Ο ΣΥΡΙΖΑ εντός μιας δεκαετίας μεταμορφώθηκε. Ξεκίνησε με ισχνή κοινοβουλευτική παρουσία, όταν συγκροτήθηκε το 2004 από την ενοποίηση του Συνασπισμού με μικρότερες δυνάμεις από την ανανεωτική και την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Σε διαδοχικές εκλογές μετατράπηκε σε κόμμα εξουσίας. Εγινε αξιωματική αντιπολίτευση, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση ξανά.

"Η κατάσταση είναι εκρηκτική". «Οι προσφυγικοί καταυλισμοί στα ελληνικά νησιά είναι ένα βήμα πριν από την καταστροφή». «Οι ελλείψεις σε ιατρική φροντίδα και συνθήκες υγιεινής είναι απελπιστικές». «Οι άνθρωποι περιμένουν ώρες στην ουρά για μια τουαλέτα, αν υπάρχει». «Οικογένειες σκάβουν στους βράχους για να φτιάξουν ένα πρόχειρο κατάλυμα με ξύλα που έχουν κόψει μόνοι τους». Σταχυολογώ σκόρπιες φράσεις από τις δηλώσεις της Ντούνια Μιγιάτοβιτς, της ευρωπαίας επιτρόπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που δοκίμασε αυτές τις ημέρες την εμπειρία μιας επίσκεψης στη Σάμο, όπου ζουν σε άθλιες συνθήκες εννιά φορές περισσότεροι άνθρωποι από όσους μπορεί να φιλοξενήσει ο καταυλισμός. Είδε, κατάλαβε και αναγνώρισε ότι η πρόβλεψη της ευρωτουρκικής συνθήκης που υποχρεώνει τους αιτούντες άσυλο να μένουν στα νησιά πρέπει να αλλάξει και οι άνθρωποι πρέπει επειγόντως να μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Στον απόηχο της καταδικαστέας τουρκικής εισβολής στη Βόρεια Συρία και των τουρκικών ενεργειών στην Κύπρο στο πλαίσιο της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ (που είναι κατάφωρα παράνομες με βάση το διεθνές δίκαιο, που απαγορεύει τέτοιες ενέργειες όταν δεν έχει προηγουμένως λάβει χώρα οριοθέτηση της ΑΟΖ ή της υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δύο εμπλεκόμενων χωρών) που έχουν προκαλέσει σάλο στην ελληνική κοινή γνώμη, ας προσπαθήσουμε να δούμε μια άλλη βασική πτυχή της τουρκικής στάσης, στη λογική ότι πρέπει να γνωρίζεις τον αντίπαλο και τι τον «πονάει» για να μπορείς να ασκήσεις νηφάλια εξωτερική πολιτική. Θα εστιάσω την προσοχή μου στα τουρκικά «εθνικά θέματα», βασικό κίνητρο και πυλώνα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και της εκάστοτε τουρκικής ηγεσίας.

Είναι σαφές ότι εμείς οι Ευρωπαίοι θα μπορέσουμε να τα καταφέρουμε στον σημερινό κόσμο μόνο αν μείνουμε ενωμένοι. Διότι κανείς μας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του τις τέσσερις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις, την παγκοσμιοποίηση, την κλιματική αλλαγή, την ψηφιακή επανάσταση και τη μετανάστευση.

Εντάξει. Δεν είναι όλοι πρόσφυγες πολέμου. Δεν είναι όλοι Κούρδοι και Σύροι που φεύγουν από βομβαρδισμένες περιοχές και αγοράζουν με ό,τι τους απέμεινε την πιθανότητα να επιβιώσουν. Είναι και Ιρακινοί, Παλαιστίνιοι, Αφγανοί και Πακιστανοί, δηλαδή κάτοικοι χωρών που μόνο η ευρωπαϊκή μας βολή τις θεωρεί ασφαλείς. Είναι και Τούρκοι πολιτικοί πρόσφυγες, που κινδυνεύουν στη «δημοκρατία» του Ερντογάν.

Στη διάρκεια των μεγάλων κρίσεων, διεθνών ή εθνικών, οι κοινωνίες σφίγγουν τα δόντια και προσπαθούν να επιβιώσουν, συλλογικά και ατομικά. Μετά την κρίση επιχειρούν συνήθως τον αναστοχασμό της δραματικής εμπειρίας, αξιοποιώντας και τα βιώματα της κρίσης. Επεξεργάζονται το τραύμα τους που λένε και οι ψυχίατροι. Θέλουν να καταλάβουν πώς συνέβη ό,τι τους συνέβη, και τι έμαθαν για να προχωρήσουν στο μέλλον. Θα μπορέσει η ελληνική κοινωνία να προχωρήσει σε μια τέτοια διαδικασία αυτογνωσίας στη νέα μετακρισιακή φάση;