Με ποιους είναι η Ελλάδα;

Η χρήση χημικών όπλων στη Συρία και οι αντιδράσεις για στρατιωτική δράση

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2013-09-06

Οι αντιδράσεις εναντίον οποιασδήποτε στρατιωτικής ενέργειας κατά της Συρίας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, που εκφράστηκαν στην Ελλάδα με τον συνήθη έντονα καταγγελτικό λόγο, εγείρουν ορισμένα θεμελιώδη ερωτήματα. Ειδικά για την Ελλάδα, εγείρεται το ερώτημα με ποιους τελικά (θέλει να) είναι η χώρα; Και δεν εννοώ εάν είναι με τους Αμερικανούς, το ΝΑΤΟ, τους Ρώσους ή τους Σύριους οιασδήποτε απόχρωσης.

Εννοώ εάν είναι με τη διεθνή νομιμότητα, με τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, με την καταδίκη των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, με τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, εάν δηλαδή (θέλει να) είναι υπέρμαχος των βασικών ανθρωπιστικών αξιών στη συμπεριφορά κρατών και κυβερνήσεων (έστω και στο πλαίσιο της διεξαγωγής μιας σύγκρουσης); Ή θέλει, είτε λόγω αντιδυτικισμού ή αντιαμερικανισμού είτε για δήθεν υπεράσπιση της αρχής της εθνικής κυριαρχίας, να παραβλέπει όλες τις ηθικές αξίες, τασσόμενη εναντίον κάθε στρατιωτικής δράσης για την τιμωρία των οποιωνδήποτε (κρατικών φορέων, κυβερνήσεων, καθεστώτων κ.ά.) διαπράττουν τέτοια εγκλήματα. Διότι η καθολική αντίθεση σε κάθε μορφή τιμωρητικής δράσης επιτρέπει τελικά την εκτέλεση των πλέον ειδεχθών εγκλημάτων, όπως συνέβη στη Συρία.

Η υποστήριξη τιμωρητικής δράσης για την υπεράσπιση της νομιμότητας και των ανθρωπιστικών αξιών δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε επιχείρηση. Η συμμετοχή ή μη συμμετοχή μπορεί να ορίζεται από σειρά άλλων παραγόντων. Αλλά η εκ των προτέρων ολική αντίθεση, ανεξάρτητα από το τι συνέβη στη χώρα, ισοδυναμεί με νομιμοποίηση της χρήσης των πλέον απάνθρωπων μεθόδων που οδηγούν στον θάνατο άμαχο πληθυσμό, αθώους πολίτες, γυναίκες, παιδιά... Η ανθρωπότητα αυτά τα έχει πληρώσει ακριβά.

Πρώτα απ’ όλα τίθεται θέμα νομιμότητας, καθώς η χρήση χημικών όπλων έχει απαγορευθεί διεθνώς. Με τη χρήση τους, επομένως, παραβιάζεται η διεθνής νομιμότητα, και μάλιστα σ’ ένα εξαιρετικά επικίνδυνο πεδίο: τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής. Το ερώτημα είναι επομένως εάν η παραβίαση αυτή πρέπει «να μείνει» ατιμώρητη. Είναι ερώτημα που όλοι κατηγορηματικά (και ιδιαίτερα η Αριστερά) πρέπει να απαντήσουν. Εύλογη είναι, βεβαίως, η απορία για το ποιος τελικά αποφασίζει την «τιμωρία». Η προφανής απάντηση είναι (και οφείλει να είναι) το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αλλά εάν, όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση αλλά και τόσες άλλες φορές, το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι «μπλοκαρισμένο» ανάμεσα στις αντιθέσεις των μεγάλων, μονίμων μελών (κυρίως ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας από τη μια μεριά, Ρωσίας και Κίνας από την άλλη) τι γίνεται; Επιτρέπεται η εκ του ασφαλούς παραβίαση της νομιμότητας και, σ’ αυτή την περίπτωση, η αναπόφευκτη εξάπλωση των όπλων μαζικής καταστροφής; Γιατί αν μια χώρα, μια κυβέρνηση, ένα καθεστώς μπορεί ατιμωρητί να χρησιμοποιεί απαγορευμένα όπλα μαζικής καταστροφής θα ακολουθήσουν και άλλοι - και τότε οδηγούμαστε στην ολική κατάρρευση της νομιμότητας και την εξάπλωση των όπλων. Είναι προφανές ότι μια μικρή χώρα δεν μπορεί να είναι υπέρ της επιλογής αυτής. Πολύ περισσότερο η Ελλάδα, για την οποία η τήρηση της διεθνούς νομιμότητας (οφείλει να) συνιστά ακρογωνιαίο αξίωμα της πολιτικής της.

Η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής μιας δημοκρατικής χώρας βρίσκεται πάντοτε αντιμέτωπη με το θεμελιώδες δίλημμα: η πολιτική πρέπει να υπηρετεί ηθικές αξίες - ή μόνο συμφέροντα; Η υπέρβαση του διλήμματος αυτού δεν είναι εύκολη υπόθεση ούτε για μικρές ούτε για μεγαλύτερες χώρες. Προφανώς, καμιά χώρα δεν μπορεί να παραγνωρίσει τα συμφέροντά της. Αλλά ούτε μπορεί να παραβλέψει την υπεράσπιση, τον σεβασμό, την εξυπηρέτηση των θεμελιακών ανθρωπιστικών αξιών. Επομένως, η επίτευξη μιας κάποιας ισορροπίας ανάμεσα στις δύο κατηγορίες (συμφέροντα - αξίες) είναι αναπόφευκτη, πολύ περισσότερο για μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η κοινή εξωτερική πολιτική της οποίας αποβλέπει ακριβώς σ’ αυτή την ισορροπία - προώθηση αξιών, μεγιστοποίηση συμφερόντων. Στη σημερινή πραγματικότητα, η υπεράσπιση αξιών και κυρίως η προστασία της ανθρώπινης ζωής οφείλουν να υπερβαίνουν πολιτικές κατηγορίες, όπως, λ.χ. αυτή της εθνικής κυριαρχίας. Με άλλα λόγια, δεν είναι νοητό, με την επίκληση της εθνικής κυριαρχίας, να αφήνεται οποιοδήποτε πολιτικό καθεστώς ή κυβέρνηση να διαπράττει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, με μαζική εξόντωση πολιτών. Η αρχή αυτή (right to protect) έχει γίνει αποδεκτή στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Κοντολογίς, η αντιπολίτευση, και ιδιαίτερα η Αριστερά, οφείλει να απαντήσει: εάν και όταν αποδεδειγμένα διαπράττονται ανθρωπιστικά εγκλήματα, η διεθνής κοινότητα πρέπει να αντιδρά ή όχι;

Άρθρα

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Πάπας της νεωτερικότητας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2025-04-22

Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε την επίγεια πόλη ίσως για την ουράνια,...

Δημήτρης Λιάκος

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης

Δημήτρης Λιάκος, 2025-05-07

Ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να μειωθεί έως το 2050 κατά...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Κώστας Ζαχαριάδης*

Γιατί η Αριστερά αγάπησε τον Πάπα;

Κώστας Ζαχαριάδης*, 2025-04-28

Τον Πάπα Φραγκίσκο δεν τον θρηνούν µόνο οι καθολικοί χριστιανοί...

Κώστας Καλλίτσης

Μειώσεις φόρων;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-27

...Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει,...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Κώστας Καλλίτσης

Δασμοί, συνέπειες και αντιδράσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-13

Τα τύμπανα του δασμολογικού πολέμου δεν φαίνεται να σιγούν...

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

×
×