EOK και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο;
Μιχάλης Σαμπατακάκης, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-04-05
Υπάρχουν δύο λαθεμένοι τρόποι αντιμετώπισης της Ε.Ε. Ο ένας είναι η αντίληψη εθνικής περιχαράκωσης. Ο άλλος είναι η αντίληψη ότι μας ενδιαφέρει μόνο μια Σοσιαλιστική Ευρώπη. Οι αντιλήψεις αυτές αφορούν παραδοσιακά άλλες πολιτικές δυνάμεις, πέρα από τον ΣΥΝ. Όμως, και τα δύο αυτά λάθη μαζί, αποτελούν τη δομική αντίληψη στο «Σχέδιο πολιτικού πλαισίου του ΣΥΡΙΖΑ για τις ευρωεκλογές», που εγκαταλείπει τις πάγιες θέσεις αριστερού ευρωπαϊσμού του ΣΥΝ και του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς (που δεν το αναφέρει καθόλου!).
Η Ε.Ε. περιγράφεται με την επιχειρηματολογία της κυρίας Λιάνας Κανέλλη, με τον ίδιο τρόπο που περιέγραφαν τις ΗΠΑ (αλλά και την ΕΟΚ) η Αριστερά κάποτε, στη συνέχεια ο Ανδρέας Παπανδρέου και πιο πρόσφατα οι ελληνορθόδοξοι εθνικιστές: Είναι το απόλυτο κακό! Είναι ο εχθρός των λαών!
Και το αμείλικτο ερώτημα που ανακύπτει είναι καλώς ή κακώς μπήκαμε; Και η αδυσώπητη συνέχεια του ερωτήματος είναι να φύγουμε, λοιπόν, τώρα από την Ε.Ε.; Θέλουμε να τη διαλύσουμε; Πρόκειται για ιδέες, που αν υιοθετούντο, θα είχαμε εθνική καταστροφή, οικονομική κατάρρευση και τσάκισμα των εργαζομένων.
Μήπως, λοιπόν, ο σωστός τίτλος του «Σχεδίου» αυτού θα ήταν «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο»; Μήπως ο σωστός όρος, που αφορά την αντίληψή του, λέγεται «εθνολαϊκισμός»; (Και μήπως αυτή η αντίληψη είναι δεξιά;).
Σύμφωνα με το «Σχέδιο», τα κινήματα αποκαλύπτουν τον εχθρό, που είναι η Ε.Ε., αλλάζουν τους συσχετισμούς στα εθνικά κράτη (τα οποία γίνονται σοσιαλιστικά;) και συγκροτούν τη Σοσιαλιστική Ευρώπη, προφανώς πέρα και έξω από την Ε.Ε. Ούτε η εμπειρία της οικονομικής κρίσης δεν τους έχει διδάξει την αδυναμία που υπάρχει στα εθνικά κράτη, ιδιαίτερα τα μικρά;
Αυτό που απουσιάζει είναι η ανάγκη θεσμικών μεταρρυθμίσεων-αλλαγών του πραγματικού πολιτικού μορφώματος στην Ευρώπη, που είναι η Ε.Ε., ταυτόχρονα με μεταρρυθμίσεις στα εθνικά κράτη, απουσιάζει, δηλαδή, το πραγματικό πεδίο των πολιτικών συγκρούσεων, απουσιάζουν οι στόχοι προς κατάκτηση και όχι απλώς για αποκάλυψη του αντιπάλου, απουσιάζει, δηλαδή, όλη η αντίληψη του δημοκρατικού δρόμου, με τη συγκρότηση ευρύτερων συμμαχιών και απομόνωσης των κέντρων βίας.
Το «Σχέδιο» έχει το ίδιο λάθος Θεωρίας και Στρατηγικής με το γενικότερο Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα κράτη, αλλά και την Ε.Ε., με τον ίδιο τρόπο που ένα ρεύμα της Αριστεράς αντιμετώπισε τα κράτη πριν από ένα αιώνα, σε πολύ προηγούμενη φάση συγκρότησής τους. Πριν δηλαδή την ύπαρξη των πολύμορφων θεσμών, που καθιστούν τη δημοκρατία-έλεγχό τους ως βασικό πεδίο της ταξικής πάλης. Έτσι, αυτό που πραγματικά απουσιάζει από το «Σχέδιο» είναι η πολιτική. Απουσιάζουν τα πραγματικά πολιτικά διλλήματα που αφορούν την Ε.Ε., εκεί δηλαδή που πραγματικά διεξάγεται η σύγκρουση. Διλλήματα που, όταν δεν μπορείς να τα δεις και να επέμβεις πολιτικά σε αυτά, τότε είσαι ακίνδυνος για τους πολιτικούς αντιπάλους.
Τι λέει, όμως, ο ΣΥΝ για την Ε.Ε.; Η Ε.Ε. βρίσκεται σε στασιμότητα και κρίση. Η απάντηση είναι περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη.
