν ορίζεται εκ προοιμίου ότι με το τέλος των διαπραγματεύσεων η Τουρκία θα προσχωρήσει στην Ε.Ε. Οι όροι αυτοί εξάλλου τέθηκαν για να απαλύνουν τις αντιδράσεις των εταίρων, ενώ είναι γνωστό ότι στην πορεία των διαπραγματεύσεων θα υπάρξει μια ώσμωση και άρα, οι συγκεκριμένες προβλέψεις θα ισχύσουν εφόσον εγερθεί μείζον πολιτικό ζήτημα. Έτσι, μόνον σε επίπεδο μικροκλίμακας έχει βάση το θέμα που ανησυχεί την τουρκική ηγεσία και που σχετίζεται με την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας – κυρίως διότι αγγίζει την καρδιά της εθνικής στρατηγικής αναφορικά με την Κύπρο.

Οι ...πρώτες ωδίνες

Στη Λευκωσία η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη, εξαιτίας του γεγονότος ότι από το δημοψήφισμα και ένθεν καλλιεργήθηκε ένα κλίμα άκρατου "πατριωτισμού", τα ιερά και τα όσια του οποίου θα προασπίζονταν ακόμη και με την προβολή του βέτο. Το κλίμα αυτό κατέρρευσε ως χάρτινος πύργος στις Βρυξέλλες, καθώς η προβολή των όρων της απόσυρσης των κατοχικών στρατευμάτων, της ρύθμισης του ζητήματος των εποίκων και της απόδοσης των περιουσιών κ.λπ. αποσύρθηκαν άνευ ετέρου και η "σκληρή διαπραγματευτική μάχη" επικεντρώθηκε στην έμμεση αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας - μέσω δηλαδή της επέκτασης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας με τα δέκα νέα μέλη. Ακόμη και αυτή η αναφορά στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής όμως, γίνεται διά μέσου της διαβεβαίωσης της Τουρκίας ότι θα υπογράψει το πρωτόκολλο επέκτασης της Τελωνειακής Ένωσης πριν από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. "Πρόκειται για ένα ευχολόγιο" σχολίασε με δυσφορία παράγοντας της Λευκωσίας, ο οποίος απέδωσε τη συγκατάθεση της κυβέρνησής του στην "τεράστια πίεση που δέχθηκε".
Σύμφωνα πάντως με τις διατυπώσεις που περιλαμβάνονται στη σχετική αναφορά, κατά τις διευκρινίσεις αρμοδίων, το θέμα της επέκτασης της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας προς τα δέκα νέα μέλη θα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης της Επιτροπής με την Τουρκία, με τη λήξη της οποίας θα υπάρξει μονογραφή του πρωτοκόλλου από την Επιτροπή και την Τουρκία και θα παραπεμφθεί εν συνεχεία προς έγκριση στο συμβούλιο υπουργών, ενώ η τελική πράξη του πρωτοκόλλου θα πρέπει να συνυπογραφεί από τα 25 μέλη την Τουρκία και την Επιτροπή. Επίσης, διευκρινίστηκε ότι -παρά το γεγονός πως δεν αναφέρεται ρητά- η υπογραφή του πρωτοκόλλου εκλαμβάνεται ως προϋπόθεση της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση του Γάλλου προέδρου \Ζακ Σιράκ\ πως "η Τουρκία δεν μπορεί να επιλέγει ποιόν θα αναγνωρίζει και ποιόν όχι"...
Στην Κύπρο πάντως υποδέχθηκαν μουδιασμένα την απόφαση της συνόδου Κορυφής. Συγκεκριμένα το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ εκφράσθηκαν συγκρατημένα, ενώ τα μικρά κόμματα (εταίροι του Προέδρου Παπαδόπουλου στην "πλατφόρμα του όχι") εξέφρασαν την έντονη απογοήτευσή τους από τα "αρνητικά" αποτελέσματα της συνόδου. Γεγονός είναι πάντως, ότι στην πορεία προς την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας θα υπάρξουν ισχυροί κλυδωνισμοί - από την πίεση της Ε.Ε. να διαμορφωθεί περιβάλλον φιλικό προς τη λύση του Κυπριακού. Και ήδη, κάποιοι αφουγκράζονται τις πρώτες ωδίνες στη Λευκωσία...