Περί κόμματος ο λόγος
Μιχάλης Γ. Τριανταφυλλίδης, Δημοσιευμένο: 2010-06-22
Ηταν αποκάλυψη για μας όταν ο Ουμπέρτο Τσερόνι έδινε τις τρεις διαλέξεις του για την πολιτική θεωρία περί το πολιτικό κόμμα, αναδεικνύοντας τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο κόμμα του Λένιν με αυτό του Στάλιν αλλά κυρίως με αυτό του Γκράμσι που θεμελίωνε μιά νέα αντίληψη για τη σχέση πολιτικής και κοινωνίας των πολιτών.
Από τότε πέρασαν 35 χρόνια και φυσικά άλλαξαν πολλά με πρώτο και καλύτερο το κόμμα του Γκράμσι που μεταλλάχτηκε μερικές φορές, μέχρι να γίνει το σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα.
Κυρίως όμως άλλαξε η κοινωνία, οι συνθήκες ανάπτυξης και άσκησης της πολιτικής, οι μορφές επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων. Αλλαξαν πολλά....
Ποιός μας είπε λοιπόν, πως δεν αλλάζει με τρόπο καταλυτικό και το σχήμα που θα μπορούσε να ασκήσει στις σημερινές συνθήκες μιά πραγματικά διαφοροποιημένη πολιτική της αριστεράς. Ποιός μας είπε ή μας έδωσε την άδεια να προσδιορίσουμε πως φορέας της νέας αριστεράς, της δημοκρατικής αριστεράς, αυτής που τέλως πάντων αντιτίθεται σε κάθε μορφής δογματισμό και αρτηριοσκληρωτική αντίληψη, θα είναι ένα όχημα παρόμοιο ή περίπου όμοιο, μ αυτό που πριν λίγο θεωρήσαμε πολύ στενό για να μας χωράει;
Μέχρι σήμερα δεν μπορούσαμε να αντιληφθουμε πως η αριστερά που ήταν υπέρ της ανάπτυξης της δημοκρατίας, υπέρ της αποκέντρωσης, υπέρ της αυτοοργάνωσης και έκφρασης της κοινωνίας των πολιτών και άλλα τέτοια φανταχτερά, ήταν η δύναμη που επέβαλλε στην πολιτική ζωή του τόπου ένα μοντέλο κόμματος και οργάνωσης απολύτως συγκεντρωτικό και αυταρχικό, που απέκλειε με τρόπο βάναυσο και βαθεά αντιδημοκρατικό κάθε μορφή αποκεντρωμένης διαδικασίας συσπείρωσης και ανάπτυξης πολιτικών πρωτοβουλιών. Ολα τα υπόλοιπα φυσικά περί τάσεων, ξεχωριστών ομάδων κλπ ήταν απλώς φαινάκη και άλλοθι για την ένταση της συγκεντρωτικής λειτουργίας ακόμη και των τάσεων.
Θα πρέπει να έρθει κάποιος από τα κεντρικά να μας τα πει καλύτερα. Πόσο γελοίο, προσβλητικό και έντονα αντιδημοκρατικό ακούγεται σήμερα σε κάποιον που προσπαθεί να αναζητήσει μορφές οργάνωσης που να συμβαδίζουν με την εξέλιξη της κοινωνίας.
Νομίζω πως είναι καιρός να δοκιμάσουμε μοντέλα και μορφές οργάνωσης που μέχι σήμερα είτε μας ξένιζαν είτε θεωρούσαμε αναποτελεσματικά σε αντίθεση πάντοτε με την ίδια την κοινωνία που τα επιβράβευε.
Για παράδειγμα στο καινούργιο πολιτικό μόρφωμα η έννοια του μέλους δεν μπορεί να υπάρχει. Οι πολιτικοί σχηματισμοί είναι εθελοντικές συναντήσεις πολιτών. Επομένως ο καθένας συνεισφέρει εκεί που συμφωνεί όσο συμφωνεί αυτό που τον ενδιαφέρει να συνεισφέρει. Σε κάποιο άλλο θέμα μπορεί να διαφωνεί άρε δε συμμετέχει και δεν προτίθεται να συμβάλλει αλλά συναντιούνται όλοι οι υπόλοιποι και άλλοι περισσότεροι ίσως κι από την πρώτη φορά που συνεισφέρουν κλπ. Επομένως το σύγχρονο σχήμα βασίζεται στη συμμετοχή και τη διαρκώς ανανεούμενη σύμβαση-συμφωνία για τις πρακτικές, τις πολιτικές πρωτοβουλίες που παίρνει ο φορέας.
Είναι επίσης φανερό για μένα οτι δεν απαιτούνται κεντρικές επιτροπές, κεντρικά όργανα, αποφάσεις δεσμευτικές ή οποιασδήποτε μορφής για θέματα που στην ουσία αφορούν τον κάθε τόπο και φυσικά τον κόσμο που συναντιέται εκεί που το πρόβλημα υπάρχει και απαιτεί παρέμβαση και λύση.
Ετσι λοιπόν ένα διαρκώς ανανεούμενο δίκτυο σε εθνική κλίμακα μπορεί να διαμορφώνει πολιτικές και προτάσεις για πρωτοβουλίες και άσκηση πολιτικής πολύ πιό αποτελεσματικά από τον οποιοδήποτε δήθεν αναγκαίο μηχανισμό των «επαγγελματιών».
