Οταν ο Ρήγας Βελεστινλής, στα τέλη του 18ου αιώνα, καλούσε σε εξέγερση όλους τους λαούς που υπέφεραν από την οθωμανική τυραννία και διατύπωνε το όραμα για μια κρατική οντότητα που θα περιλαμβάνει όλες τις καταπιεσμένες ομάδες και όλους τους πολίτες, ασχέτως θρησκείας, γλώσσας ή φυλής, είχε υπόψη του το πολυεθνικό, γλωσσικό και θρησκευτικό μωσαϊκό των Βαλκανίων και συνολικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εναν περίπου αιώνα μετά, με την εμφάνιση και την άνοδο των βαλκανικών εθνικισμών, έγινε σαφές πόσο δύσκολο θα ήταν το μοίρασμα των εδαφών της κλυδωνιζόμενης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση και οι ευρύτερες οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις έχουν προκαλέσει νέες διαιρέσεις στις δυτικές κοινωνίες. Οι εκλογές στις ΗΠΑ, το βρετανικό δημοψήφισμα, οι γαλλικές, οι ολλανδικές και οι αυστριακές εκλογές, δείχνουν χώρες διαιρεμένες τόσο κοινωνικά και εισοδηματικά, όσο και γενεακά, αλλά και γεωγραφικά. Μπορούμε αβίαστα να μιλήσουμε για δύο «κόσμους».

Η πρώτη ανάγνωση είναι ότι οι νέες αυτές διαιρέσεις συμπαρασύρουν και τον παραδοσιακό πολιτικό άξονα Δεξιάς – Αριστεράς, αφού δεν έχει αντιστοίχηση με τις νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

Κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν πως ο δεύτερος γύρος των γαλλικών εκλογών θα είναι περίπατος για τον Μακρόν. Κάθε δε σύγκριση με το 2002 και το 82,2% με το οποίο ο Ζακ Σιράκ συνέτριψε τον Ζαν Μαρί Λεπέν, είναι εντελώς άτοπη.

Τότε τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Υπήρχε ένα καθολικό δημοκρατικό μέτωπο απέναντι σε έναν καραμπινάτο φασίστα. Τώρα η κατάσταση είναι πολύ πιο σύνθετη.

Η Μαρίν Λεπέν δεν εμφανίζει μόνο ένα πιο ήπιο πρόσωπο σε σχέση με τον Ζαν Μαρί Λεπέν, αλλά και προσπαθεί να εκφράσει ένα ισχυρό, λαϊκιστικό ρεύμα που διαπερνάει πλέον όλη την Ευρώπη.

Η δημοσκόπηση «Σφυγμός» της Prorata, που διενεργήθηκε για λογαριασμό της «Εφημερίδας των Συντακτών» από 1 έως 3 Μαρτίου, επιβεβαίωσε ότι οι πολίτες βλέπουν ευνοϊκά τη συγκρότηση νέου, ενιαίου κόμματος της Κεντροαριστεράς.
Επ’ αυτού, θεωρώ αναγκαίες οκτώ βασικές επισημάνσεις:
Στον δημόσιο διάλογο συνήθως γίνεται λόγος για «νέο φορέα», χωρίς να προσδιορίζεται με σαφήνεια αν νέος φορέας σημαίνει νέο κόμμα ή συμπαράταξη κομμάτων, κινήσεων και προσώπων. Προσωπικά πιστεύω στις καθαρές λύσεις. Με άλλα λόγια, στην ανάγκη ενός νέου, σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Τα βήματα για να φτάσουμε στο ιδρυτικό συνέδριο του νέου κόμματος προφανώς και μπορούν να συζητηθούν.

Ακατανόητη, πραγματικά, η επιλογή να καταργηθεί ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις δαπάνες του Κράτους και των ΟΤΑ. Η κατάργηση θεσπίστηκε με τον Ν. 4337/2015, και τώρα, με το άρθρο 37 του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, αποσαφηνίζεται η έννοια της μη άσκησης προληπτικού ελέγχου . Ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας στις δαπάνες του Κράτους καταργείται από την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, ενώ στις δαπάνες των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων από 1.1.2019 (δηλαδή την προεκλογική περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών ...). Το άρθρο που είχα δημοσιεύσει στο aftodioikisi.gr τον Απρίλιο 2016 είναι, δυστυχώς, και πάλι επίκαιρο.“Ο προληπτικός έλεγχος διασφαλίζει τα συμφέροντα των ΟΤΑ”

Πού πηγαίνει, λοιπόν, η Ευρώπη; Το ιστορικό εγχείρημα της πολιτικής και οικονομικής της ενοποίησης παραμένει ζωντανό, ή έχουμε μπει σε μια πορεία χωρίς επιστροφή, με κατάληξη την κατάρρευση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος;
Από την επανένωση των δύο Γερμανιών, πριν από 25 χρόνια, και τις μεγάλες προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν για μια ενωμένη Ευρώπη με ομοσπονδιακές πολιτειακές δομές, ο κόσμος έχει αλλάξει εντυπωσιακά. Συγκλονιστικές είναι και οι οικονομικές και πολιτικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην Ευρώπη.

“Αν σε κάτι συμφωνούν ακόμη και οι πιο σκληροί πολέμιοι της μεταρρύθμισης του «Καλλικράτη», είναι ότι εισήγαγε σημαντικές καινοτομίες στον τομέα της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας. Οι καινοτομίες αυτές επέτρεψαν να έλθουν στον αφρό όλες τις παθογένειες που είχαν παρουσιαστεί στους κόλπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και είχαν οδηγήσει το θεσμό σε βαθιά κρίση και πολιτική απαξίωση.

Μία από τις πιο κρίσιμες καινοτομίες υπήρξε η γενική καθιέρωση του προληπτικού ελέγχου στις δαπάνες όλων των ΟΤΑ, των νομικών τους προσώπων δημοσίου δικαίου, καθώς και των κοινωφελών επιχειρήσεων, των επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης και των δημοτικών ανωνύμων εταιρειών.

Στο ποδόσφαιρο όποια ομάδα κερδίσει το κέντρο συνήθως κερδίζει και το παιγνίδι. Το ίδιο, σε συνθήκες κανονικότητας, συμβαίνει και στην πολιτική.

Την περίοδο της κρίσης ο κανόνας αυτός παραβιάστηκε. Το πολιτικό σύστημα βρέθηκε εντελώς ανέτοιμο να διαμορφώσει ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας. Και εγκλωβίστηκε στα μνημόνια. Με συνέπεια να στρεβλωθεί εντελώς το περιεχόμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Και να κυριαρχήσει το απατηλό δίπολο “μνημόνιο – αντιμνημόνιο”.