Το «σόου με τις χειροπέδες»

Οι εικόνες του Κασιδιάρη, άρτι αποφυλακισθέντος, να κλωτσά έναν φωτορεπόρτερ και να γκρεμοτσακίζει δύο κάμεραμεν προβλήθηκαν ξανά και ξανά στους τηλεοπτικούς δέκτες και προκάλεσαν, φυσικά, αποστροφή. Ωστε αυτός, που δεν διστάζει να φέρεται έτσι σε κοινή θέα μέσα στο προαύλιο των δικαστηρίων, δεν κρίθηκε ύποπτος να κάνει άλλα, τρισχειρότερα από αυτά που ήδη του αποδίδονται, όταν βρεθεί ελεύθερος και αθέατος; αναρωτιόταν ο σοκαρισμένος τηλεθεατής.

Αλλά το θέαμα που σόκαρε τους τηλεθεατές, η ανενόχλητη παρέλαση του τραμπούκου και η επιδεικτική βία σε κοινή θέα, είναι ένα θέαμα που, αν ζεις στην Αχαρνών ή στην Κολιάτσου, στην Κυψέλη ή στην Πλατεία Αμερικής, το έχεις δει άπειρες φορές να ξετυλίγεται κάτω από το μπαλκόνι σου, τα τελευταία χρόνια. Η κακοποίηση ανθρώπων στη μέση του δρόμου και οι παρελάσεις των τραμπούκων ήταν καθημερινή πρακτική, πρώτα στις γειτονιές όπου η αδράνεια και η πλήρης παράλυση των μηχανισμών της Πολιτείας άφησε να ξεβράζει η θάλασσα τη δυστυχία των λαθρομεταναστών. Και έπειτα, σιγά σιγά, και σε άλλες γειτονιές, στα προαύλια των σχολείων και σε πλατείες, ώσπου να φτάσει εκείνο το μοιραίο βράδυ στα στενά της Αμφιάλης.

Την πρώτη φορά που το βλέπεις, σοκάρεσαι. Επειτα, αδύναμος ων, αρχίζεις να συνηθίζεις να ζεις με τον σουγιά και το ρόπαλο. Κι έπειτα, καθώς βλέπεις τον αστυνόμο στην γωνία να παρακολουθεί τις σκηνές αυτές αμέτοχος, να κάνει πως δεν βλέπει, καθώς ακούς ιστορίες ανθρώπων που κατέφυγαν στην Αστυνομία ζητώντας προστασία και εισέπραξαν ένα «ξέχνα το, μην μπλέξεις», καθώς εθίζεσαι στον αστικό μύθο πως αν έχεις προβλήματα, ο ίδιος ο διευθυντής Ασφαλείας του Αγίου Παντελεήμονα, φερ’ ειπείν, θα σου συστήσει να τα λύσεις με τη βοήθεια των τραμπούκων, μια νέα πραγματικότητα αρχίζει να διαμορφώνεται γύρω σου.

Υποτιμήθηκε πολύ τα τελευταία χρόνια, και ίσως υποτιμάται ακόμη, η σημασία αυτής της διάχυτης αίσθησης ανοχής και ασυλίας που κάλυπτε την εγκληματική συμπεριφορά των χρυσαυγιτών στα πεζοδρόμια της πόλης. Ενώ στ’ αλήθεια αυτός ήταν ο πυρήνας του όλου προβλήματος.

Για δύο λόγους. Πρώτα, γιατί με αυτήν την ανοχή και ασυλία είχε την άνεση να επεκτείνει τη δράση των ταγμάτων της, να στρατολογεί νέους και να τους εκπαιδεύει σε πραγματικές επιχειρήσεις, να τους θωρακίζει με την αίσθηση του ακαταδίωκτου και ατιμώρητου και να τους προσφέρει τη βία ως καθημερινό νόμισμα για κάθε τύπου δραστηριότητα, από την επίλυση προσωπικών διαφορών έως την εξασφάλιση του μεροκάματου. Κι έπειτα, γιατί αυτή η πασιφανής και επιδεικτική ασυλία γινόταν ο κρίσιμος παράγοντας που αυγάτιζε την επιρροή και ανέβαζε τα ποσοστά εκείνων που δήλωναν στους δημοσκόπους υποψήφιοι ψηφοφόροι των τεράτων.

Κανείς δεν πιστεύει, φυσικά, ότι η δύναμη της Χρυσής Αυγής εδραζόταν στις υμνωδίες για τον Χίτλερ ή τα τατουάζ με τη σβάστικα (τα οποία φρόντιζαν να κρύβουν από την κοινή θέα). Μα είναι λάθος και να πιστεύει κανείς ότι η δύναμή της εδραζόταν, κυρίως, στον τάχα μου «αντισυστημισμό» της, στο ότι προσφερόταν ως φορέας λούμπεν αντιπολιτικής διαμαρτυρίας.

Η πηγή της δύναμής της ήταν η εντύπωση που δημιουργούσε ότι μπορούσε να στήσει, στη θέση του παλιού πελατειακού συστήματος των δύο κομμάτων εξουσίας, που κατέρρευσε ελλείψει δανειακών πόρων, ένα νέο πελατειακό σύστημα, σε χαμηλό επίπεδο, στο πεζοδρόμιο, βίαιο και αποκρουστικό ίσως, αλλά ικανό να επιβάλει τον δικό του νόμο και τη δική του τάξη, τη δική του προστασία, ικανό ακόμη και να εξασφαλίζει υποαμειβόμενες θέσεις εργασίας σε επιχειρήσεις που προσλάμβαναν «δικούς μας» - τώρα τελευταία και στη ζώνη του Περάματος.

Η Χρυσή Αυγή ανέβαινε στις δημοσκοπήσεις όσο στα μάτια των απελπισμένων ανθρώπων υποκαθιστούσε με τον δικό της αιματηρό νόμο, τους αδύναμους νόμους μιας καταρρακωμένης Πολιτείας, με την επιδεικτική ανοχή των εκπροσώπων της. Η πλήρης και πανηγυρική άρση της ανοχής (που συχνά ήταν συμμετοχή και συγκάλυψη), που επιδεικνύεται στο πανελλήνιο με αυτό που ανοήτως απεκλήθη από ανοήτους «σόου με τις χειροπέδες», εφόσον αποδειχθεί συνεπής και διαρκής, είναι ο κρίσιμος παράγοντας για να απαλλαγούμε από το άγος.