Το μαγικό Επτά

Παύλος Τσίμας, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2014-01-03

Οι αισιόδοξοι άνθρωποι είναι περιζήτητοι, τουλάχιστον αυτές τις πρώτες ημέρες του νέου χρόνου. Ακριβώς επειδή είναι δυσεύρετοι. Ας πούμε κάτι αισιόδοξο λοιπόν: Το 2014 κλείνει ένας κύκλος 7 χρόνων από τότε που ξέσπασε η κρίση στον κόσμο. Θα συμπληρωθούν, μέσα στη χρονιά αυτή, 7 χρόνια από τότε που το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα έπαθε την πρώτη του ξαφνική ανακοπή καρδιάς, πριν να απειληθεί με πλήρη κατάρρευση. Και θα συμπληρωθούν, επίσης, 7 χρόνια από την τελευταία χρονιά προτού η ελληνική οικονομία πέσει με το κεφάλι στα βράχια, σαν σκιέρ εκτός πίστας, και μπει στον κύκλο της ύφεσης.

Αν πιστεύετε στη μαγεία των αριθμών, στις θεωρίες των κύκλων, των οικονομικών, των υπαρξιακών ή των μεταφυσικών κύκλων, αυτή η επισήμανση αρκεί για να σας γεμίσει από μόνη της αισιοδοξία. Αν πάλι δεν ενδίδετε στη μαγεία της αριθμολογίας, εκμεταλλευθείτε τουλάχιστον την ευκαιρία για μια αναδρομή στον χρόνο. Αν γυρίζαμε λοιπόν το ρολόι 7 χρόνια πίσω, τι θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει διαφορετικά;

Θα μπορούσαμε να είχαμε αντιδράσει διαφορετικά το καλοκαίρι του 2007, όταν οι διεθνείς ροές χρήματος πάγωναν και στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο σήμαινε συναγερμός. Η αξέχαστη κυβέρνηση Καραμανλή σχεδίασε τότε το ταχυδακτυλουργικό κόλπο των πρόωρων εκλογών για να πιάσει κορόιδο αντιπολίτευση και εκλογικό σώμα και να αλλάξει πολιτική - κρυφά - μετά τις κάλπες. Το κόλπο δεν έπιασε, η πολιτική δεν άλλαξε, ο κύκλος της φθοράς επιταχύνθηκε.

Θα μπορούσαμε έπειτα να είχαμε κάνει άλλες επιλογές, στα τέλη του 2008 - αρχές του 2009, όταν οι άνεμοι της κρίσης σάρωναν ήδη το παγκόσμιο τοπίο και οι αγορές άρχιζαν να τιμολογούν τον «ελληνικό κίνδυνο», χωρίς να δίνουν σημασία στις επίσημες διαβεβαιώσεις πως «είμαστε θωρακισμένοι». Αλλες χώρες τότε προσπάθησαν να σχεδιάσουν πολιτικές εκτάκτου ανάγκης, επιτυχώς ή όχι, αλλά πάντως με κάποια ευρύτερη αποδοχή και συναίνεση. Εδώ επελέγη το παιχνίδι με τον χρόνο των πρόωρων εκλογών, τα δυσάρεστα μέτρα αναβάλλονταν, τα δημόσια έσοδα κατέρρεαν (για να μη δυσαρεστηθεί η πελατεία), οι διορισμοί στα stage του Δημοσίου και στην απέραντη έρημο των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου στην περιφέρεια του Δημοσίου έγιναν χιονοστιβάδα με ρυθμό δεκάδων χιλιάδων κάθε μήνα και η χρονιά έκλεισε με ένα πρωτοφανές έλλειμμα 30 δισεκατομμυρίων - ενώ η αντιπολίτευση κυνηγούσε σκάνδαλα και βιαζόταν να κυβερνήσει.

Θα μπορούσαμε, τέλος, αμέσως μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009, αν ο νικητής εκείνων των εκλογών είχε μακρά όραση, ή έστω λίγο αργότερα, στις αρχές του 2010, όταν ο δρόμος προς την καταστροφή είχε πια στρωθεί, να δούμε μια ευρύτερη συναίνεση γύρω από ένα σχήμα εθνικής σωτηρίας κι ένα εθνικό σχέδιο οικονομικής πολιτικής. Δεν θα είχαμε γλιτώσει τα δεινά της λιτότητας, θα είχαμε όμως μια πιθανότητα να γλιτώσουμε τα χειρότερα δεινά της εθνικής ταπείνωσης, της βύθισης σε μια πολλαπλάσια απ’ ό,τι στις άλλες χώρες ύφεση και οικονομική καταστροφή, τα δεινά προπάντων της κοινωνικής και πολιτικής πόλωσης.

Οι ευκαιρίες χάθηκαν όλες, και όλες για τον ίδιο λόγο. Γιατί το ελληνικό πολιτικό σύστημα - η δομή των κομμάτων, η παιδεία του πολιτικού προσωπικού και οι προσδοκίες των οπαδών τους, η βαθιά ριζωμένη αντίληψη πως η ουσία της πολιτικής είναι το εκλογικό ρεσάλτο στην κρατική εξουσία και τα προνόμιά της - είναι ανίκανο να παράγει συναίνεση. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα, σε βάθος μακρού χρόνου και προπάντων στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, υπάρχει και αναπαράγεται διά της πόλωσης και μόνο μέσω αυτής. Κι αυτή του η ιδιορρυθμία - μοναδική πράγματι, στο ευρωπαϊκό τουλάχιστον τοπίο - αποτελεί τη βασική αιτία που η Ελλάδα έζησε την κρίση δέκα φορές βαρύτερα, με πολύ χειρότερες κοινωνικές συνέπειες, απ’ ό,τι οι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.

Είπαμε να είμαστε αισιόδοξοι τέτοιες ημέρες. Κλείστε λοιπόν τα μάτια και ονειρευτείτε πως το 2014, που μόλις... απέπλευσε, δεν θα είναι η χρονιά της Μεγάλης Τυφλής Πόλωσης, όπως όλοι, λόγω εκλογικών ραντεβού, προλέγουν. Αλλά η χρονιά μιας εκλογίκευσης του πολιτικού λόγου και της πολιτικής αντιπαράθεσης. Καλή χρονιά...

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Κώστας Καλλίτσης

Και η αντιπολίτευση;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-09

Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης είναι πολύ κακή, κακή...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Κώστας Καλλίτσης

Να διασωθεί ό,τι απέμεινε

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-05

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν...

Σωτήρης Βαλντέν

Πού έχει δίκιο ο Αντώνης Σαμαράς

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-16

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12),...

×
×