Τα εγκλήματα του Ναζισμού και του Κομμουνισμού
Διονύσης Γουσέτης, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2009-09-09
Πρώτα το Συμβούλιο της Ευρώπης, μετά το Ευρωκοινοβούλιο και πρόσφατα ο ΟΑΣΕ ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία κείμενα υπέρ των θυμάτων των ολοκληρωτισμών: του ναζισμού και του κομμουνισμού. Πριν 20 μέρες ο Ριζοσπάστης ανανέωσε τον αγώνα του για την αθώωση του κομμουνισμού με 589 υπογραφές κομμουνιστών από 23 χώρες, που «καταγγέλλουν την προσπάθεια εξίσωσης του Ναζισμού με τον Κομμουνισμό». Ποια επιχειρήματα επιστρατεύουν; Είτε συμψηφίζουν τα εγκλήματα, είτε «ξεσκεπάζουν» τους πονηρούς Ευρωπαίους -δηλαδή όλους τους παραπάνω οργανισμούς- ότι ανακινούν το θέμα για να χτυπήσουν τους αντίπαλους της ελεύθερης αγοράς. «Χωρίς να δίνουν δεκάρα για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα», υπερθεματίζει το μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ Α. Τσέκερης, προφανώς για να μη χαρίσει στο ΚΚΕ το μονοπώλιο του κομμουνιστή.
Με τα επιχειρήματα αυτά δεν αξίζει να ασχοληθούμε. Πιο σοβαρά είναι εκείνα ορισμένων μη σταλινικών κομμουνιστών -ανάμεσά τους και δημοκρατικοί άνθρωποι- που ενώ αναγνωρίζουν τα εγκλήματα των κομμουνιστών, τους διαφοροποιούν από τους Ναζί ως προς το «όραμα». Το όραμα των Ναζί ήταν ο ρατσισμός, ενώ των κομμουνιστών η ειδυλλιακή κομμουνιστική κοινωνία. Και αφού το όραμα είναι ειδυλλιακό, δεν μπορεί παρά τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων να οφείλονται σε στρεβλώσεις του. Και επειδή τα εγκλήματα δε λείπουν από κανένα κομμουνιστικό καθεστώς, έπεται ότι κανένα τέτοιο καθεστώς δεν ήταν και δεν είναι πραγματικά κομμουνιστικό. Άρα, τα εγκλήματά τους δεν αφορούν αυτόν τούτο τον κομμουνισμό.
Έτσι όμως, το «όραμα» γίνεται θολό. Ο ορισμός του κομμουνισμού γίνεται κυλιόμενος. Εκτός από τα ιδεολογήματα περί επάρατης ιδιοκτησίας και επάρατης αγοράς, το μόνο σταθερό στοιχείο του είναι η πίστη ότι είναι «καλός». Συνεπώς, για να απαλλαγεί από τις στρεβλώσεις, χρειάζεται να φορτωθεί με διευκρινιστικούς προσδιορισμούς. Κομμουνισμός χωρίς προσωπολατρία, με ανθρώπινο πρόσωπο, με δημοκρατία, με ελευθερία, με πλουραλισμό, κλπ. χωρίς και πάλι να γίνεται σαφής ο ορισμός. Ούτε θα γίνει σαφής, όσο δεν επανεξετάζονται τα ιδεολογήματα. Ριζικότερα αντέδρασαν πολλά καθεστωτικά ΚΚ στις χώρες που κατέρρευσε ο κομμουνισμός. Μετονομάστηκαν και αποτίναξαν από τον τίτλο τους το «Κ». Το ίδιο έκανε και το ιταλικό ΚΚ, όπως και το ελληνικό ΚΚΕ εσωτερικού. Στο τελευταίο όμως, το «Κ» και το σφυροδρέπανο επέστρεψαν θριαμβευτικά από σταλινικές δυνάμεις, που παρεισέφρησαν στους επιγόνους του ΚΚΕεσ. είτε ως «τάσεις» του ΣΥΝ, είτε ως «συνιστώσες» του ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο, η περί ιδεολογημάτων και οραμάτων συζήτηση περισσεύει. Διότι τα ψηφίσματα δεν αφορούν το ιδεολογικό περιεχόμενο των καθεστώτων. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας καταδικάζουν. Οι μη σταλινικοί Έλληνες κομμουνιστές λοιπόν που τους εναντιώνονται, βιώνουν την αντίφασή τους. Αλλά η αντίφαση δεν αφορά μόνο αυτούς. Στην δημοκρατικά ελλειμματική χώρα μας, το πολιτικό φάσμα -από άκρα δεξιά έως άκρα αριστερά- δεν σοκάρεται από τα εγκλήματα του κομμουνισμού. Νιώθει άνετα να απορρίπτει ομόφωνα τα ψηφίσματα.
