Από την αλλαγή στην παράκαμψη;
Γιώργος Καπόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-11-14
Την ώρα που στη μετεκλογική διαπραγμάτευση στη Γερμανία για τη σύνθεση της νέας υπό τον Σολτς κυβέρνησης όλα δείχνουν ότι το υπουργείο Οικονομικών θα περιέλθει στον ηγέτη των Φιλελευθέρων Λίντνερ, στη Γαλλία κυριαρχεί ο προβληματισμός για το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η δυσαρέσκεια της Γαλλίας για τη μόνιμη επιβολή της δημοσιονομικής λιτότητας οδήγησε τον Ζοσπέν να υπάρξει εξισορροπητική εγγύηση στήριξης της ανάπτυξης και έτσι στη σύνοδο κορυφής του Αμστερνταμ την άνοιξη του 1997 το Σύμφωνο Σταθερότητας έγινε Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης με την όποια αλλαγή να σταματά εκεί.
Η Γαλλία τού Μακρόν αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. στο πρώτο εξάμηνο του 2022, στη διάρκεια του οποίου θα διεξαχθούν η προεδρική και στη συνέχεια οι βουλευτικές εκλογές, οπότε ο Γάλλος πρόεδρος έχει όπως είναι προφανές όλους τους λόγους να προσπαθήσει να αποφύγει την ολική επαναφορά στην προ πανδημίας κανονικότητα της δημοσιονομικής πειθαρχίας που προωθείται διακομματικά από το Βερολίνο με ορίζοντα την 1.1.2023.
Γνωρίζει όμως από την πείρα μιας πενταετίας ατελέσφορων προσπαθειών –με εξαίρεση το με ημερομηνία λήξης Ταμείο Ανάκαμψης– ότι σήμερα δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για αλλαγή των Συνθηκών καθώς η κατάργηση του ενσωματωμένου στο Σύνταγμα της Γερμανίας «κόφτη χρέους» απαιτεί πλειοψηφία των δύο τρίτων στην Μπούντεσταγκ, ενώ για την αλλαγή στο Σύμφωνο Σταθερότητας απαιτείται ομοφωνία.
Ετσι ο Μακρόν, που βλέπει ήδη ως απαγορευτικό το κοινωνικό και πολιτικό κόστος της επιστροφής στη μόνιμη λιτότητα, προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο…
Σε πρόσφατο σχετικό ρεπορτάζ για τα παραπάνω, με τίτλο «Η Γαλλία επιθυμεί να εξελίξει το Σύμφωνο Σταθερότητας», αφού απαριθμηθούν οι αδράνειες και τα εμπόδια για αλλαγή προς την κατεύθυνση της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων, σκιαγραφείται ο σχεδιασμός του μεγάρου των Ηλυσίων.
Σύμφωνα πάντα με τη «Μοντ» και σύμφωνα με τον Μακρόν και τους συνεργάτες του, κάθε προσπάθειας αλλαγής ή επανερμηνείας των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας θα πρέπει να προηγηθεί ένας ευρύτερος γαλλογερμανικός συμβιβασμός γύρω από την οικονομική ανάπτυξη.
Η αμηχανία του Μακρόν και της Γαλλίας συνολικά αλλά και των χωρών του Νότου της Ε.Ε.-ευρωζώνης είναι πρόδηλη:
● Πρώτον δεν μπορούν να αντέξουν την επιστροφή στο status quo ante, στην κανονικότητα της μόνιμης περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής που επέβαλε η Γερμανία στους εταίρους της μετά το 2010.
● Από την άλλη δεν μπορούν να περιοριστούν σε περίτεχνες διατυπώσεις κοινών ανακοινωθέντων και συμπερασμάτων των συνόδων κορυφής χωρίς ουσιαστικές αλλαγές.
Αν η αλλαγή των Συνθηκών είναι αδύνατη, τότε τι ουσιαστικό περιεχόμενο υπάρχει στην εξέλιξη ή και στην παράκαμψή τους;
Ολα είναι θέμα πολιτικής βούλησης όπως, για παράδειγμα, να μη συνυπολογίζονται στο δημόσιο χρέος οι δαπάνες για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας ή ακόμη και τις δαπάνες για επενδύσεις που συγχρηματοδοτούνται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Υπάρχει επίσης από κέντρο οικονομικών αναλύσεων που υπάγεται στο γραφείο πρωθυπουργού η πρόταση να αντικατασταθεί το πλαφόν 60% του δημόσιου χρέους από διαφορετικό πλαφόν ανά χώρα, μια πρόταση όμως που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς αναθεώρηση των Συνθηκών.
