Παρθένος κόρη θύμα βιαστών

Καλύτερα ποτέ σου να μη μάθεις,

ψιθύρισα, ποιος είσαι να μη μάθεις.

Διονύσης Καψάλης, «Ιοκάστη», Εντευκτήριο, 67 (2004)

Η άποψη περί διεθνούς συνωμοσίας κατατρύχει το ελληνικό κοινωνικό σώμα, τουλάχιστον από την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους. Σύμφωνα με αυτή, οι ξένοι, κατά κανόνα κυβερνήσεις, διπλωμάτες, επιχειρηματίες, διαγκωνίζονται να μας στήσουν παγίδες και δολοπλοκίες, ώστε να υπονομεύσουν τα εθνικά συμφέροντα, να πλήξουν τις εθνικές διεκδικήσεις, να εκμεταλλευτούν τον εθνικό πλούτο, να κερδοσκοπήσουν σε βάρος της εθνικής οικονομίας. Χωρίς αυτό να αναιρεί την ενίοτε καθοριστική παρέμβαση των ξένων στα ελληνικά ζητήματα, η συνωμοσιολογία συνιστά όρο της εθνικής μας επιβίωσης.

ΚΑΤ’ αναλογίαν οι νίκες στις πολεμικές αναμετρήσεις απηχούν το πατριωτικό φρόνημα, ενώ για τις ήττες μας πάντα φταίνε οι ξένοι επίβουλοι. Εσαεί θύματα των διεθνών συνθηκών ειρήνης εμείς, σε διαρκή αντίθεση με τους ανέκαθεν ευνοούμενους των ισχυρών του κόσμου Τούρκους. Εμείς εύπιστοι και καλόβολοι απλώς υποκύπτουμε στα καταχθόνια σχέδια των ικανών ξένων διπλωματών, αδικώντας τα προγονικά κλέη και την ηθική υπεροπλία μας.

ΑΥΤΗ η αίσθηση ιστορικά γνώρισε ιδιαίτερη δεξίωση στο ιδεολογικό οπλοστάσιο των κομμάτων, χωρίς να εξαιρείται βεβαίως η Αριστερά. Κυρίως στην προδικτατορική περίοδο πλείστοι όσοι αριστεροί διανοούμενοι και καλλιτέχνες υπερέβαλαν εαυτούς στην ενίσχυση του επιχειρήματος περί της δύσμοιρης Ελλάδας που γίνεται βορά στις αρπακτικές διαθέσεις των ξένων δυνάμεων. Αποστεώθηκε η συζήτηση για τα λάθη και τις παραλείψεις των ηγετών και του κομματικού μηχανισμού, και τις ανακολουθίες των πολιτικών επιλογών στην κρίσιμη περίοδο 1944-1949.

Η καλλιέργεια της συνωμοσιολογίας, προσφέρει τα συστατικά στην κατάδειξη του εξωτερικού παράγοντα ως μοναδικής και κυρίαρχης αιτίας των εθνικών μας αδιεξόδων. Συνεισφέρει στην περιθωριοποίηση έως και εξαφάνιση των σφαλμάτων της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, στην αδρανοποίηση των νοοτροπιών, ακόμη και στον εγκλωβισμό των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας στον διεθνή χώρο. Προπάντων ακυρώνει κάθε διαδικασία αυτογνωσίας και αυτοσυνείδησης του συλλογικού σώματος.

ΑΠΟ τον απελευθερωτικό αγώνα μέχρι τις χαμένες πατρίδες της νεότερης εποχής, τα δεινά μας έχουν αφετηρία την κακή Ευρώπη. Ακριβώς σε αυτή την αντίληψη εδράζεται και η συγκαιρινή προσέγγιση της οικονομικής μας τραγωδίας. Εμείς παραμένουμε στη σκηνή μόνο ως οι εξαπατημένοι των διεθνών χειρισμών. Το πολυπαθές, υπό των κερδοσκοπικών spreads, έθνος κατά έναν περίεργο τρόπο παραπέμπει στην τρυφερά κόρη, η παρθενία της οποίας ετρώθη από βιαστές.

kardasis@econ.soc.uoc.gr