Εχει γίνει μανιέρα. Η κυβέρνηση προσποιείται ότι έχει πάντα ένα λόγο να πανηγυρίσει, ακόμα και για στοιχεία, εκτιμήσεις και συστάσεις που, σε έναν κανονικό άνθρωπο, θα επέβαλλαν σιωπή και περίσκεψη.

Η μελέτη του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία δεν ήταν εξαίρεση αυτού του κανόνα. Ο ΟΟΣΑ δείχνει ότι μια βασική αιτία του πληθωρισμού στη χώρα μας είναι τα υπερβολικά ποσοστά κέρδους με τα οποία έχουν (κακο)μάθει να δουλεύουν εμπόριο και βιομηχανία.

Τι θα ευχόσασταν να πετύχουμε το 2023; Από τα πολλά, θα ξεχώριζα δύο. Ενα, το πολιτικό σύστημα να ανακτήσει τη δύναμη να αντικρίζει καθαρά, με εντιμότητα τα πραγματικά προβλήματα κι ο διάλογος να γίνεται με ειλικρίνεια για αυτά – όχι με αυτά ως αφορμή και με μοναδικό στόχο το κράτος-λάφυρο. Δεύτερο, να θυμηθεί πώς είναι να συζητά, να παίρνει υπόψη όσα λέει κάθε συνομιλητής – αντί καθένας να ακούει μόνο τη φωνή του, έτοιμος να κατατροπώσει κάθε φορέα διαφορετικής άποψης.

Το απότομο φρενάρισμα του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το τρίτο τρίμηνο ξάφνιασε. Στο χρυσό τρίμηνο της τουριστικής κίνησης, ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης έπεσε στο 2,8% από 7,9% που ήταν το πρώτο και 7,1% το δεύτερο τρίμηνο. Κατόπιν τούτου, ο ρυθμός μεγέθυνσης στο ενιάμηνο περιορίζεται στο 5,9%. Και καθώς το τέταρτο τρίμηνο αναμένεται αρνητική μεταβολή του ΑΕΠ (αυτό προοιωνίζονται οι πρόδρομοι δείκτες και οι διεθνείς εξελίξεις), η ετήσια μεγέθυνση θα είναι αισθητά πιο μικρή από το 5,6% που γράφτηκε στον Προϋπολογισμό.

Μια χώρα που μετέχει στο ΝΑΤΟ και στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, στην Ευρωζώνη, με σταθερό γεωπολιτικό προσανατολισμό, που εδώ και μισό αιώνα έχει αφήσει πίσω της τους μεγάλους διχασμούς και τις αυταρχικές εκτροπές, που είναι απαλλαγμένη από την τρομοκρατία και το βαρύ έγκλημα που ταλανίζουν άλλες ανεπτυγμένες χώρες, μια τέτοια χώρα είναι πολιτικά ασφαλής; Οχι απαραίτητα –λένε– αν διατρέχει κίνδυνο ακυβερνησίας. Οπου ως ακυβερνησία ορίζεται η απουσία μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης.

Μια αναδρομή στη μεταπολιτευτική περίοδο δείχνει ότι στις προεκλογικές περιόδους πάντα ενισχύονται οι προσδοκίες, λόγω των προεκλογικών υποσχέσεων που αφειδώς δίνονται και των παροχών που μοιράζονται. Και έτσι το οικονομικό κλίμα εμφανίζει ορισμένη βελτίωση. Αυτό συμβαίνει πάλι αυτή την περίοδο.

Γίνονται θαύματα στην Ελλάδα; Από μια πρώτη ματιά, ορισμένα από όσα συμβαίνουν μοιάζουν σαν θαύματα.

Παράδειγμα, σε μια υπερχρεωμένη χώρα μοιράζονται επιδόματα και επιχορηγήσεις πολλών δισ. ευρώ με απλοχεριά, χωρίς αυστηρά κριτήρια ή άλλους, πεζούς, περιορισμούς. Με αυτόν τον τρόπο τροφοδοτείται η κατανάλωση, η κατανάλωση προκαλεί αύξηση του ΑΕΠ και ιδού το θαύμα: καταναλώνοντας –όχι επενδύοντας και παράγοντας– γινόμαστε πλουσιότεροι.

Ο πληθωρισμός πλήττει τους φτωχότερους – αναφέρει έρευνα της ΕKT. Επειδή δαπανούν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους για διατροφή και ενέργεια, τα φτωχά νοικοκυριά πλήττονται βαρύτατα. Ο πληθωρισμός δεν είναι ίδιος για όλους, ο πληθωρισμός των φτωχών είναι πολύ μεγαλύτερος από τον πληθωρισμό των πλουσίων. Μάλιστα –καταλήγει η έρευνα– το χάσμα ανάμεσα στους δύο πληθωρισμούς σήμερα είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί από το 2006.

Βεβαίως υπάρχει πρόβληµα πληθωρισµού και στην Αµερική και στην Ευρώπη, βεβαίως η μετά από 10ετίες επανεμφάνισή του είναι παγκόσμιο φαινόμενο, καμία χώρα, καμία οικονομία, κανένας δεν μένει στο απυρόβλητο.

Αλλά, πρώτον, ο πληθωρισμός δεν είναι ένα ουδέτερο φαινόμενο: Εφόσον αντέχει η κατανάλωση, οι εταιρείες περνούν το αυξημένο κόστος στους πελάτες τους.

Αυτό που συνέβη το προπερασμένο Σάββατο στην Κρήτη έμοιαζε κάτι που συμβαίνει μία φορά κάθε 500 χρόνια: Ανοιξαν οι ουρανοί και σε 10 λεπτά έπεσε όσο νερό πέφτει σε 3-4 χρόνια. Φαινόμενο όχι σύνηθες, αλλά ούτε τελείως απροσδόκητο: Οι παράκτιες πλημμύρες πυκνώνουν σε όλη την Ευρώπη, οι ζημιές που αφήνουν πίσω θα είναι 30 φορές μεγαλύτερες την επόμενη 30ετία, η Ελλάδα έχει ήδη μεγάλη (και πικρή) εμπειρία.