Τα «υπογείως» της Ελλάδας
Παύλος Τσίμας, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2011-05-08
Αυτό που µε ενόχλησε στον περί Ελλάδας λόγο του ΝτοµινίκΣτρος - Καν, τον οποίο πρώτα διαβάσαµε και ύστερα τον ακούσαµε κιόλας, δεν ήταν τόσο το περιεχόµενό του. Αυτό δεν µε σκανδάλισε, οµολογώ. Ηταν το ύφος. Η πληθωρική αλαζονεία της φράσης«οι Ελληνες ήταν µέσα στα σκατά κι ήρθαν σ’ εµένα να τους σώσω».
Οι δικές µας αµαρτίες, τα «σκατά» µέσα στα οποία βουλιάξαµε είναι όλα πια οδυνηρά φανερωµένα. Αλλά τι δικαιολογεί την αλαζονεία και την πόζα του «σωτήρα»; Πώς επιτρέπει στον εαυτό του τέτοιαέπαρση έναςάνθρωπος που προΐσταται ενός οργανισµού, τον οποίο εµπνεύστηκε και ίδρυσε ο Κέινς, επί των ερειπίων του ΠαγκοσµίουΠολέµου, µε αποστολή να εξασφαλίζει τη διεθνή οικονοµική σταθερότητα και να αποτρέπει µια νέα κρίση α λα ‘29 και ο οποίος οργανισµός ήδη από τηδεκαετία του ‘70 εξετράπη του σκοπού του, έγινε ο σηµαιοφόρος της φιλελεύθερης απορρύθµισης της παγκόσµιας οικονοµίας και όταν η απορρύθµιση αυτή οδήγησε σε ένα νέο κραχ, το 2008, απέτυχε και να το προβλέψει αλλά και να προσαρµόσει τις οικονοµικές του συνταγές στη νέα πραγµατικότητα, τον µετά κραχ κόσµο;
Κι έπειτα, είναι κι εκείνη ησατανική λέξη «de facon souterrain» - υπογείως, που ο Στρος - Καν χρησιµοποίησε για να περιγράψει τις συζητήσεις του µε την Ελλάδα στους µήνες που προηγήθηκαν του Μνηµονίου. Σε κανέναν δεν αρέσει να µαθαίνει πως συζητούν γι’ αυτόν πίσω από την πλάτη του, πως η ζωή του κρίνεται υπογείως. Κι έχουν µαζευτεί πολλές υπόγειες διαδροµές στην ιστορία αυτή.
Υπογείως, το καλοκαίρι του 2007 ανακοίνωσε ο Αλογοσκούφης στον Καραµανλή ότι ο προϋπολογισµός εξόκειλε, υπογείως του εισηγήθηκε εκλογές, ώστε να ληφθούν µετεκλογικά «µε ανανεωµένη εντολή» περιοριστικά µέτρα που υπογείως σχεδιάζονταν και υπογείως µαταιώθηκαν όταν το εκλογικό αποτέλεσµα ήταν κατώτερο του αναµενοµένου, η νέα πλειοψηφία καχεκτική και ο Καραµανλής είπε το θρυλικό «Γιώργο, άσ’ το γι’ αργότερα». Υπογείως, επίσης, αντί µέτρων άρχισε ένα πάρτι που οδήγησε το πρωτογενές έλλειµµα να εκτιναχθεί από τα 4,5 δισ. του 2007 στα 11,5 το 2008 και στα 24 δισ. το 2009. Υπογείως άρχισε και η συζήτηση, αρχές του 2009, στην Ευρώπη περί του ενδεχοµένου να κληθεί το ∆ΝΤ να χειριστεί τον «φάκελο Ελλάς» αν προκύψει το µοιραίον, όπως είχε ήδη κάνει για δύο άλλες χώρες - µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (αλλά όχι της ευρωζώνης), την Ουγγαρία και τη Ρουµανία. Υπογείως άρχισαν και οι διερευνητικές επαφές του Ταµείου µε την Ελλάδα και τις πολιτικές της ηγεσίες από το καλοκαίρι του 2009, πριν από τις εκλογές.