Στο Προγραμματικό Συνέδριο του 2003 λέγαμε πως τα μεγάλα διλλήματα στην Ε.Ε. είναι η εμμονή ή όχι στην πολιτική ενοποίηση («Να βάλουμε τη σφραγίδα μας στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα») και η υπεράσπιση ή όχι του «ευρωπαϊκού κεκτημένου».
Στο πρόσφατο Διαρκές Συνέδριο λέγαμε πως η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία από κάθε προηγούμενη περίοδο. Ταυτόχρονα σημειώναμε την ανάγκη ριζικής αλλαγής της Ε.Ε., ήττας του νεοφιλελευθερισμού και διεκδίκησης μιας νέας Συνταγματικής Συνθήκης της Ε.Ε., δημοκρατικής και κοινωνικής.
Συνοπτικά, η αβυσσαλέα διαφορά ανάμεσα στις θέσεις του ΣΥΝ και του «Σχεδίου» του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο ΣΥΝ στοχεύει σε αλλαγές στην Ε.Ε., ενώ το «Σχέδιο» του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει σε αποδόμηση της Ε.Ε. (εχθρεύεται τις θεσμικές συγκροτήσεις, ακόμα και το Ευρωκοινοβούλιο).
Η ΚΟΕ (συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ) δηλώνει πιο καθαρά την αποδόμηση: Να φύγουμε από την Ε.Ε. Να τη διαλύσουμε.
Αυτήν την απομάκρυνση από θεμελιώδεις θέσεις του ΣΥΝ την ολοκληρώνει η υποψηφιότητα από την ΚΟΕ σε εκλόγιμη θέση στις ευρωεκλογές.
Στις δικές μας θεμελιώδης αρχές μαζί με το δημοκρατικό δρόμο βρίσκεται ο αριστερός ευρωπαϊσμός:
Η απάντηση στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση προϋποθέτει την ανάπτυξη και διεθνοποίηση των μαζικών αγώνων και μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ανάπτυξη και ολοκλήρωση των δημοκρατικών διαδικασιών και θεσμών. Η εξισορρόπηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ μπορεί να επιδιωχθεί από πολιτικά υποκείμενα του ιδίου μεγέθους, όπως μια Ε.Ε. πολιτικά ενοποιημένη. Τα σημερινά εθνικά κράτη της Ε.Ε., ιδιαιτέρως τα μικρά, διαθέτουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις εξελίξεις στον κόσμο μόνο από κοινού μεταξύ τους. Το έδαφος για μεταρρυθμίσεις είναι πρόσφορο στην Ευρώπη με τις μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος και των κοινωνικών αγώνων που έφεραν το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» και το κράτος δικαίου στην καρδιά του σύγχρονου πολιτισμού.
Θα ήταν λοιπόν δραματική οπισθοδρόμηση στις ιδέες μας να υιοθετεί ουσιαστικά ο χώρος μας, 35 χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση του, το σύνθημα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Θα ήταν η εκδίκηση του εθνολαικισμού.
Μιχάλης Σαμπατακάκης
Η Ε.Ε. περιγράφεται με την επιχειρηματολογία της κυρίας Λιάνας Κανέλλη, με τον ίδιο τρόπο που περιέγραφαν τις ΗΠΑ (αλλά και την ΕΟΚ) η Αριστερά κάποτε, στη συνέχεια ο Ανδρέας Παπανδρέου και πιο πρόσφατα οι ελληνορθόδοξοι εθνικιστές: Είναι το απόλυτο κακό! Είναι ο εχθρός των λαών!
Και το αμείλικτο ερώτημα που ανακύπτει είναι καλώς ή κακώς μπήκαμε; Και η αδυσώπητη συνέχεια του ερωτήματος είναι να φύγουμε, λοιπόν, τώρα από την Ε.Ε.; Θέλουμε να τη διαλύσουμε; Πρόκειται για ιδέες, που αν υιοθετούντο, θα είχαμε εθνική καταστροφή, οικονομική κατάρρευση και τσάκισμα των εργαζομένων.
Μήπως, λοιπόν, ο σωστός τίτλος του «Σχεδίου» αυτού θα ήταν «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο»; Μήπως ο σωστός όρος, που αφορά την αντίληψή του, λέγεται «εθνολαϊκισμός»; (Και μήπως αυτή η αντίληψη είναι δεξιά;).
Σύμφωνα με το «Σχέδιο», τα κινήματα αποκαλύπτουν τον εχθρό, που είναι η Ε.Ε., αλλάζουν τους συσχετισμούς στα εθνικά κράτη (τα οποία γίνονται σοσιαλιστικά;) και συγκροτούν τη Σοσιαλιστική Ευρώπη, προφανώς πέρα και έξω από την Ε.Ε. Ούτε η εμπειρία της οικονομικής κρίσης δεν τους έχει διδάξει την αδυναμία που υπάρχει στα εθνικά κράτη, ιδιαίτερα τα μικρά;
Αυτό που απουσιάζει είναι η ανάγκη θεσμικών μεταρρυθμίσεων-αλλαγών του πραγματικού πολιτικού μορφώματος στην Ευρώπη, που είναι η Ε.Ε., ταυτόχρονα με μεταρρυθμίσεις στα εθνικά κράτη, απουσιάζει, δηλαδή, το πραγματικό πεδίο των πολιτικών συγκρούσεων, απουσιάζουν οι στόχοι προς κατάκτηση και όχι απλώς για αποκάλυψη του αντιπάλου, απουσιάζει, δηλαδή, όλη η αντίληψη του δημοκρατικού δρόμου, με τη συγκρότηση ευρύτερων συμμαχιών και απομόνωσης των κέντρων βίας.
