Αρθογράφος: Αλέξης Ηρακλείδης - Σελίδα: 1
Αλέξης Ηρακλείδης, Συνέντευξη στον Β. Σκουρή, iEidiseis.gr, 04/06/2020
«Η ελληνοτουρκική διένεξη στην Ανατολική Μεσόγειο Μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ένοπλη σύγκρουση, με ζοφερές συνέπειες, αν επικρατήσουν οι ιέρακες και εθνικιστές και από τις δύο πλευρές», προειδοποιεί ο καθηγητής Αλέξης Ηρακλείδης, που με αφορμή το νέο του βιβλίο «Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειος, 50+1 όψεις των ελληνοτουρκικών διενέξεων» παραχωρεί στο iEidiseis μια συνέντευξη που θα συζητηθεί.
Ο διάλογος για το Αιγαίο συνεχίζει και παραμένει στις ελληνικές καλένδες λόγω της διστακτικής ελληνικής στάσης. Κατόπιν αυτού οι παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου συνεχίζονται αμείωτες με αντίστοιχες εικονικές αερομαχίες και μεγάλο οικονομικό κόστος, με σχεδόν καθημερινό τον κίνδυνο εναέριας σύγκρουσης, πτώσης αεροσκάφους, θάνατο πιλότων. Γιατί όμως «οι παραβιάσεις»; Επειδή η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που παρουσιάζει το ανορθόδοξο να διαθέτει εναέριο χώρο ευρύτερο κατά τέσσερα ναυτικά μίλια από τα χωρικά της ύδατα (αιγιαλίτιδα ζώνη), κάτι που καταφανώς αντιβαίνει προς τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Η ανακάλυψη ότι υπάρχουν υδρογονάνθρακες (φυσικό αέριο) νοτίως της Κύπρου (κοίτασμα Αφροδίτη) είχε συνδεθεί έως το 2016 με το ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού, με επανένωση και διζωνική ομοσπονδία. Μάλιστα η ανακάλυψη αυτή είχε παρουσιαστεί και ως ο καταλύτης της επίλυσης, διότι η πιο ασφαλής, σύντομη και οικονομική μεταφορά του φυσικού αερίου είναι μέσω Τουρκίας που, εξυπακούεται, για να πραγματοποιηθεί απαιτείται επίλυση του Κυπριακού.
Η εξωτερική πολιτική των κρατών δεν καθορίζεται τόσο από την αντικειμενική εξωτερική πραγματικότητα, αλλά από το «τι νομίζουμε ότι είναι η πραγματικότητα αυτή», από το νόημα που προσδίδουμε σε αυτήν. Ετσι τα κράτη, με την εκάστοτε στάση τους, είναι και δημιουργοί της διεθνούς πραγματικότητας. Δηλαδή μια χώρα μπορεί να διαμορφώσει μια πιο συμφέρουσα γιʼ αυτήν πραγματικότητα ή να κάνει το αντίθετο, να επιφέρει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Στον απόηχο της καταδικαστέας τουρκικής εισβολής στη Βόρεια Συρία και των τουρκικών ενεργειών στην Κύπρο στο πλαίσιο της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ (που είναι κατάφωρα παράνομες με βάση το διεθνές δίκαιο, που απαγορεύει τέτοιες ενέργειες όταν δεν έχει προηγουμένως λάβει χώρα οριοθέτηση της ΑΟΖ ή της υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δύο εμπλεκόμενων χωρών) που έχουν προκαλέσει σάλο στην ελληνική κοινή γνώμη, ας προσπαθήσουμε να δούμε μια άλλη βασική πτυχή της τουρκικής στάσης, στη λογική ότι πρέπει να γνωρίζεις τον αντίπαλο και τι τον «πονάει» για να μπορείς να ασκήσεις νηφάλια εξωτερική πολιτική. Θα εστιάσω την προσοχή μου στα τουρκικά «εθνικά θέματα», βασικό κίνητρο και πυλώνα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και της εκάστοτε τουρκικής ηγεσίας.
Με τη διάσκεψη του Κραν Μοντανά στην Ελβετία, την αποτυχημένη ύστατη προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, ανοίγει πλέον για τα καλά η αυλαία για το Plan B, το «βελούδινο διαζύγιο», αλλά έρχεται στο προσκήνιο, όσο ποτέ άλλοτε, και το χειρότερο δυνατό σενάριο για τη Λευκωσία και την Αθήνα, το ανταγωνιστικό διαζύγιο, δηλαδή η οριστική διχοτόμηση, χωρίς καν επιστροφή εδαφών, με τη «Βόρεια Κύπρο» στην ουσία ή στην πράξη τουρκική επαρχία και τα τουρκικά στρατεύματα εσαεί στην άτυχη μεγαλόνησο.
