«Να προστατευθεί η δημοκρατία…»

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2016-06-09

Μιά καλή αρχή έγινε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. αποφάσισε να αναλάβει δράση για να προστατεύσει εμπράκτως το «κράτος δικαίου» (rule of law), – τη δημοκρατία- στις χώρες μέλη της με την ενεργοποίηση συγκεκριμένων ρυθμίσεων , μιά εξέλιξη-σταθμός για την Ευρώπη που περιέργως πέρασε κάπως απαρατήρητη. Εδικότερα σε μια υψηλής σημασίας – ουσιαστικά και συμβολικά – κίνηση την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή προχώρησε για πρώτη φορά στην επίσημη διατύπωση «Γνώμης» (opinion) με την οποία κατηγορεί μια χώρα μέλος, την Πολωνία, για παραβίαση των κανόνων του «κράτους δικαίου». Εφαρμόζει έτσι το «Νέο Πλαίσιο για την Ενίσχυση του Κράτους Δικαίου» που αποφασίστηκε το 2014 και που κατά κάποιο τρόπο επιβάλλει ένα είδος «πολιτικής εποπτείας» για χώρες που παραβιάζουν δημοκρατικές αξίες και αρχές πάνω στις οποίες οικοδομείται η Ένωση. Σε ακραία περίπτωση η διαδικασία αυτή μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε χώρα μέλος που μπορούν να φθάνουν μέχρι και στην αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ (άρθ. 7 της Συνθήκης της Λισσαβόνας) εάν το «υπό κατηγορία κράτος» αρνείται να συμμορφωθεί. Βεβαίως η επιβολή αυτών των κυρώσεων δεν είναι ομολογουμένως εύκολη υπόθεση ιδιαίτερα καθώς προβλέπεται ομοφωνία για τη λήψη της σχετικής απόφασης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Αλλά και από πολιτική άποψη η επιβολή τόσο αυστηρών κυρώσεων δεν συνιστά ενδεχομένως την ενδεδειγμένη ενέργεια παρά μόνο εάν η παραβίαση των δημοκρατικών κανόνων φθάσει στο όριο της «πολιτικής εκτροπής». Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι ενεργοποιούνται τώρα ηπιότερα και ίσως αποτελεσματικότερα μέτρα τιμωρίας της «παρεκτρεπόμενης χώρας» με πρώτο και κύριο το «ξεμπρόστιασμα» ( name and shame) στο μέτρο που αυτό μπορεί να ενδιαφέρει βέβαια ένα καθεστώς που στερείται δημοκρατικής ευαισθησίας . Στην περίπτωση της Πολωνίας η παραβίαση του «κράτους δικαίου» αναφέρεται στις ενέργειες της συντηρητικής (ακροδεξιάς κυβέρνησης να αλλοιώσει τη σύνθεση και λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου και των Ραδιοτηλεοπτικών Υπηρεσιών της χώρας. Υπάρχουν πολλοί ωστόσο που θεωρούν ότι ενώ ορθώς η Επιτροπή άνοιξε τη διαδικασία ενάντια στην Πολωνία, παραβλέπει κάτω ίσως από πολιτικές εκτιμήσεις άλλες περιπτώσεις όπου οι αρχές και κανόνες επίσης παραβιάζονται ή απειλούνται εμφανώς με παραβίαση. Μια τέτοια επιλεκτική προσέγγιση όμως σ’ένα τόσο ευαίσθητο χώρο μπορεί να υπονομεύσει τη νομιμοποίηση της διαδικασίας. Οι κανόνες της Ένωσης για την προστασία της δημοκρατίας θα πρέπει να εφαρμόζονται αδιακρίτως και ομοιόμορφα για μεγάλες ή μικρές χώρες, χώρες της Ανατολής ή Δύσης, Βορρά ή Νότου, χώρες σε οικονομική κρίση ή εκτός κρίσης.

Άρθρα/ Ευρωπαϊκή Ένωση

Κώστας Καλλίτσης

Από τον Λέττα στον Ντράγκι

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-15

Στην Ευρώπη το είχαμε όλοι, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, ανάγκη,...

Θόδωρος Τσίκας

Τί σημαίνει η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-08

Η Θουριγγία και η Σαξονία, στις οποίες έγιναν εκλογές, είναι...

Μέρες του 36, μέρες του 2024

Παύλος Τσίμας, 2024-06-22

...Στο μεταξύ, ως προς την δική μας περί κεντροαριστεράς...

Κώστας Καλλίτσης

Δύο εν σειρά παράδοξα

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-07

Με ποια κριτήρια διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή στρατηγική...

Θόδωρος Τσίκας

Προχωρά η ευρωπαϊκή Άμυνα, αν και με μικρά βήματα

Θόδωρος Τσίκας, 2024-03-22

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: οι καλές εποχές πέρασαν. Η περίοδος...

Θα αυτοτραυματιστεί η Ευρώπη;

Παύλος Τσίμας, 2024-02-03

«Ευρώπη θα γίνουμε»! Στα ελληνικά ακούγεται θετικό, κάτι...

Π.Κ. Ιωακειμίδης

9+1 Ερωτήσεις - απαντήσεις για το Βέτο στην Ευρώπη

Π.Κ. Ιωακειμίδης, 2023-12-23

Είναι το πολιτικά πιο ευαίσθητο θέμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση...

Το μπούνκερ είναι αδιαπέραστο

Γιώργος Καπόπουλος, 2023-11-18

Μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης,...

Κώστας Καλλίτσης

Το διπλό χάσμα της Ευρώπης

Κώστας Καλλίτσης, 2023-11-12

Οτι η Ευρωπαϊκή Ενωση φλερτάρει με την ύφεση, δεν ήταν άγνωστο....

Σωτήρης Βαλντέν

Η νέα διεύρυνση της ΕΕ και το μέλλον της Ευρώπης

Σωτήρης Βαλντέν, 2023-09-07

Όταν πέρσι τον Ιούνιο οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφάσισαν...

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ευρωεκλογές του 2024

Μανώλης Σπινθουράκης, 2023-06-28

Οπως πολύ σωστά είπε την Κυριακή ο Αλέξης Τσίπρας, το επόμενο...

Λόγια, λόγια, λόγια. Παχιά

Τάσος Παππάς, 2023-06-21

Στα ψιλά πέρασε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε...

×
×