Ακήρυχτοι Πόλεμοι

Θέατρα, γήπεδα, εστιατόρια, δρόμοι, στέκια, χώροι ψυχαγωγίας: το «ιερό μίσος» αυτή τη φορά επέλεξε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα, επιλέγοντας ως στόχο την ίδια την καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών. Το μακελειό στο Παρίσι δεν ήταν η πρώτη πράξη ενός ακήρυχτου πολέμου αλλά η τελευταία αιματηρή πρόκληση σε μια σειρά τρομοκρατικών ενεργειών, που προκαλούν πλέον τις οικουμενικές αξίες της ανθρωπότητας. «Αλλαχού Ακμπάρ» (Ο Θεός είναι μεγάλος) φώναζαν οι εκτελεστές και «μάρτυρες» για να δικαιολογήσουν το άδικα ξοδεμένο αίμα. Κι όμως. Κανένας Θεός δεν θέλησε αυτή τη σφαγή. Τη θέλησαν μόνο ορισμένοι φανατικοί οπαδοί του, που εδώ καιρό, προσπαθούν να επιβάλουν το δικό τους εκδικητικό νόμο, προωθώντας έναν ιδιάζοντα φασισμό. Από την Παρασκευή το βράδυ, η Ευρώπη είναι μια «αμυνόμενη δημοκρατία» που πρέπει να υπερασπιστεί τις αξίες της αλλά και την ασφάλεια των πολιτών της. Η πρώτη πράξη αυτής της νέας συνειδητοποίησης θα πρέπει να είναι η συγκρότηση ενός πανευρωπαϊκού μετώπου, που θα αναμετρηθεί δυναμικά με το λεγόμενο «Ισλαμικό Κράτος».

Προφανώς, σε αυτή τη νέα φάση, θα προκύψουν προβλήματα που θα επηρεάζουν το ίδιο το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής πολιτικής: σκλήρυνση των μέτρων ασφάλειας, περιορισμός της κίνησης με «κλειστά σύνορα», «ζώνες προστασίας» απέναντι σε μετανάστες και μειονότητες, διεξαγωγή ελέγχων, μεγαλύτερη καταστολή, ισλαμοφοβία, εθνικιστικές αναδιπλώσεις, ευρωσκεπτικισμός, άνοδος της ακροδεξιάς. Όλα αυτά τα στοιχεία εμπεριέχουν συγκρούσεις που θα εξελιχτούν γρήγορα σε μικρούς ακήρυχτους πολέμους μέσα στο εσωτερικό της ίδιας της Ευρώπης, την ίδια ώρα που θα δοκιμάζονται τα όρια της πολιτισμικής ανεκτικότητας. Γι αυτό και χρειάζεται περισσή φροντίδα τώρα από όλους τους ενεργούς πολίτες της Ευρώπης —και ιδιαίτερα από τα προοδευτικά κόμματα της μεγάλης σοσιαλδημοκρατικής «πολιτικής οικογένειας»— ώστε το δικαίωμα στην ασφάλεια να μη μετατραπεί σε υπερ-δικαίωμα, που θα μειώνει σταδιακά την ισχύ των άλλων δικαιωμάτων. Η «ανοιχτή Ευρώπη» δεν πρέπει να μικρύνει στο όνομα της «ισχυρής Ευρώπης». Ένα όμως είναι βέβαιο. Θα πρέπει άμεσα να αποφασίσουμε για το αν θα συνεχίσουμε να βλέπουμε την φονταμενταλιστική τρομοκρατία ως άμεσο αποτέλεσμα του «νεοαποικιακού νεοφιλευθερισμού της Δύσης», ή θα καταλάβουμε, επιτέλους, ότι το σημερινό δίλημμα έχει αποκτήσει αυτόνομα χαρακτηριστικά, που συμπυκνώνονται πλέον στο δίπολο: «ευρωπαϊκή δημοκρατία – ισλαμοφασισμός». Τη διάσταση αυτή την έχουν κατανοήσει πρώτοι από όλους οι μουσουλμάνοι ευρωπαίοι πολίτες, που μέσω των ενώσεων, των σωματείων αλλά των θρησκευτικών κοινοτήτων τους έσπευσαν να καταδικάσουν τις τρομοκρατικές ενέργειες.

Είναι επίσης σαφές ότι η χώρα μας θα βρεθεί σύντομα στη δίνη μιας νέας περιπέτειας, που θα μετατοπίσει το κέντρο βάρους από το «προσφυγικό ζήτημα» στη φύλαξη των συνόρων, καθώς και στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Η έγκαιρη και έμπρακτη αλληλεγγύη της απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους θα είναι ίσως το πιο ισχυρό πολιτικό εισιτήριο για την παρουσία της χώρας μας ως σταθεροποιητικού γεωπολιτικού παράγοντα στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο. Στην κατεύθυνση αυτή, η πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ για την απεμπλοκή της χώρας από το ΝΑΤΟ, καθώς και άλλες γραφικές κορώνες για την κατάργηση των στρατιωτικών βάσεων θα πρέπει άμεσα να αναθεωρηθούν, γιατί εγκυμονούν κινδύνους απομόνωσης, σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη και ασταθή περίοδο. Εξίσου επικίνδυνες μπορούν να αποβούν δηλώσεις σαν εκείνες που απειλούσαν ότι η «Ευρώπη θα γεμίσει τζιχαντιστές», αν οι εταίροι δεν δεχτούν τη «σκληρή διαπραγμάτευση» Τσίπρα-Καμμένου. Όλοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι μετά την «Παρασκευή και 13», η Ευρώπη και η Ελλάδα βρίσκονται σε μια νέα πολιτική αλλά και ιστορική συνθήκη.

Όσοι εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως η πολιτισμική ανεκτικότητα είναι συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας, θα πρέπει να συνταχθούμε με την αποφασιστική ενίσχυση των μέτρων εναντίον του ισλαμοφασισμού αλλά και με μια παράλληλη πολιτική επίλυση του προβλήματος στη Συρία. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει μια πρώτη πράξη συντονισμένης δράσης όλης της Ευρώπης —και της Δύσης— σε έναν πόλεμο που δεν μπορεί να τελειώσει παρά μόνο με την ολοκληρωτική ήττα του «Ισλαμικού Κράτους». Προς το παρόν, αυτός ο πόλεμος είναι ακόμη ακήρυχτος, αλλά όλοι ξέρουμε πως έχει ήδη ξεκινήσει.