Το «Σχέδιο» έχει το ίδιο λάθος Θεωρίας και Στρατηγικής με το γενικότερο Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα κράτη, αλλά και την Ε.Ε., με τον ίδιο τρόπο που ένα ρεύμα της Αριστεράς αντιμετώπισε τα κράτη πριν από ένα αιώνα, σε πολύ προηγούμενη φάση συγκρότησής τους. Πριν δηλαδή την ύπαρξη των πολύμορφων θεσμών, που καθιστούν τη δημοκρατία-έλεγχό τους ως βασικό πεδίο της ταξικής πάλης. Έτσι, αυτό που πραγματικά απουσιάζει από το «Σχέδιο» είναι η πολιτική. Απουσιάζουν τα πραγματικά πολιτικά διλλήματα που αφορούν την Ε.Ε., εκεί δηλαδή που πραγματικά διεξάγεται η σύγκρουση. Διλλήματα που, όταν δεν μπορείς να τα δεις και να επέμβεις πολιτικά σε αυτά, τότε είσαι ακίνδυνος για τους πολιτικούς αντιπάλους.
Τι λέει, όμως, ο ΣΥΝ για την Ε.Ε.; Η Ε.Ε. βρίσκεται σε στασιμότητα και κρίση. Η απάντηση είναι περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη.
Στο Προγραμματικό Συνέδριο του 2003 λέγαμε πως τα μεγάλα διλλήματα στην Ε.Ε. είναι η εμμονή ή όχι στην πολιτική ενοποίηση («Να βάλουμε τη σφραγίδα μας στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα») και η υπεράσπιση ή όχι του «ευρωπαϊκού κεκτημένου».
Στο πρόσφατο Διαρκές Συνέδριο λέγαμε πως η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία από κάθε προηγούμενη περίοδο. Ταυτόχρονα σημειώναμε την ανάγκη ριζικής αλλαγής της Ε.Ε., ήττας του νεοφιλελευθερισμού και διεκδίκησης μιας νέας Συνταγματικής Συνθήκης της Ε.Ε., δημοκρατικής και κοινωνικής.
Συνοπτικά, η αβυσσαλέα διαφορά ανάμεσα στις θέσεις του ΣΥΝ και του «Σχεδίου» του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο ΣΥΝ στοχεύει σε αλλαγές στην Ε.Ε., ενώ το «Σχέδιο» του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει σε αποδόμηση της Ε.Ε. (εχθρεύεται τις θεσμικές συγκροτήσεις, ακόμα και το Ευρωκοινοβούλιο).
Η ΚΟΕ (συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ) δηλώνει πιο καθαρά την αποδόμηση: Να φύγουμε από την Ε.Ε. Να τη διαλύσουμε.
Αυτήν την απομάκρυνση από θεμελιώδεις θέσεις του ΣΥΝ την ολοκληρώνει η υποψηφιότητα από την ΚΟΕ σε εκλόγιμη θέση στις ευρωεκλογές.
Στις δικές μας θεμελιώδης αρχές μαζί με το δημοκρατικό δρόμο βρίσκεται ο αριστερός ευρωπαϊσμός:
Η απάντηση στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση προϋποθέτει την ανάπτυξη και διεθνοποίηση των μαζικών αγώνων και μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ανάπτυξη και ολοκλήρωση των δημοκρατικών διαδικασιών και θεσμών. Η εξισορρόπηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ μπορεί να επιδιωχθεί από πολιτικά υποκείμενα του ιδίου μεγέθους, όπως μια Ε.Ε. πολιτικά ενοποιημένη. Τα σημερινά εθνικά κράτη της Ε.Ε., ιδιαιτέρως τα μικρά, διαθέτουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις εξελίξεις στον κόσμο μόνο από κοινού μεταξύ τους. Το έδαφος για μεταρρυθμίσεις είναι πρόσφορο στην Ευρώπη με τις μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος και των κοινωνικών αγώνων που έφεραν το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» και το κράτος δικαίου στην καρδιά του σύγχρονου πολιτισμού.
Θα ήταν λοιπόν δραματική οπισθοδρόμηση στις ιδέες μας να υιοθετεί ουσιαστικά ο χώρος μας, 35 χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση του, το σύνθημα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Θα ήταν η εκδίκηση του εθνολαικισμού.
Μιχάλης Σαμπατακάκης
