Η Α’ Λυκείου, οι προτεραιότητες και οι θυσίες

Τον Νοέμβριο 2011, παρότι σοβούσε η πολιτική θύελλα, τα δύο κόμματα που σήμερα συγκυβερνούν έκαναν κάτι μοναδικό στα χρονικά τους. Στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας συμφώνησαν σε μια σειρά ώριμες αλλαγές για Γυμνάσιο, Λύκειο και εισαγωγικές εξετάσεις στα ΑΕΙ, που θα ίσχυαν μια 10ετία, ώστε να γλιτώσουν οι μαθητές από την αυθαιρεσία όποιου υπουργού φιλοδοξούσε να κάνει τη δική του «μεταρρύθμιση». Το σχέδιο νόμου ήταν έτοιμο. Η κυβέρνηση Παπαδήμου υποχρεώθηκε να το θέσει στο αρχείο, διότι η Ν.Δ. έθεσε βέτο, να μην ψηφιστεί οτιδήποτε δεν είχε σχέση με το PSI…

Η κ. Α. Διαμαντοπούλου παραιτήθηκε από υπουργός Παιδείας. Οι αλλαγές στοίχειωσαν. Εδώ και δύο χρόνια, ως συγκυβέρνηση, τα δύο κόμματα είχαν άλλες προτεραιότητες. Αποτέλεσμα; Προχθές, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των εξετάσεων της Α΄ Λυκείου. Δραματικά τα ποσοστά αποτυχίας, ιδιαίτερα στις φτωχότερες γειτονιές Αθήνας και Πειραιά: Ενας στους πέντε μαθητές έπεσε κάτω από τη βάση. Είτε ρετουσαριστεί το σύστημα βαθμολογίας είτε όχι, με ή χωρίς «κατάρες» για την Τράπεζα Θεμάτων, η αλήθεια είναι ότι μια τόσο μαζική αποτυχία δεν είναι αποτυχία των μαθητών. Είναι οικτρή αποτυχία του συστήματος εκπαίδευσης και των παραγόντων του. Προφανώς (κυρίως…) οικτρή αποτυχία του πολιτικού συστήματος.

Ποιες είναι, τελικά, οι προτεραιότητες αυτού του συστήματος; Προφανώς, δεν είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής. Διότι αν ήταν, δεν θα υπολείπονταν τα φορολογικά έσοδα σχεδόν 6 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο των 28 της Ευρωπαϊκής Ενωσης (33,7% του ΑΕΠ έναντι 39,4%), ενώ έχουν λυγίσει όσοι ιθαγενείς δεν φοροδιαφεύγουν. Δεν είναι η πάταξη της διαφθοράς. Διότι αν ήταν, θα είχε ήδη παταχθεί το λαθρεμπόριο καυσίμων μέσα από το οποίο γίνεται διευρυμένη αναπαραγωγή στρατιών του κόσμου του εγκλήματος, της νύχτας, των εκβιασμών. Προφανώς, δεν είναι η αξιοκρατία. Διότι αν ήταν, δεν θα έδιωχναν τους άξιους από θέσεις ευθύνης, από τα ΕΛΓΑ και τον ΟΑΕΔ μέχρι τα νοσοκομεία, για να τις προσφέρουν ως λάφυρο σε κομματικούς και συντοπίτες. Δεν είναι η απονομή Δικαιοσύνης. Διότι αν ήταν, δεν θα φτάναμε να συναγωνίζεται ο χρόνος εκδίκασης μιας υπόθεσης το προσδόκιμο ζωής των διαδίκων - όπως έχει λεχθεί. Δεν είναι η κατάργηση της άναρχης δόμησης και η σύγχρονη χωροταξία. Αν ήταν, δεν θα ψηφίζονταν «περίεργες» ρυθμίσεις χωρίς συζήτηση, αιφνιδιαστικά.

Εχουν δίκιο κορυφαίοι Ευρωπαίοι που εκτιμούν ότι υπάρχουν δραματικές καθυστερήσεις σε θεσμικές αλλαγές, ότι αφήνονται θεσμοί να ταλαιπωρούνται από πελατειακές παρεμβάσεις ενώ, αντιθέτως, υπάρχει υπερβολική βία όταν πρόκειται να διωχτούν καθαρίστριες, φύλακες δημόσιων σχολείων (αφέθηκαν σε όποιον θέλει να τα λεηλατήσει...) ή να επιβληθούν πρόσθετοι φόροι έναντι χειρότερων υπηρεσιών - βλ. την κατάσταση της Πυροσβεστικής… Εκεί ακριβώς μπορούν να αναζητηθούν οι αιτίες του σύγχρονου ελληνικού παράδοξου: Μεγάλες θυσίες, χέρι-χέρι με μεγάλες αστοχίες από τους διακηρυγμένους στόχους. Η Ιρλανδία τα κατάφερε, η Πορτογαλία επίσης, η Κύπρος βαδίζει γρήγορα, η Ελλάδα, παρά τις θυσίες, στροβιλίζεται σε αδιέξοδα. Γιατί;

Γιατί η συνολική ασκούμενη διακυβέρνηση, με τις προτεραιότητες που έχει και εκείνες που δεν έχει, τελικά απολήγει στη βαρύτατη επιβάρυνση του πυρήνα των οικονομικών προβλημάτων. Δηλαδή, εξασθενεί την ήδη ασθενική ανταγωνιστικότητα της χώρας. Νωπό στοιχείο: Οι εξαγωγές μας τον Απρίλιο ήταν μειωμένες 20,8%. Τι φταίει; Οι μέσες μεικτές αποδοχές της μισθωτής εργασίας μειώθηκαν 8,9% το 2010, επιπλέον 4,7% το 2011, επιπλέον 7,6% το 2012 και 5,7% το 2013. Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (Ιούνιος 2014) η σωρευτική απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω αύξησης μισθών την περίοδο 2000-2009 εξαλείφθηκε το 2013 και, φέτος, λόγω περαιτέρω μείωσης μισθών και ημερομισθίων, θα ενισχυθεί κατά 2% έναντι των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κατά 3,1% έναντι, ειδικά, των κρατών της Ευρωζώνης. Ετσι, η Ελλάδα έχει τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στην ανταγωνιστικότητα του «κόστους εργασίας» μετά το 2000, σε όλη την Ευρωζώνη, μετά τη Γερμανία. Ητοι, η μισθωτή εργασία πλήρωσε το «δικό της» μερίδιο με το παραπάνω - βοηθούσης της ανεργίας. Επειδή, όμως, δεν έγιναν άλλες ουσιαστικές αλλαγές, εξουδετερώθηκε η θετική επίδραση των θυσιών της στη συνολική ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Η οποία κείτεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΟΟΣΑ.

Πού βρισκόμαστε; Δημόσιο χρέος 322 δισ. ευρώ. Ιδιωτικό χρέος 215 δισ. ευρώ, από τα οποία δεν εξυπηρετούνται άνω των 100 δισ. στην πραγματικότητα. Μέσα στη διετία μειώθηκε η παραγωγή της μεταποίησης 6%, η οικοδομή 50%, ο τζίρος της λιανικής 19%, του τουρισμού 13%, οι καταθέσεις των νοικοκυριών 7%, ενώ εκτινάχτηκαν σε 66,4 δισ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία και αυξήθηκαν οι άνεργοι 54% - με δύο τρίτα μακροχρόνια ανέργους. Αλλά νέο οικονομικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης με βιώσιμες θέσεις εργασίας δεν οικοδομείται.

Bέβαια, φέτος θα αυξηθεί ο τουρισμός. Λέτε... να αλλάζει το κλίμα;