Και το χειρότερο, πάλι σε υπόγειες διαδροµές, σε διαπραγµατεύσεις για την πολυθρύλητη «θαυµατουργή» αναδιάρθρωση του χρέους µοιάζει να εναποθέτουµε τις τύχες µας – αφού δεν καταφέρνουµε να τις πάρουµε στα δικά µας χέρια, να εµπνεύσουµε τον αναγκαίο συναγερµό ανόρθωσης και αλληλεγγύης.
Και τόσο πια συνηθίσαµε οι δρόµοι µας να ακολουθούν υπόγειες διαδροµές, ώστε πάει να κυριαρχήσει (µε τη βοήθεια και των εκµυστηρεύσεων του Στρος - Καν) και µια «υπόγεια ερµηνεία» της οικονοµικής και κοινωνικής καταστροφής που σήµερα βιώνουµε. Να αντιληφθούµε, δηλαδή, αυτό που είναι µια εθνική τραγωδία ως προϊόν συνωµοσίας. Να αντιληφθούµε τη µοιραία έκβαση χρόνων αµέριµνης παρακµής ως συνωµοσία µιας «παράγκας», που «έστησε» το παιχνίδι. Και γι’ αυτό βρεθήκαµε – αθώοι, κατά τα άλλα, εµείς – αιχµάλωτοι οικονοµικού πολέµου, υπό την επιτροπεία διεθνούς οικονοµικού ελέγχου.
Ε, λοιπόν, δεν ήταν δυστυχώς συνωµοσία. Ηταν η µοιραία έκβαση της επικοινωνίας µιας διεθνούς ηγεσίας που απέτυχε να προβλέψει τη διεθνή κρίση και να αντιδράσει έγκαιρα και ρεαλιστικά στην κρίση αυτή και µιας εθνικής πολιτικής ελίτ που υποτιµούσε τους κινδύνους, δεν προέβλεπε πόσο ραγδαίες και καταστροφικές θα ήταν οι αντιδράσεις των αγορών και – κυρίως – δεν µπορούσε νααπαλλαγεί από το θεµελιώδες δόγµα της ελληνικής πολιτικής ζωής – πως οι άνθρωποι που ψηφίζουν είναι νήπια, ακατάλληλα προς έκθεση στη δοκιµασία της αλήθειας, της ειλικρινούς έκθεσης των προβληµάτων και των προθέσεων. Που τα µαθαίνουν όταν είναι πια αργά.
Οι δικές µας αµαρτίες, τα «σκατά» µέσα στα οποία βουλιάξαµε είναι όλα πια οδυνηρά φανερωµένα. Αλλά τι δικαιολογεί την αλαζονεία και την πόζα του «σωτήρα»; Πώς επιτρέπει στον εαυτό του τέτοιαέπαρση έναςάνθρωπος που προΐσταται ενός οργανισµού, τον οποίο εµπνεύστηκε και ίδρυσε ο Κέινς, επί των ερειπίων του ΠαγκοσµίουΠολέµου, µε αποστολή να εξασφαλίζει τη διεθνή οικονοµική σταθερότητα και να αποτρέπει µια νέα κρίση α λα ‘29 και ο οποίος οργανισµός ήδη από τηδεκαετία του ‘70 εξετράπη του σκοπού του, έγινε ο σηµαιοφόρος της φιλελεύθερης απορρύθµισης της παγκόσµιας οικονοµίας και όταν η απορρύθµιση αυτή οδήγησε σε ένα νέο κραχ, το 2008, απέτυχε και να το προβλέψει αλλά και να προσαρµόσει τις οικονοµικές του συνταγές στη νέα πραγµατικότητα, τον µετά κραχ κόσµο;
Κι έπειτα, είναι κι εκείνη ησατανική λέξη «de facon souterrain» - υπογείως, που ο Στρος - Καν χρησιµοποίησε για να περιγράψει τις συζητήσεις του µε την Ελλάδα στους µήνες που προηγήθηκαν του Μνηµονίου. Σε κανέναν δεν αρέσει να µαθαίνει πως συζητούν γι’ αυτόν πίσω από την πλάτη του, πως η ζωή του κρίνεται υπογείως. Κι έχουν µαζευτεί πολλές υπόγειες διαδροµές στην ιστορία αυτή.
