Η ισονομία και ο Σάββας Ξηρός

Η ισόνομη δικαιοσύνη και οι κανόνες γενικότερα, όπως τους καταλαβαίνουμε σήμερα, αποτυπώνονται σε έναν λόγο υποχρεωτικά αφηρημένο. Κι αυτό επειδή μιλούν για πράξεις και καταστάσεις τις οποίες ορίζουν μεν με ακρίβεια, αλλά χωρίς να αναφέρονται ποτέ σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Για παράδειγμα, η απαγόρευση «Μην πατάτε το γρασίδι» απευθύνεται σε όλους και ενοχοποιεί όποιον την παραβεί. Το σκεπτικό είναι απλό: το υποκείμενο της πράξης μπορεί να είναι οποιοσδήποτε και για να εξασφαλιστεί η ισονομία, η δικαιοσύνη οφείλει να τον αντιμετωπίσει χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν το ποιος είναι.

Διάβασα στις εφημερίδες ότι ο Σάββας Ξηρός έχει αναπηρία πάνω από 90%, ότι η Ελλάδα έχει καταδικαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις συνθήκες κράτησής του και ότι το ισχύον σύστημα στις ελληνικές φυλακές δεν φαίνεται να έχει καμία σχέση με την έννοια του σωφρονισμού σε ευρωπαϊκή χώρα τον 21ο αιώνα. Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Δικαιοσύνης δέχεται πυρ ομαδόν επειδή τόλμησε να υποβάλει ένα νομοσχέδιο που βελτιώνει κάποια από τα κακώς κείμενα, αλλά περιλαμβάνει και διάταξη βάσει της οποίας ο Σάββας Ξηρός θα ζει σε κατ’ οίκον περιορισμό, κάτω από αυστηρή επιτήρηση και με βραχιολάκι.

Θα μπορούσα να καταλάβω όσους θέλουν ο κανόνας για την αναπηρία να καταργηθεί και οι κατάδικοι να εκτίουν την ποινή τους στο ακέραιο. Εκείνο που με ξεπερνάει όμως είναι η εντελώς παράλογη στάση όσων δέχονται τον κανόνα –είμαστε πολιτισμένοι Ευρωπαίοι!– αλλά επιμένουν ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί στη δική του περίπτωση, μολονότι εμπίπτει σαφέστατα στη σχετική διάταξη. Για τους συγγενείς θυμάτων υπάρχει εξήγηση: ο πόνος τους δεν επιτρέπει την επιείκεια. Θα έλεγα όμως ότι αυτό το πολύ ανθρώπινο συναίσθημα δεν μπορεί να νομοθετεί. Εξίσου παράλογη, και χωρίς κανένα ελαφρυντικό, είναι και η απαίτηση των Αμερικανών ο Ξηρός να σαπίσει στη φυλακή επειδή σκότωσε Αμερικανούς. Εξ όσων γνωρίζω ο νόμος στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο δεν αναγνωρίζει την έννοια «φονέας Αμερικανών» που καθορίζει το πώς θα του φερθεί το κράτος. Συνεπώς, και παρά τα όσα ακούστηκαν περί «φωτογραφικού νόμου», ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Είχε δίκιο ο Ν. Βούτσης λοιπόν όταν είπε ότι φωτογραφική θα ήταν η διάταξη που θα εξαιρούσε τον Ξηρό από την εφαρμογή του νόμου.

Ο Ν. Βούτσης όμως είπε και κάτι άλλο που αξίζει να το ψάξουμε γιατί εγείρει το ακανθώδες πρόβλημα της στάσης της Αριστεράς απέναντι στη βία. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, η Αριστερά δεν έχει επιλεκτικές ευαισθησίες: «Δεν υπάρχουν δικοί σας και δικοί μας νεκροί». Αν ο Ν. Βούτσης πιστεύει ότι η φράση αυτή συνοψίζει με ακρίβεια τη στάση της Αριστεράς, θα τον συμβούλευα να διαβάζει πιο προσεκτικά τις εφημερίδες, με πρώτη την «Αυγή», και να ενημερώνεται συχνότερα για το τι λέγεται στον λεγόμενο «προοδευτικό χώρο». Π.χ. πώς γίνεται να καταγγέλλουν την επέμβαση των «δυνάμεων καταστολής» στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου εκείνοι που δεν έβγαλαν κιχ όταν οι αντιεξουσιαστές έκαναν λίμπα τη Νομική; Και μια και μίλησε για νεκρούς, θα ήθελα να ρωτήσω τον ίδιο και τους αριστερούς δημοσιολογούντες που εξαντλούν την επιείκειά τους όταν αναφέρονται στη βία των δικών τους και την αυστηρότητά τους όταν πρόκειται για τους αντιπάλους τους, πόσο πραγματικά αγανάκτησαν για τους τρεις που κάηκαν στη Μαρφίν, πόσο ειλικρινά διαμαρτυρήθηκαν, γιατί αποφεύγουν συστηματικά να μιλούν γι’ αυτό το θλιβερό επεισόδιο και γιατί περιορίστηκαν σε φραστικές αποδοκιμασίες, μόνο και μόνο για να μπορούν να πουν μετά ότι τις έκαναν; Αν τα θύματα ήταν αριστεροί και οι θύτες ακροδεξιοί μήπως θα αντιδρούσαν διαφορετικά;

Δύσκολα εξηγείται το γεγονός ότι άνθρωποι ευφυείς και καλόπιστοι καταφέρνουν διά της σιωπής να αποκρύπτουν μια αλήθεια πρωτίστως από τον εαυτό τους επειδή δεν τους συμφέρει ιδεολογικά και πολιτικά. Δύο λόγοι μού έρχονται στον νου. Ο πρώτος είναι ότι η μαχητικότητα και ο κομματικός πατριωτισμός έχουν αποκτήσει ποδοσφαιρικές διαστάσεις: οι δικοί μας σωριάζονται χτυπημένοι από τους ύπουλους και σκληρούς αντιπάλους. Εκείνοι όμως όταν πέφτουν κάνουν πάντα βουτιά. Ο δεύτερος λόγος είναι πιο σύνθετος, πιο ανησυχητικός και μας πηγαίνει πίσω σε όσα λέγαμε για τον Ξηρό, την ισονομία και τον αφηρημένο χαρακτήρα της. Μια πράξη γίνεται ηθική αν μπορούμε και θέλουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο όπου όλοι οι άλλοι θα την επαναλάμβαναν. Σύμφωνα όμως με την κυρίαρχη άποψη στην Αριστερά (συνειδητά ή υποσυνείδητα), ηθική πράξη είναι εκείνη που γίνεται για «καλό σκοπό». Και ο καλός σκοπός προϋποθέτει την αναγνώριση και συμμόρφωση με την πραγματική εκδίπλωση της ιστορικής αναγκαιότητας. Την οποία, όπως οι παλιότεροι σίγουρα θυμούνται, δεν την εκφράζει απλώς αλλά την ενσαρκώνει το κόμμα.

Λυπάμαι που το λέω, αλλά μερικές φορές πολλοί αριστεροί, ενώ διαλαλούν την πίστη τους στον κριτικό αναστοχασμό, αποδεικνύονται φορείς μιας ιδεολογίας που συνδυάζει τον οπαδικό ποδοσφαιρικό φανατισμό με την εγελιανή διαλεκτική.