Μια δύσκολη επιλογή, μια δυσκολότερη εφαρμογή...

Στην κλίμακα των 27 συνήθως κερδίζουν οι άχρωμοι, ή όσοι είναι φρέσκοι και δεν έχουν προλάβει να κάνουν εχθρούς. Τα τελευταία χρόνια δηλαδή, κάθε φορά που προκύπτει θέμα διεκδίκησης ενός πόστου, όσοι έχουν προσωπικότητα έντονη, ισχυρή άποψη και συγκεκριμένο σχέδιο απορρίπτονται. Στη δεδομένη συγκυρία, στα δύο νέα πόστα που προβλέπει η συνθήκη της Λισσαβώνας φαβορί εμφανίζονται ο Φλαμανδοβέλγος Ερμάν Βαν Ρομπόι για τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Ιταλός αριστερός Μάσιμο Νταλέμα για τη θέση του «υπουργού Εξωτερικών της Ε.Ε.».

Και οι δύο δεν εμπίπτουν ακριβώς στον αφορισμό του «άχρωμου», δεν έχουν όμως «χαρακτηριστεί» ως προς τις ευρωπαϊκές πεποιθήσεις τους. Για την ακρίβεια, ο κ. Βαν Ρομπόι στους 10 μήνες της πρωθυπουργίας του φαίνεται πως έδειξε τόσο εξαιρετικές δεξιότητες στην οικοδόμηση συμβιβασμών, ώστε η αποχώρησή του από την ηγεσία της χώρας να επαπειλεί τη συνοχή του Βελγίου - δεδομένου, ότι ήδη το φάντασμα της τριχοτόμησης επλανάτο πάνω απ΄ τη χώρα και η πολιτική κατάσταση εξομαλύνθηκε τους τελευταίους μήνες αλλά δεν σταθεροποιήθηκε.

Ο κ. Νταλέμα έπεσε στην ευνοϊκή συγκυρία έλλειψης ισχυρών αντιπάλων σοσιαλιστικής προέλευσης - αν δηλαδή ισχύσει μέχρι τέλους η άτυπη συμφωνία που προβλέπει, πως τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα λάβει υποψήφιος προερχόμενος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και τη θέση του «υπουργού Εξωτερικών της Ε.Ε.» σοσιαλιστής.

Οι πληροφορίες αναφέρουν συγκεκριμένα, πως η υποψηφιότητα του κ. Νταλέμα (ο οποίος είναι πρώην εκδότης της «Unita» και πρώην πρωθυπουργός) που υποστηρίζεται από τον Σ. Μπερλουσκόνι - ο οποίος με τη σειρά του εν μέσω σκανδάλων απλώνει κάθε είδους συναινετικές χειρονομίες - κινδυνεύει μόνον από τη σκοπιμότητα ενσωμάτωσης της Βρετανίας στην ηγεσία της Ε.Ε. Αν προταχθεί αυτή η σκοπιμότητα, τότε εικάζεται πως η θέση θα προσφερθεί στη Βρετανίδα Κάθριν Άστον, νυν επίτροπο.

Την ερχόμενη Πέμπτη σε δείπνο οι 27 ηγέτες θα συζητήσουν τις υποψηφιότητες και θα επιλέξουν τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα καθήκοντα των δύο νέων ηγετικών θέσεων της ΕΕ. Η Πολωνία έχει προτείνει μια διαφορετική διαδικασία: ζήτησε οι υποψήφιοι για τα δύο νέα πόστα να περνούν από την ακρόαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ώστε η διαδικασία να είναι διαφανής και να έχει ουσία.

Ορισμένες χώρες πείσθηκαν από την πολωνική πρόταση, πολλές όμως αντέτειναν ότι ήδη, το γεγονός ότι στις δύο θέσεις αναζητούνται νυν ή πρώην πρωθυπουργοί δημιουργεί πολιτικό πρόβλημα σε όσους είναι εν ενεργεία. Διότι η υποβολή υποψηφιότητας εκπέμπει αμέσως στις χώρες τους το έμμεσο μήνυμα της ετοιμότητας για φυγή. Προς την Ευρώπη. Όταν η υποψηφιότητα καταπέσει, τότε η επανάκαμψη στα οικεία καθήκοντα συνοδεύεται από μια ήττα, που επιβαρύνεται από την ενόχληση του κόσμου, ο οποίος με τη σειρά του αισθάνεται προδομένος...

Η συνθήκη της Λισσαβώνας εξάλλου, προβλέπει ότι η σχετική επιλογή μπορεί να γίνει με ειδική πλειοψηφία. Όμως, η σουηδική προεδρία καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε η επιλογή να γίνει ομόφωνα - διότι ο πρόεδρος και ο «υπουργός Εξωτερικών» της ΕΕ πρέπει να έχουν καθολική στήριξη, ιδιαίτερα στην «πρεμιέρα» του θεσμού. Αν ωστόσο τούτο δεν επιτευχθεί, τότε η προεδρία έχει δύο δυνατότητες: 1) να δεχθεί τη θεσμική δυνατότητα και να επιλεγούν «αξιωματούχοι πλειοψηφίας» και 2) να αναποδογυρίσει την άτυπη συμφωνία, εφόσον διαπιστώσει ότι είναι πιο εύκολη η συναίνεση σε ένα σοσιαλιστή «πρόεδρο» και έναν ευρω-δεξιό «υπουργό».

Η επιλογή των δύο προσώπων πρέπει εξάλλου να αρχίσει και να τελειώσει την Πέμπτη, καθώς αμέσως μετά πρέπει να οριστούν οι υποψήφιοι επίτροποι, να αρχίσουν οι «ακροάσεις» της Ευρωβουλής και οι επίτροποι να είναι σε θέση να αναλάβουν τα καθήκοντά τους - ει δυνατόν - στις αρχές Δεκεμβρίου, όταν τεθεί σε εφαρμογή και η νέα συνθήκη. Κι αυτό, καθώς η σύνοδος της Κοπεγχάγης για τις κλιματικές αλλαγές στις αρχές Δεκεμβρίου, η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και αμέσως μετά η έναρξη της διαπραγμάτευσης για τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ε.Ε., είναι θέματα εξαιρετικά κρίσιμα που απαιτούν συστηματική ενασχόλιση κι εγρήγορση.

Στο χρονοδιάγραμμα θα πρέπει εξάλλου να συνυπολογιστούν και οι καθυστερήσεις από τις δυσλειτουργίες του συστήματος που αναμφίβολα θα εκδηλωθούν - καθώς οι αρμοδιότητες πολλών αξιωματούχων συμπίπτουν σε μια γκρίζα περιοχή. Την Ευρωπαϊκή Ένωση λ.χ. στο εξωτερικό εκπροσωπούν ex officio ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο «υπουργός Εξωτερικών» της Ε.Ε., η προεδρία και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - ποιος απ΄ όλους «απαντά στο τηλέφωνο»;