Γιούχα και πάλε γιούχα των πατρίδων! Ποιος το φώναξε αυτό; Ποιος θάρρεψε να το ξεστομίσει; Ποιος τόλμησε να γιουχάρει την πατρίδα, την ιερή, την πολύτιμη, τη δοξασμένη;

Γιούχα και πάλε γιούχα των πατρίδων! Ενας ποιητής το έγραψε. Ο Παλαμάς. Τι ποιητής; Απατρις, βλάσφημος, ανθέλληνας; Οχι, αντίθετα. Πατριώτης, καθαρός και έντιμος. Αλλά πραγματικός. Και ο «Γύφτος» του, που γιουχάρει τις πατρίδες, είναι το σύμβολο του ελεύθερου και αδάμαστου ανθρώπου.

Το 2004 πέρασα μερικές καλοκαιρινές μέρες σε μια αίθουσα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, διορθώνοντας γραπτά υποψηφίων για τη Σχολή. Στην ίδια αίθουσα διόρθωνε κι ένας φίλος, εξαιρετικός ιστορικός. Μία από εκείνες τις μέρες, σηκώθηκε νευρικά και μου έδειξε ένα γραπτό. Διάβασα: «Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940...». Γέλασα! Αυτός δεν γελούσε. Δεν επιτρέπεται πτυχιούχος ιστορικού τμήματος (οι υποψήφιοι για την ΕΣΔΔ είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίου) να γράφει τέτοια σαχλαμάρα, σχολίασε.

Tι ήταν το «Τείχος του Βερολίνου»; Το τελευταίο και πιο εμβληματικό σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου; Ενα εσωτερικό σύνορο μιας διαιρεμένης πόλης και μιας διχασμένης μνήμης; Μια ιδιάζουσα «τέχνη του τοπίου», όπως λέει ειρωνικά ένας ήρωας της πρόσφατης ταινίας Μη χαμηλώνεις το βλέμμα; Μια παγίδα θανάτου για όσους επέλεξαν να εγκαταλείψουν τον «παράδεισο του υπαρκτού σοσιαλισμού»; Ενα σουβενίρ για τους τουρίστες που επισκέπτονται το Βερολίνο; Αν κρίνει κανείς από τους τίτλους της διαρκώς αυξανόμενης βιβλιογραφίας, το Τείχος ήταν ίσως όλα αυτά μαζί.

Στις 25 Νοεμβρίου καθόρισε ο ΓΓ του ΟΗΕ την «τριμερή» συνάντηση ανάμεσα στον ίδιο και τους δύο κύπριους ηγέτες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει κάποια ελπίδα για να σπάσει το σημερινό αδιέξοδο. Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, πρέπει να αναλύσουμε το τι ακριβώς προκάλεσε την πλήρη στασιμότητα για δύο και μισό χρόνια, και έτσι να δούμε τι προοπτικες μπορεί να υπάρχουν σήμερα. Όλοι αναγνωρίζουν ότι το 2017 φτάσαμε ένα βήμα πριν από τη συνολική επίλυση. Το τι έκανε η κάθε πλευρά το γνωρίζει καλύτερα παντός αλλου ο ίδιος ο ΓΓ.

Από μια άποψη είναι πολύ θετικό για τη χώρα το γεγονός ότι ακούστηκαν μόνο ύβρεις για τα δέκα κορίτσια που έκαναν το χάπενινγκ στην παρέλαση της Νέας Φιλαδέλφειας. Οι συνήθεις αντιδράσεις του παρελθόντος κυμαίνονταν από το «κλείστε τες μέσα» μέχρι «κρεμάστε τες ψηλά».

Μια δομική αδυναμία της ελληνικής οικονομίας είναι το πολύ μικρό μέγεθος των επιχειρηματικών μονάδων. Διαθέτουμε το συντριπτικά μεγαλύτερο στην Ευρώπη ποσοστό επιχειρήσεων που απασχολούν λιγότερους από 10 μισθωτούς, καθώς και το διπλάσιο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο ποσοστό αυτοαπασχολουμένων στο σύνολο των απασχολουμένων. Σε αυτό το αρχιπέλαγος των δραματικά μικρών επιχειρήσεων κινδυνεύουν να πνιγούν η ανάπτυξη, η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Γιατί;