Υπογείως, το καλοκαίρι του 2007 ανακοίνωσε ο Αλογοσκούφης στον Καραµανλή ότι ο προϋπολογισµός εξόκειλε, υπογείως του εισηγήθηκε εκλογές, ώστε να ληφθούν µετεκλογικά «µε ανανεωµένη εντολή» περιοριστικά µέτρα που υπογείως σχεδιάζονταν και υπογείως µαταιώθηκαν όταν το εκλογικό αποτέλεσµα ήταν κατώτερο του αναµενοµένου, η νέα πλειοψηφία καχεκτική και ο Καραµανλής είπε το θρυλικό «Γιώργο, άσ’ το γι’ αργότερα». Υπογείως, επίσης, αντί µέτρων άρχισε ένα πάρτι που οδήγησε το πρωτογενές έλλειµµα να εκτιναχθεί από τα 4,5 δισ. του 2007 στα 11,5 το 2008 και στα 24 δισ. το 2009. Υπογείως άρχισε και η συζήτηση, αρχές του 2009, στην Ευρώπη περί του ενδεχοµένου να κληθεί το ∆ΝΤ να χειριστεί τον «φάκελο Ελλάς» αν προκύψει το µοιραίον, όπως είχε ήδη κάνει για δύο άλλες χώρες - µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (αλλά όχι της ευρωζώνης), την Ουγγαρία και τη Ρουµανία. Υπογείως άρχισαν και οι διερευνητικές επαφές του Ταµείου µε την Ελλάδα και τις πολιτικές της ηγεσίες από το καλοκαίρι του 2009, πριν από τις εκλογές.
Και το χειρότερο, πάλι σε υπόγειες διαδροµές, σε διαπραγµατεύσεις για την πολυθρύλητη «θαυµατουργή» αναδιάρθρωση του χρέους µοιάζει να εναποθέτουµε τις τύχες µας – αφού δεν καταφέρνουµε να τις πάρουµε στα δικά µας χέρια, να εµπνεύσουµε τον αναγκαίο συναγερµό ανόρθωσης και αλληλεγγύης.
Και τόσο πια συνηθίσαµε οι δρόµοι µας να ακολουθούν υπόγειες διαδροµές, ώστε πάει να κυριαρχήσει (µε τη βοήθεια και των εκµυστηρεύσεων του Στρος - Καν) και µια «υπόγεια ερµηνεία» της οικονοµικής και κοινωνικής καταστροφής που σήµερα βιώνουµε. Να αντιληφθούµε, δηλαδή, αυτό που είναι µια εθνική τραγωδία ως προϊόν συνωµοσίας. Να αντιληφθούµε τη µοιραία έκβαση χρόνων αµέριµνης παρακµής ως συνωµοσία µιας «παράγκας», που «έστησε» το παιχνίδι. Και γι’ αυτό βρεθήκαµε – αθώοι, κατά τα άλλα, εµείς – αιχµάλωτοι οικονοµικού πολέµου, υπό την επιτροπεία διεθνούς οικονοµικού ελέγχου.
Ε, λοιπόν, δεν ήταν δυστυχώς συνωµοσία. Ηταν η µοιραία έκβαση της επικοινωνίας µιας διεθνούς ηγεσίας που απέτυχε να προβλέψει τη διεθνή κρίση και να αντιδράσει έγκαιρα και ρεαλιστικά στην κρίση αυτή και µιας εθνικής πολιτικής ελίτ που υποτιµούσε τους κινδύνους, δεν προέβλεπε πόσο ραγδαίες και καταστροφικές θα ήταν οι αντιδράσεις των αγορών και – κυρίως – δεν µπορούσε νααπαλλαγεί από το θεµελιώδες δόγµα της ελληνικής πολιτικής ζωής – πως οι άνθρωποι που ψηφίζουν είναι νήπια, ακατάλληλα προς έκθεση στη δοκιµασία της αλήθειας, της ειλικρινούς έκθεσης των προβληµάτων και των προθέσεων. Που τα µαθαίνουν όταν είναι πια αργά.