Από τότε που ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών στην Τουρκία ο Αχµέτ Νταβούτογλου (τον Μάιο του 2009), η Τουρκία έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή κινητικότητα στην εξωτερική της πολιτική, κατ’ αρχάς σε σχέση µε τους γείτονές της προς τον Νότο και προς Ανατολάς αλλά και ακόµη και στην υποΣαχάρια Αφρική και τη Λατινική Αµερική.
Πριν από 11 χρόνια, την 24η Μαρτίου 1999, άρχισε η ΝΑΤΟϊκή στρατιωτική επέμβαση στη Σερβία που διήρκεσε 78 ημέρες, μέχρι την 9η Ιουνίου. Εγιναν 38.004 πτήσεις εκ των οποίων οι 10.484 ήταν επιθέσεις από αέρος που έριξαν 23.614 βλήματα.
Η επέμβαση αυτή είχε χαρακτηριστεί από τους υποστηρικτές της ως «ανθρωπιστική επέμβαση», ως επέμβαση με στόχο να σωθούν αθώοι αλβανοί Κοσοβάροι που υφίσταντο δολοφονίες και εθνοκάθαρση από το καθεστώς Μιλόσεβιτς.
Με το τέλος της προηγούμενης χρονιάς συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια ύφεσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, για την ακρίβεια ύφεσης στη συνεχιζόμενη μεταξύ τους αντιπαλότητα. Παρά την ύφεση δεν έχει επιλυθεί καμία ελληνοτουρκική διαφορά και οι δύο λαοί εξακολουθούν να θεωρούν ακόμη και σήμερα, με βάση τις σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, την άλλη πλευρά ως την κυριότερη απειλή και τον βασικό εχθρό που θέλει το κακό τους.
Η Ελλάδα πρέπει να επανακτήσει το διεθνές κύρος που είχε το 1999-2003
Τα οικονομικά, η διαφάνεια και η αξιοκρατία είναι, δικαιολογημένα, κύριες προτεραιότητες για τη νέα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Όμως κλειδί αποτελεί και η εξωτερική πολιτική. Αν η Ελλάδα επανακτήσει το διεθνές κύρος που είχε το 1999-2003 επί κυβέρνησης Σημίτη, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου, οι διεθνείς παράγοντες θα έδιναν περισσότερη πίστωση χρόνου στην ελληνική κυβέρνηση για να βάλει σε τάξη τα άθλια οικονομικά της χώρας που κληρονόμησε.
Είναι ανεδαφικό να περιμένουμε την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ για τη λύση του θέματος του Αιγαίου
Αλέξης Ηρακλείδης, Το Βήμα Ιδεών - Το Βήμα, 01/01/2009
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν κλασική περίπτωση «αντίπαλης δυάδας», όπως οι περιπτώσεις Γάλλων- Γερμανών (1800-1945), ΣέρβωνΑλβανών ή Ισραηλινών- Αράβων. Ωστόσο οι ελληνοτουρκικές δεν ήταν συνεχώς τρικυμιώδεις. Τις συγκρούσεις διαδέχονταν προσπάθειες ομαλοποίησης, ενίοτε και επιτυχείς (1930-1940, 1945-1953, 1959-1963 και 1999-σήμερα).
Αλέξης Ηρακλείδης, Συνέντευξη στoν Τάσο Τσακίρογλου, Κυρ. Ελευθεροτυπία, 20/07/2008
Ο Αλ. Ηρακλείδης είναι εξοικειωμένος με τον χώρο της ΠΓΔΜ: Ο πατέρας του ήταν ο πρώτος μεταπολεμικός πρόξενος της Ελλάδας στα Σκόπια (το 1958) και πρεσβευτής τα τελευταία χρόνια προεδρίας του Τίτο, ενώ ο ίδιος έχει διατελέσει κι εμπειρογνώμονας του υπουργείου Εξωτερικών για τις μειονότητες. Οι απόψεις του, λοιπόν, για τις διαφορές των δυο πλευρών και για την τελευταία επιστολή Γκρούεφσκι προς Καραμανλή έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Σύνολο καταγραφών: 42
