Η εσωτερική λογική των Μνημονίων

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2015-11-01

Η ανάπτυξη είναι δική μας δουλειά. Που θα την κάνουμε μόνο αν έχουμε ένα εθνικό σχέδιο, που θα υπερβαίνει το Μνημόνιο και θα προσδιορίζει τρόπους υλοποίησής του. Γιατί κανένα Μνημόνιο δεν έχει στόχο την ανάταξη και ανάπτυξη της χώρας. Τα Μνημόνια έχουν συγκεκριμένο στόχο: Να περιορίσουν τους κινδύνους που δημιουργεί η Ελλάδα για τον υπόλοιπο κόσμο και δη την Ευρώπη, και να διασφαλίσουν ότι θα αποπληρώσουμε τα χρέη μας. Ετσι, θα μπορέσουμε να βγούμε πάλι στις αγορές. Με αυτήν την έννοια, τα Μνημόνια διασφαλίζουν τους δανειστές, όχι την ανάταξη και την ανάπτυξη της Ελλάδας. Αυτά, επαφίενται σε εμάς.

Πώς περιορίζονται οι κίνδυνοι από την Ελλάδα; Με αρκετούς τρόπους, μεταξύ των οποίων είναι:

(α) Η σμίκρυνση της ελληνικής οικονομίας, ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος στις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες από απρόβλεπτες αρνητικές εξελίξεις. Τα επιτελεία της τρόικας έχουν επεξεργαστεί αναλυτικά συναρτήσεις μείωσης του κινδύνου σε κάθε επίπεδο συρρίκνωσης της οικονομίας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, μάλιστα, το ΔΝΤ έχει υπολογίσει ότι το ελληνικό ΑΕΠ μπορεί να συρρικνωθεί έως τα 180 δισ. δολάρια, δηλαδή λίγο κάτω από 165 δισ. ευρώ. Η ανάπτυξη είναι δικό μας (όχι δικό τους...) πρόβλημα και ζητούμενο.

(β) Η αποστείρωση των διεθνών δικτύων από τους κινδύνους της ελληνικής αγοράς. Ηδη, ορισμένες πολυεθνικές μεταφέρουν τα στρατηγεία τους από την Ελλάδα σε γειτονικές χώρες. Αλλες, που σχεδίαζαν να τα εγκαταστήσουν εδώ, ακυρώνουν τις αποφάσεις τους και τα πηγαίνουν, π.χ., στη Ρουμανία. Αλλες, περιορίζουν τη δραστηριότητα τους στη χώρα μας – ορισμένες ούτε καν εισάγουν τα τελευταία μοντέλα προϊόντων τους. Τέλος, καμιά εισαγωγή δεν γίνεται χωρίς εκ των προτέρων εξόφληση. Η συρρίκνωση φέρνει μεγαλύτερη συρρίκνωση.

(γ) Το stop loss που αποφάσισαν να θέσουν οι δανειστές μας: Δεν δίνουν ούτε ευρώ επιπλέον στην Ελλάδα αν δεν υπάρξει πρόσθετη εγγύηση. Από τα 86 δισ. που θα μας δοθούν στην 3ετία, περίπου τα 50 αποτελούν διευκόλυνση της αποπληρωμής όσων ήδη έχουμε δανειστεί (δεν είναι πρόσθετη χρηματοδότηση) ενώ τα υπόλοιπα θα δοθούν μόνο με νέα κρατική εγγύηση. Εγγύηση είναι το Ταμείο στο οποίο θα υπαχθούν έως 50 δισ. ευρώ περιουσιακά στοιχεία του κράτους. Περί αυτού πρόκειται – όλα τα άλλα είναι για να χρυσώνεται το χάπι ή για ευτελές θέατρο στα τηλεπαράθυρα.

Τελευταίος αλλά ιδιαίτερα σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα του περιορισμού κινδύνων από την Ελλάδα, είναι η σταθεροποίηση των ελληνικών τραπεζών. Βεβαίως, αυτή είναι προϋπόθεση για την άρση της αβεβαιότητας που ταλανίζει την ελληνική οικονομία – και τους καταθέτες. Αλλά, αν κάποιος νομίζει ότι αρκεί η νέα (τρίτη) κεφαλαιοποίηση ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα της ρευστότητας και να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη, λάθος νομίζει. Για δύο λόγους:

(α) Δεν νοείται ρευστότητα για υγιείς επιχειρήσεις, αν τα επιτόκια παραμείνουν 4πλάσια των ευρωπαϊκών. Με επιτόκια 8 ή 9%, ούτε τα λεφτά του ΕΣΠΑ δεν απορροφούνται εύκολα. Αν επιδιώκουμε να γίνουν σοβαρές επενδύσεις (κι όχι κάποια ακόμη αεριτζήδικα εγχειρήματα υψηλής και γρήγορης απόδοσης...) θα πρέπει να γίνει μια πραγματική διαπραγμάτευση με στόχο τη μείωση του κόστους του χρήματος, από κάθε πρόσφορη ευρωπαϊκή πηγή.