Τα παραπάνω θυμίζουν τις ακροβασίες των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, που προσπαθούσαν να συγκεράσουν τον κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό με τη λειτουργία των επιχειρήσεων με όρους και προϋποθέσεις ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας…
Η δυσαρέσκεια της Γαλλίας για τη μόνιμη επιβολή της δημοσιονομικής λιτότητας οδήγησε τον Ζοσπέν να υπάρξει εξισορροπητική εγγύηση στήριξης της ανάπτυξης και έτσι στη σύνοδο κορυφής του Αμστερνταμ την άνοιξη του 1997 το Σύμφωνο Σταθερότητας έγινε Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης με την όποια αλλαγή να σταματά εκεί.
Η Γαλλία τού Μακρόν αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. στο πρώτο εξάμηνο του 2022, στη διάρκεια του οποίου θα διεξαχθούν η προεδρική και στη συνέχεια οι βουλευτικές εκλογές, οπότε ο Γάλλος πρόεδρος έχει όπως είναι προφανές όλους τους λόγους να προσπαθήσει να αποφύγει την ολική επαναφορά στην προ πανδημίας κανονικότητα της δημοσιονομικής πειθαρχίας που προωθείται διακομματικά από το Βερολίνο με ορίζοντα την 1.1.2023.
Γνωρίζει όμως από την πείρα μιας πενταετίας ατελέσφορων προσπαθειών –με εξαίρεση το με ημερομηνία λήξης Ταμείο Ανάκαμψης– ότι σήμερα δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για αλλαγή των Συνθηκών καθώς η κατάργηση του ενσωματωμένου στο Σύνταγμα της Γερμανίας «κόφτη χρέους» απαιτεί πλειοψηφία των δύο τρίτων στην Μπούντεσταγκ, ενώ για την αλλαγή στο Σύμφωνο Σταθερότητας απαιτείται ομοφωνία.
Ετσι ο Μακρόν, που βλέπει ήδη ως απαγορευτικό το κοινωνικό και πολιτικό κόστος της επιστροφής στη μόνιμη λιτότητα, προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο…
Σε πρόσφατο σχετικό ρεπορτάζ για τα παραπάνω, με τίτλο «Η Γαλλία επιθυμεί να εξελίξει το Σύμφωνο Σταθερότητας», αφού απαριθμηθούν οι αδράνειες και τα εμπόδια για αλλαγή προς την κατεύθυνση της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων, σκιαγραφείται ο σχεδιασμός του μεγάρου των Ηλυσίων.
Σύμφωνα πάντα με τη «Μοντ» και σύμφωνα με τον Μακρόν και τους συνεργάτες του, κάθε προσπάθειας αλλαγής ή επανερμηνείας των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας θα πρέπει να προηγηθεί ένας ευρύτερος γαλλογερμανικός συμβιβασμός γύρω από την οικονομική ανάπτυξη.
Η αμηχανία του Μακρόν και της Γαλλίας συνολικά αλλά και των χωρών του Νότου της Ε.Ε.-ευρωζώνης είναι πρόδηλη:
● Πρώτον δεν μπορούν να αντέξουν την επιστροφή στο status quo ante, στην κανονικότητα της μόνιμης περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής που επέβαλε η Γερμανία στους εταίρους της μετά το 2010.
● Από την άλλη δεν μπορούν να περιοριστούν σε περίτεχνες διατυπώσεις κοινών ανακοινωθέντων και συμπερασμάτων των συνόδων κορυφής χωρίς ουσιαστικές αλλαγές.
Αν η αλλαγή των Συνθηκών είναι αδύνατη, τότε τι ουσιαστικό περιεχόμενο υπάρχει στην εξέλιξη ή και στην παράκαμψή τους;
Ολα είναι θέμα πολιτικής βούλησης όπως, για παράδειγμα, να μη συνυπολογίζονται στο δημόσιο χρέος οι δαπάνες για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας ή ακόμη και τις δαπάνες για επενδύσεις που συγχρηματοδοτούνται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Υπάρχει επίσης από κέντρο οικονομικών αναλύσεων που υπάγεται στο γραφείο πρωθυπουργού η πρόταση να αντικατασταθεί το πλαφόν 60% του δημόσιου χρέους από διαφορετικό πλαφόν ανά χώρα, μια πρόταση όμως που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς αναθεώρηση των Συνθηκών.
Τα παραπάνω θυμίζουν τις ακροβασίες των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, που προσπαθούσαν να συγκεράσουν τον κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό με τη λειτουργία των επιχειρήσεων με όρους και προϋποθέσεις ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας…