diongous@central.ntua.gr
Με τα επιχειρήματα αυτά δεν αξίζει να ασχοληθούμε. Πιο σοβαρά είναι εκείνα ορισμένων μη σταλινικών κομμουνιστών -ανάμεσά τους και δημοκρατικοί άνθρωποι- που ενώ αναγνωρίζουν τα εγκλήματα των κομμουνιστών, τους διαφοροποιούν από τους Ναζί ως προς το «όραμα». Το όραμα των Ναζί ήταν ο ρατσισμός, ενώ των κομμουνιστών η ειδυλλιακή κομμουνιστική κοινωνία. Και αφού το όραμα είναι ειδυλλιακό, δεν μπορεί παρά τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων να οφείλονται σε στρεβλώσεις του. Και επειδή τα εγκλήματα δε λείπουν από κανένα κομμουνιστικό καθεστώς, έπεται ότι κανένα τέτοιο καθεστώς δεν ήταν και δεν είναι πραγματικά κομμουνιστικό. Άρα, τα εγκλήματά τους δεν αφορούν αυτόν τούτο τον κομμουνισμό.
Έτσι όμως, το «όραμα» γίνεται θολό. Ο ορισμός του κομμουνισμού γίνεται κυλιόμενος. Εκτός από τα ιδεολογήματα περί επάρατης ιδιοκτησίας και επάρατης αγοράς, το μόνο σταθερό στοιχείο του είναι η πίστη ότι είναι «καλός». Συνεπώς, για να απαλλαγεί από τις στρεβλώσεις, χρειάζεται να φορτωθεί με διευκρινιστικούς προσδιορισμούς. Κομμουνισμός χωρίς προσωπολατρία, με ανθρώπινο πρόσωπο, με δημοκρατία, με ελευθερία, με πλουραλισμό, κλπ. χωρίς και πάλι να γίνεται σαφής ο ορισμός. Ούτε θα γίνει σαφής, όσο δεν επανεξετάζονται τα ιδεολογήματα. Ριζικότερα αντέδρασαν πολλά καθεστωτικά ΚΚ στις χώρες που κατέρρευσε ο κομμουνισμός. Μετονομάστηκαν και αποτίναξαν από τον τίτλο τους το «Κ». Το ίδιο έκανε και το ιταλικό ΚΚ, όπως και το ελληνικό ΚΚΕ εσωτερικού. Στο τελευταίο όμως, το «Κ» και το σφυροδρέπανο επέστρεψαν θριαμβευτικά από σταλινικές δυνάμεις, που παρεισέφρησαν στους επιγόνους του ΚΚΕεσ. είτε ως «τάσεις» του ΣΥΝ, είτε ως «συνιστώσες» του ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο, η περί ιδεολογημάτων και οραμάτων συζήτηση περισσεύει. Διότι τα ψηφίσματα δεν αφορούν το ιδεολογικό περιεχόμενο των καθεστώτων. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας καταδικάζουν. Οι μη σταλινικοί Έλληνες κομμουνιστές λοιπόν που τους εναντιώνονται, βιώνουν την αντίφασή τους. Αλλά η αντίφαση δεν αφορά μόνο αυτούς. Στην δημοκρατικά ελλειμματική χώρα μας, το πολιτικό φάσμα -από άκρα δεξιά έως άκρα αριστερά- δεν σοκάρεται από τα εγκλήματα του κομμουνισμού. Νιώθει άνετα να απορρίπτει ομόφωνα τα ψηφίσματα.
diongous@central.ntua.gr