(β) Και στα επόμενα δύο χρόνια θα σημειωθεί αρνητική πιστωτική επέκταση, ήτοι θα συνεχιστεί (αν δεν επιταθεί) ο περιορισμός στη χορήγηση δανείων. Διότι, μαζί με τα νέα κεφάλαια, οι τράπεζες θα αναλάβουν την υποχρέωση να εξοφλήσουν, εντός μιας διετίας, τα δάνεια που έλαβαν από το Ευρωσύστημα μέσω του Μηχανισμού Εκτακτης Χρηματοδότησης (ELA). Ούτε η επιστροφή καταθέσεων επαρκεί για να αντισταθμίσει αυτήν την εξέλιξη.

Βλέπετε, η εξόφληση αυτών των δανείων και, παράλληλα, η ταχεία εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων, είναι δύο προϋποθέσεις για τη μεταβίβαση σε ιδιώτες (στο τέλος της διετίας) του ποσοστού που θα κατέχει το κράτος στις τράπεζες. Ποσοστού που, μετά τη νέα κεφαλαιοποίηση, προβλέπεται ότι θα περιοριστεί κάτω από 20%, έως πολύ λιγότερο – με αποτέλεσμα, ο φορολογούμενος να μην πάρει ποτέ πίσω όσα δανείστηκε και προσέφερε στις τράπεζες.

Το Μνημόνιο έχει μια δική του εσωτερική λογική. Δεν είναι μοιραία. Αλλά χωρίς ένα ευρύτερο σχέδιο που θα το διαπερνά μια δική μας, εθνική αναπτυξιακή λογική, με σαφείς στόχους, διαφανές πλαίσιο σταθερών κανόνων για όλους (μακριά από τον παλαιοκομματισμό των «δικών μας» και των «άλλων»!), που θα εμπνέει συναινέσεις και θα διεκδικεί ευρύτερη κοινωνική στήριξη, φοβούμαι ότι αδίκως θα ανιχνεύουμε τον ορίζοντα αναζητώντας κάποιο αληθινά καλό σημάδι. Ανευ σχεδίου, διατρέχουμε τον κίνδυνο να εφαρμόσουμε το Μνημόνιο αλλά (αντίθετα με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Κύπρο) να χάσουμε την ανάπτυξη. Να μείνουμε με πιο εξασθενημένη οικονομία, μια κοινωνία που δεν θα μπορεί ούτε καν να διαμαρτύρεται στα σοβαρά. Γιατί, μπροστά στο «μοιραίο» της μαζικής ανεργίας, θα έχει υποστείλει σημαία. Με σιωπητήριο.

Θέματα επικαιρότητας: Μετά το 3ο Μνημόνιο

Γιώργος Σιακαντάρης

Ποπεριανοί στους δρόμους

Γιώργος Σιακαντάρης, 2016-06-19

Πριν τη συγκέντρωση του κινήματος «Παραιτηθείτε» έβλεπα...

Περισσότερα

«Απομονωμένοι στο μίσος…»

Μαρία Χούκλη, 2016-06-16

Ημέρα λογαριασμών για τους «Παραιτηθείτε» και τους «Είστε...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Εθνικό σχέδιο για την ανεργία

Κώστας Καλλίτσης, 2016-06-12

Είναι μάλλον απίθανο να υποστηρίξει κανείς κάτι διαφορετικό...

Περισσότερα
Γιάννης Παπαθεοδώρου

Ωραίο μου πλυντήριο

Γιάννης Παπαθεοδώρου, 2016-06-07

Αν υπάρχει ορισμός της πολιτικής γκάφας, σίγουρα θα πρέπει...

Περισσότερα

Η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως «πυροτέχνημα», για αντιπερισπασμό, και εξυπηρέτηση μικροκομματικών στόχων

2016-06-07

Η αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά και ο εκλογικός Νόμος...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα!

Κώστας Καλλίτσης, 2016-06-05

...Η αξιολόγηση έκλεισε – ευτυχώς. Η αβεβαιότητα του χρέους,...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Περί «μενουμευρωπαίων»

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2016-06-04

Ας αρχίσουμε με κοινοτοπίες: μια κυβέρνηση της Αριστεράς...

Περισσότερα
Τάσος Γιαννίτσης

Ξέρουμε; Σκεφτόμαστε; Θέλουμε;

Τάσος Γιαννίτσης, 2016-06-03

«Το θέμα μου, στην ουσία, είναι ένα: Πού βρισκόμαστε σήμερα...

Περισσότερα

Άρθρα

Κώστας Καλλίτσης

Και η αντιπολίτευση;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-09

Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης είναι πολύ κακή, κακή...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Κώστας Καλλίτσης

Tipping point;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-02

Η Κυριακή των Τεμπών διέλυσε την ψευδαίσθηση κυριαρχίας....

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

ΔΕΝ ΕΧΩ ΟΞΥΓΟΝΟ

ΔΕΝ ΕΧΩ ΟΞΥΓΟΝΟ

2025-01-26

 Το μεσημέρι άφησα αυτή την τεράστια συγκέντρωση κόσμου...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Οι 16 (επενδύσεις) που έγιναν 4 και κατέληξαν σε 1

Δημήτρης Καμπουράκης, 2025-01-24

Έτυχε μήπως να κάνετε προσφάτως καμιά βόλτα στις περίφημες...

Κώστας Καλλίτσης

Πιο λαϊκιστής πεθαίνεις;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-19

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) υποτίθεται...

×
×