Ο καφές και τα τσιγάρα μου
Γιάννης Παπαθεοδώρου, dim/art, Δημοσιευμένο: 2016-05-23
Ακούσαμε πολλά ενόψει του πολυνομοσχεδίου, το οποίο μετά τη χτεσινή υπερψήφισή του από την οριακή κυβερνητική πλειοψηφία εγκαινιάζει το Μνημόνιο 3 plus (ή, αλλιώς, το «Μνημόνιο για πάντα»). Αναμφισβήτητα, η πιο ενδιαφέρουσα δήλωση ανήκει στην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Θεοπεφτάτου: «Προσπαθήσαμε το ποσό του ΦΠΑ να μοιραστεί σε διάφορα είδη. Επειδή δύσκολα συμβαίνει και να πίνεις πολύ και να καπνίζεις πολύ και να πηγαίνεις να πίνεις πολλούς καφέδες, δηλαδή πρέπει να συμπίπτουν πάρα πολλά πράγματα για να επιβαρυνθεί σοβαρά ένα νοικοκυριό, και γι’ αυτό μοιράστηκε». Τυχαίνει να ανήκω και στις τρεις κατηγορίες, και ομολογώ πως ποτέ δεν είχα φανταστεί πως ο κ. Τόμσεν και η παρέα του ασχολείται ειδικά με τα ανθρώπινα πάθη των καθημερινών βλαπτικών εξαρτήσεων για να «μοιράσουν» το βάρος των Μνημονίων. Η αλήθεια όμως είναι ότι όταν ένας/μία βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ έχει φτάσει να ψηφίζει μέτρα για μια «αιωνιότητα και μια μέρα», σίγουρα θα πρέπει να έχει ήδη κατασκευάσει ένα βολικό άλλοθι για να πείσει πρώτα από όλους τον εαυτό του ότι η έδρα του αξίζει περισσότερο από τη συνείδησή του.
Εξαιρώ τους υπουργούς. Τα χαμόγελα και τα γέλια που είδαμε στα υπουργικά έδρανα στη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης ανήκουν δυστυχώς σε μια άλλη κατηγορία, στην οποία η αμηχανία, ο αμοραλισμός και ο κυνισμός εναλλάσσονται, με βάση το χαμηλό, πλέον, βαρομετρικό της εξουσίας. Τα χειροκροτήματα των όρθιων βουλευτών της συμπολίτευσης, μετά την ομιλία του πρωθυπουργού, ήταν η πιο σαφής ένδειξη της νέας κυβερνητικής «αυταπάτης». Χωρίς καν να έχει βρει τα ισοδύναμα, ο πρωθυπουργός μπέρδεψε τα «ειδικά μισθολόγια» με τους ένστολους πελάτες του φτηνού κυβερνητικού του εταίρου (ΑΝΕΛ), ανακοινώνοντας ταυτόχρονα ένα μελλοντικό «Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης», στο οποίο τα λιγοστά χρήματα (700 εκατομμύρια) θα βρεθούν κάποτε από τη φαντασιακή ανταποδοτικότητα της τρέχουσας δανειακής σύμβασης. Φαντάζομαι πως, όταν ο πρωθυπουργός ενημερωθεί καλύτερα από τον κ. Νίκο Παππά για το πώς πήγε το ταξίδι του στην Αμερική, θα καταλάβει ότι η επαχθής φορολόγηση μιας πιθανής νέας επένδυσης δεν καταργεί μόνο την έννοια της «εκτόξευσης της οικονομίας» αλλά ακυρώνει ταυτόχρονα οποιαδήποτε προοπτική για ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον.
Ο συνδυασμός αισιοδοξίας και θρήνου είναι μάλλον το πιο σίγουρο σύμπτωμα για τη «διπολική διαταραχή» της εξουσίας. Χτες ψηφίστηκε από την «πρώτη φορά αριστερά» το μεγαλύτερο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στη νεότερη ιστορία της χώρας, μαζί με ένα δυσβάσταχτο πακέτο φορολογικών μέτρων και έναν προληπτικό «κόφτη», που θα αποτελεί στο εξής το μόνιμο τίμημα της αναξιοπιστίας της κυβέρνησης. Η παράπλευρη απώλεια για την εθνική κυριαρχία είναι προφανής. Καμία άλλη «μνημονιακή» κυβέρνηση στην Ευρώπη δεν τόλμησε να εκχωρήσει, σε τέτοιο βαθμό, τον οικονομικό- δημοσιονομικό έλεγχο του μέλλοντος μιας χώρας, με ταυτόχρονη απομείωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Στην παλιά διάλεκτο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό θα ονομαζόταν «ξεπούλημα», «εθνική ταπείνωση» ή ακόμη και «δωσιλογισμός». Ευτυχώς η αντιπολίτευση δεν ακολούθησε το ρητορικό εξτρεμισμό της προηγούμενης αντιμνημονιακής συμμαχίας. Η «συνθηκολόγηση των ηττημένων» αρκεί για να περιγράψει με ακριβείς όρους τη νέα κατάσταση, που προέκυψε μετά τη «σκληρή και υπερήφανη διαπραγμάτευση»: τη διαρκή εποπτεία, τη μεταβίβαση της δημόσιας περιουσίας στα χέρια των δανειστών, τη συνολική φοροεπιδρομή, τη μαζική φτωχοποίηση.
Αυτό που εντυπωσιάζει ωστόσο είναι η αναζήτηση του αριστερού άλλοθι, στο επίπεδο των νέων ιδεολογικών ψευδαισθήσεων. Όταν ο επιθετικός λαϊκισμός της «ρήξης» εξελίσσεται σε «αμυντικό λαϊκισμό» της «συνθηκολόγησης», [1] τότε δημιουργούνται ευνοϊκές προϋποθέσεις για ευκαιριακούς ηθικούς τακτικισμούς («μάχη με τη διαπλοκή») αλλά και χρησιμοθηρικές παλαιοκομματικές παλινδρομήσεις («αλλαγή εκλογικού νόμου») που προετοιμάζουν το έδαφος για την οριακή, έστω, εγκαθίδρυση ενός παρακμιακού καθεστωτισμού. Συνήθως βέβαια, τα σημάδια αυτά επιταχύνουν την πολιτική απαξίωση της κυβέρνησης και αυξάνουν την κοινωνική δυσαρέσκεια, ακριβώς επειδή έχει προηγηθεί η περίοδος των μεγάλων προσδοκιών. Όλα αυτά μένει να τα δούμε στο επόμενο χρονικό διάστημα. Για την ώρα, αυτό που καταλάβαμε είναι πως, σύμφωνα με την κ. Θεοπεφτάτου, το νέο αριστερό Μνημόνιο θα εφαρμοστεί μόνο στον καφέ και στα τσιγάρα μας!
[1] Βλ. Αντρέας Πανταζόπουλος, «Αμυντικός λαϊκισμός», Το Βήμα, 22/05/2016.