Πρέπει να δοκιμάσουμε κι αν δεν δοκιμάσουμε, θα κωλώσουμε σε απύθμενο και πάλι τέλμα που δεν το αντέχει πλεόν κανείς και μάλιστα σαυτή την ηλικία.
Από τότε πέρασαν 35 χρόνια και φυσικά άλλαξαν πολλά με πρώτο και καλύτερο το κόμμα του Γκράμσι που μεταλλάχτηκε μερικές φορές, μέχρι να γίνει το σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα.
Κυρίως όμως άλλαξε η κοινωνία, οι συνθήκες ανάπτυξης και άσκησης της πολιτικής, οι μορφές επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων. Αλλαξαν πολλά....
Ποιός μας είπε λοιπόν, πως δεν αλλάζει με τρόπο καταλυτικό και το σχήμα που θα μπορούσε να ασκήσει στις σημερινές συνθήκες μιά πραγματικά διαφοροποιημένη πολιτική της αριστεράς. Ποιός μας είπε ή μας έδωσε την άδεια να προσδιορίσουμε πως φορέας της νέας αριστεράς, της δημοκρατικής αριστεράς, αυτής που τέλως πάντων αντιτίθεται σε κάθε μορφής δογματισμό και αρτηριοσκληρωτική αντίληψη, θα είναι ένα όχημα παρόμοιο ή περίπου όμοιο, μ αυτό που πριν λίγο θεωρήσαμε πολύ στενό για να μας χωράει;
Μέχρι σήμερα δεν μπορούσαμε να αντιληφθουμε πως η αριστερά που ήταν υπέρ της ανάπτυξης της δημοκρατίας, υπέρ της αποκέντρωσης, υπέρ της αυτοοργάνωσης και έκφρασης της κοινωνίας των πολιτών και άλλα τέτοια φανταχτερά, ήταν η δύναμη που επέβαλλε στην πολιτική ζωή του τόπου ένα μοντέλο κόμματος και οργάνωσης απολύτως συγκεντρωτικό και αυταρχικό, που απέκλειε με τρόπο βάναυσο και βαθεά αντιδημοκρατικό κάθε μορφή αποκεντρωμένης διαδικασίας συσπείρωσης και ανάπτυξης πολιτικών πρωτοβουλιών. Ολα τα υπόλοιπα φυσικά περί τάσεων, ξεχωριστών ομάδων κλπ ήταν απλώς φαινάκη και άλλοθι για την ένταση της συγκεντρωτικής λειτουργίας ακόμη και των τάσεων.
Θα πρέπει να έρθει κάποιος από τα κεντρικά να μας τα πει καλύτερα. Πόσο γελοίο, προσβλητικό και έντονα αντιδημοκρατικό ακούγεται σήμερα σε κάποιον που προσπαθεί να αναζητήσει μορφές οργάνωσης που να συμβαδίζουν με την εξέλιξη της κοινωνίας.
Νομίζω πως είναι καιρός να δοκιμάσουμε μοντέλα και μορφές οργάνωσης που μέχι σήμερα είτε μας ξένιζαν είτε θεωρούσαμε αναποτελεσματικά σε αντίθεση πάντοτε με την ίδια την κοινωνία που τα επιβράβευε.
Για παράδειγμα στο καινούργιο πολιτικό μόρφωμα η έννοια του μέλους δεν μπορεί να υπάρχει. Οι πολιτικοί σχηματισμοί είναι εθελοντικές συναντήσεις πολιτών. Επομένως ο καθένας συνεισφέρει εκεί που συμφωνεί όσο συμφωνεί αυτό που τον ενδιαφέρει να συνεισφέρει. Σε κάποιο άλλο θέμα μπορεί να διαφωνεί άρε δε συμμετέχει και δεν προτίθεται να συμβάλλει αλλά συναντιούνται όλοι οι υπόλοιποι και άλλοι περισσότεροι ίσως κι από την πρώτη φορά που συνεισφέρουν κλπ. Επομένως το σύγχρονο σχήμα βασίζεται στη συμμετοχή και τη διαρκώς ανανεούμενη σύμβαση-συμφωνία για τις πρακτικές, τις πολιτικές πρωτοβουλίες που παίρνει ο φορέας.
Είναι επίσης φανερό για μένα οτι δεν απαιτούνται κεντρικές επιτροπές, κεντρικά όργανα, αποφάσεις δεσμευτικές ή οποιασδήποτε μορφής για θέματα που στην ουσία αφορούν τον κάθε τόπο και φυσικά τον κόσμο που συναντιέται εκεί που το πρόβλημα υπάρχει και απαιτεί παρέμβαση και λύση.
Ετσι λοιπόν ένα διαρκώς ανανεούμενο δίκτυο σε εθνική κλίμακα μπορεί να διαμορφώνει πολιτικές και προτάσεις για πρωτοβουλίες και άσκηση πολιτικής πολύ πιό αποτελεσματικά από τον οποιοδήποτε δήθεν αναγκαίο μηχανισμό των «επαγγελματιών».
Πρέπει να δοκιμάσουμε κι αν δεν δοκιμάσουμε, θα κωλώσουμε σε απύθμενο και πάλι τέλμα που δεν το αντέχει πλεόν κανείς και μάλιστα σαυτή την ηλικία.